Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει τη δική της άμεση και δραστική απάντηση στους σαρωτικούς δασμούς που επέβαλε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ παγκοσμίως. Το μπλοκ διαπραγματεύεται με ένα εμπορικό «μπαζούκα» ανά χείρας, αν και υπάρχουν χώρες που επιλέγουν τη μετριοπάθεια.
Όπως σημειώνεται σε ανάλυση του Politico, πέρα από ένα προσεκτικά διαμορφωμένο μήνυμα «ανάλογης» και «ενωτικής» απάντησης από όλους τους υπουργούς Εμπορίου του μπλοκ κατά τη συνάντησή τους στο Λουξεμβούργο τη Δευτέρα, το βασικό ερώτημα για το πώς θα απαντηθεί η εμπορική αντεπίθεση του Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να ανοίξει ρωγμές στην εύθραυστη συνοχή του μπλοκ.
Από τη μία πλευρά, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας στις Βρυξέλλες μόλις ολοκληρώθηκε η σύνοδος των υπουργών Εμπορίου, κατέστησε σαφές ότι η ΕΕ θέλει πρώτα να διαπραγματευτεί. Το μπλοκ προσφέρει ένα σύστημα δασμών «μηδέν προς μηδέν» για τα βιομηχανικά αγαθά, είπε η ίδια, που θα καλύπτει μεταξύ άλλων αυτοκίνητα, φάρμακα, χημικά, πλαστικά και μηχανήματα.
Παράλληλα, η ΕΕ θέλει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι διαπραγματεύεται από θέση ισχύος (ελπίζοντας παράλληλα ότι η αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές που εξαπέλυσε η δασμολογική πυγμή του Τραμπ θα εξασθενήσει το αγωνιστικό του πνεύμα). Αλλά οι πρωτεύουσες της ΕΕ είναι διχασμένες ως προς το ποια ακριβώς τακτική θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ΕΕ έχει στη διάθεσή της το «πυρηνικό όπλο» του Anti-Coercion Instrument (ACI) που θα εξουσιοδοτούσε την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να πλήξει αμερικανικές υπηρεσίες όπως η τεχνολογία και οι τράπεζες.
Οι δασμοί του Τραμπ - που θα επηρεάσουν εξαγωγές της ΕΕ αξίας 380 δισεκατομμυρίων ευρώ - είναι ακριβώς το είδος του οικονομικού εκβιασμού για το οποίο σχεδιάστηκε το ACI.
Όμως, το γεγονός ότι ο «ανταποδοτικός» δασμός 20% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα είναι επικείμενος (μαζί με τους δασμούς 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα που ήδη ισχύουν), δεν σημαίνει πως το μπλοκ των «27» είναι έτοιμο να ενεργοποιήσει το «μπαζούκα» του. Η ενεργοποίησή του, όπως είπε ένας υπουργός, θα σήμαινε ότι η Ένωση εισέρχεται πραγματικά σε εμπορικό πόλεμο.
Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι τα επιχειρήματα που δικαιολογούν τους δασμούς του Τραμπ είναι ξεκάθαρα εσφαλμένα - συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών ότι οι φόροι προστιθέμενης αξίας, η ρύθμιση της τεχνολογίας στην ΕΕ και τα φυτοϋγειονομικά πρότυπα πρέπει να θεωρούνται μη δασμολογικά εμπόδια.
Ο τύπος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό τους είναι εξίσου παράλογος: Για παράδειγμα, ο μέσος δασμός της ΕΕ για τα βιομηχανικά προϊόντα είναι μόλις 1,6%, αναφέρει το Politico.
Ψηφοφορία για δασμούς 22,1 δισ. σε αμερικανικά προϊόντα
Την Τετάρτη (9/4) οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ θα κληθούν να ψηφίσουν για την επιβολή δασμών 25% σε ευρύ φάσμα αμερικανικών εξαγωγών, από σόγια και ρύζι, έως υφάσματα, καλλυντικά, χάλυβα και αλουμίνιο. Η συνολική αξία των προϊόντων που θα επηρεαστούν φτάνει τα 22,1 δισεκατομμύρια ευρώ, με βάση τα στοιχεία εισαγωγών της ΕΕ για το 2024 (Eurostat).
Ωστόσο, ο αρχικός κατάλογος των προϊόντων έχει περιοριστεί, ύστερα από παρασκηνιακές πιέσεις κρατών-μελών, τα οποία πέτυχαν την εξαίρεση ειδικών προϊόντων, όπως το μπέρμπον του Κεντάκι. Το γεγονός αυτό θεωρείται νίκη για χώρες όπως η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες επιδιώκουν αποκλιμάκωση.
Παρότι η σκληρή στάση απέναντι στις ΗΠΑ κερδίζει έδαφος, χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία ζητούν η ΕΕ να μην αποκλείσει κανένα εργαλείο από το οπλοστάσιό της, συμπεριλαμβανομένου του Anti-Coercion Instrument - ACI το οποίο θεωρείται η «πυρηνική επιλογή».
«Το ACI δεν αφορά μόνο δασμούς. Περιλαμβάνει και τις ψηφιακές υπηρεσίες και ένα ευρύ φάσμα εργαλείων που ξεπερνούν την τελωνειακή πολιτική», δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, προσερχόμενος στο συμβούλιο της Δευτέρας.
Περίπου 20% των κρατών-μελών ζητούν να χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα από την Κομισιόν, ενώ οι περισσότερες χώρες τάσσονται υπέρ των αντιμέτρων μόνο αν καταστούν απολύτως απαραίτητα.
Κομισιόν: Την επόμενη εβδομάδα παρουσιάζεται το αρχικό πλάνο με την απάντηση στους δασμούς Τραμπ
Η Κομισιόν αναμένει να παρουσιάσει ένα αρχικό σχέδιο για την απάντησή της στους μεγάλους δασμούς που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, δήλωσε εκπρόσωπος της την Τρίτη.
«Στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, ουσιαστικά θα παρουσιάσουμε το σχέδιό μας. Θα εξηγήσουμε ποιος είναι ο οδικός χάρτης, στη συνέχεια θα κάνουμε διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη, θα κάνουμε διαβουλεύσεις με τις βιομηχανίες, προτού προχωρήσουμε στα τελικά μέτρα που θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια στα κράτη μέλη για ψηφοφορία», δήλωσε ο εκπρόσωπος Όλοφ Γκιλ σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
Ψηφοφορία για δασμούς 22,1 δισ. σε αμερικανικά προϊόντα
Ταυτόχρονα, την Τετάρτη (09/04) οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ θα κληθούν να ψηφίσουν για την επιβολή δασμών 25% σε ευρύ φάσμα αμερικανικών εξαγωγών, από σόγια και ρύζι, έως υφάσματα, καλλυντικά, χάλυβα και αλουμίνιο. Η συνολική αξία των προϊόντων που θα επηρεαστούν φτάνει τα 22,1 δισεκατομμύρια ευρώ, με βάση τα στοιχεία εισαγωγών της ΕΕ για το 2024 (Eurostat).
Ωστόσο, ο αρχικός κατάλογος των προϊόντων έχει περιοριστεί, ύστερα από παρασκηνιακές πιέσεις κρατών-μελών, τα οποία πέτυχαν την εξαίρεση ειδικών προϊόντων, όπως το μπέρμπον του Κεντάκι. Το γεγονός αυτό θεωρείται νίκη για χώρες όπως η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες επιδιώκουν αποκλιμάκωση.
Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία δεν υποχωρούν
Παρότι η σκληρή στάση απέναντι στις ΗΠΑ κερδίζει έδαφος, χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία ζητούν η ΕΕ να μην αποκλείσει κανένα εργαλείο από το οπλοστάσιό της, συμπεριλαμβανομένου του Anti-Coercion Instrument - ACI το οποίο θεωρείται η «πυρηνική επιλογή».
«Το ACI δεν αφορά μόνο δασμούς. Περιλαμβάνει και τις ψηφιακές υπηρεσίες και ένα ευρύ φάσμα εργαλείων που ξεπερνούν την τελωνειακή πολιτική», δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, προσερχόμενος στο συμβούλιο της Δευτέρας.
Περίπου 20% των κρατών-μελών ζητούν να χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα από την Κομισιόν, ενώ οι περισσότερες χώρες τάσσονται υπέρ των αντιμέτρων μόνο αν καταστούν απολύτως απαραίτητα.
Συγκρατημένες η Ιταλία και η Ιρλανδία
Η Ιρλανδία και η Ιταλία, που κινδυνεύουν άμεσα λόγω της έκθεσής τους σε φαρμακευτικά και οινικά προϊόντα, εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικές. Ο Ιρλανδός υπουργός Εξωτερικών και Εμπορίου, Σάιμον Χάρις, προειδοποίησε ότι η χρήση του ACI θα ήταν μια «εξαιρετική κλιμάκωση» και σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή πρέπει να προωθείται η αποκλιμάκωση, όχι η σύγκρουση.
Παράλληλα, ο Ιταλός ΥΠΕΞ, Αντόνιο Ταγιάνι, πρότεινε αναβολή της εφαρμογής των ευρωπαϊκών αντιμέτρων για τον χάλυβα και το αλουμίνιο, από τις 15 Απριλίου στις 30 του ίδιου μήνα. Η ίδια η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, μία από τις πιο φιλοτραμπικές φωνές στην ΕΕ, εμφανίζεται διστακτική και σε άλλα μέτωπα, όπως η άμυνα και οι διατλαντικές σχέσεις. Σύμφωνα με την Corriere della Sera, αναμένεται να επισκεφθεί την Ουάσινγκτον την επόμενη εβδομάδα.
Δύσκολη η υπαναχώρηση
Η πρόωρη τοποθέτηση του «εμπορικού μπαζούκα» στο τραπέζι καθιστά δύσκολη την υπαναχώρηση, αν οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον οδηγηθούν σε αδιέξοδο. Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν ετοιμάζεται να αποφασίσει εντός της εβδομάδας για πιθανή επιβολή προστίμων σε Apple και Meta, λόγω παραβιάσεων των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού, γεγονός που ενδέχεται να πυροδοτήσει περαιτέρω εντάσεις.
«Η προσέγγισή μας είναι σταδιακή», δήλωσε ο επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς. «Αντιδρούμε μόνο στους δασμούς για χάλυβα και αλουμίνιο, και μάλιστα με τρόπο που να αφήνει περιθώρια για διαπραγματεύσεις». Ωστόσο, όπως τόνισε, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ουσιαστική ανταπόκριση από την πλευρά των ΗΠΑ.
