του Γιώργου Παυλόπουλου
Οι τελευταίες εξελίξεις στη Συρία σηματοδοτούν κάτι σημαντικότερο από τη διαφαινόμενη ανάκτηση του ελέγχου των κουρδικών περιοχών από τον Άσαντ ή την διάθεση της Τουρκίας να αποκτήσει τα εδάφη αυτά. Η στάση του Ντ. Τράμπ κατοχύρωσε ουσιαστικά τον Βλ Πούτιν και κατ επέκταση την Ρωσία ως συστημικό παίκτη στην ευρύτερη Μέση Ανατολή
Η προσπάθεια που καταβάλει ο Βλαντιμίρ Πούτιν να κατοχυρώσει τη Ρωσία όχι απλώς ως ισχυρό, αλλά ως ηγεμονικό και συστημικό παίκτη στην ευρύτερη περιοχή επί της ουσίας «στηρίζεται» από τη στάση του Ντόναλντ Τραμπ όποιος και τις καταιγιστικές εξελίξεις στη Συρία.
Εκεί, δηλαδή, όπου η ξαφνική (;) απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για απομάκρυνση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα λειτούργησε ως καταλύτης για τη νέα τροπή που έχει λάβει ο πόλεμος: Αρχικά με την τουρκική εισβολή κατά των κουρδικών πόλεων και δυνάμεων στη βόρεια Συρία και, στη συνέχεια, με την συμφωνία που (φέρονται να) συνήψαν οι πολιορκημένοι με το καθεστώς της Δαμασκού και τη Μόσχα.
Μια συμφωνία, η οποία ανοίγει στον συριακό στρατό τον δρόμο προς την ανάκτηση του ελέγχου σε μια περιοχή την οποία είχε χάσει από τις αρχές κιόλας του εμφυλίου, το 2011. Έστω και με μια δόση υπερβολής (αν και όχι μεγάλης...), θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών έδωσε τα κλειδιά της Συρίας στον Ρώσο ομόλογό του, ο οποίος πλέον έχει όλο το πεδίο ελεύθερο για να καταστήσει αδιαμφισβήτητη την κυριαρχία του εκλεκτού του, Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Παράλληλα δε, με τον τρόπο αυτό, του διεμήνυσε ότι του εκχωρεί την πρωτοκαθεδρία σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, την οποία είχαν οι Αμερικανοί τις τελευταίες δεκαετίες.
Επιλογή ανάγκης ή με δώρο με ανταλλάγματα;
Εφόσον αυτό ισχύει, τότε ο Πούτιν έχει πετύχει κάτι που ούτε οι ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης θα μπορούσαν να φανταστούν την εποχή που ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο απόγειό του. Αυτομάτως δε, γεννάται ερωτήματα για ποιο λόγο έλαβε ο «τσάρος» αυτό το δώρο: Σε ένδειξη καλής θέλησης του Τραμπ προς τον ίδιο ή επειδή ο Λευκός Οίκος ξέρει και φοβάται κάτι (το οποίο δεν γνωρίζουν και αρκετοί στο Κογκρέσο, το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ); Μήπως εξαιτίας της διαπίστωσης ότι οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται πλέον τη Συρία ή διότι έχει διασφαλιστεί κάποιο σαφώς πιο πολύτιμο αντάλλαγμα από την πλευρά της Μόσχας;
Προφανώς, δεν υπάρχουν απαντήσεις. Εν τούτοις ο Τραμπ δεν είναι ο «τρελός» της παρέας και δεν αποφασίζει μόνος του. Σε κάθε περίπτωση όμως το αποτέλεσμα είναι ότι η Ρωσία – εκμεταλλευόμενη την... κρίση ταυτότητας που αντιμετωπίζουν εδώ και χρόνια οι ΗΠΑ αναφορικά με τον μελλοντικό τους ρόλο ως υπερδύναμης – έχει καταφέρει να είναι ο μοναδικός παράγοντας ο οποίος έχει πρόσβαση σε όλες τις αντιμαχόμενες πλευρές σε μια «καυτή» περιοχή και συνομιλεί μαζί τους από προνομιακή θέση, πότε εκμεταλλευόμενη την ισχύ της και πότε τις αντιθέσεις που υπάρχουν ανάμεσά τους.
Το αποδεικνύει στην περίπτωση του «τριγώνου» Άσαντ-Κούρδοι-Ερντογάν, καθώς όλοι (ακόμη και ο «σουλτάνος») στηρίζονται στον ένα ή τον άλλο βαθμό πάνω της και ζητούν το πράσινο φως από τον Πούτιν. Το επιτυγχάνει με την Αίγυπτο των στρατηγών, ενώ την ίδια στιγμή είναι ο καλύτερος σύμμαχος τουΙράν.
Ακόμη και στις σχέσεις της Ρωσίας με τη Σαουδική Αραβία – η οποία στο παρελθόν έχει χρηματοδοτήσει όλα τα αντάρτικα που είχαν στόχο να υπονομεύσουν τη Μόσχα, ενώ είναι επίσης ορκισμένος εχθρός του Ιράν – έχουν γίνει κυριολεκτικά άλματα. Είναι κάτι που αποδεικνύεται, άλλωστε, όχι μόνο με την παρουσία του Πούτιν στο Ριάντ από χθες, αλλά και από το γεγονός ότι οι δύο χώρες έχουν καταφέρει να χειραγωγήσουν από κοινού την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, αυξομειώνοντας κατά βούληση και με βάση τα συμφέροντά τους την παραγωγή.
«Δεν πιστεύουμε ότι οι στενές σχέσεις με τη Ρωσία έχουν οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση στις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε χαρακτηριστικά ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών, Αντέλ αλ-Τζουμπέιρ – σε μια δήλωση η οποία θα ήταν σχεδόν αδιανόητη μέχρι πριν από μερικούς μήνες.
Φαίνεται, τελικά, ότι είχε απόλυτο δίκιο η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του γνωστού ινστιτούτου ΙΙΣΣ, Κόρι Σάκε, όταν δήλωνε πρόσφατα: «Εάν ήμουν Σαουδάραβας, θα άνοιγα ένα δρόμο προς τη Μόσχα, αλλά και προς το Πεκίνο, για να βρω κάποιον πιο αξιόπιστο (εταίρο και συνομιλητή) από τις ΗΠΑ»!
AP Photo/Susan Walsh
