Τα σενάρια για την επόμενη ημέρα μετά και την ουκρανική αντεπίθεση στο Κουρσκ, επιχειρεί να εκτιμήσει ο Economist, την ώρα που το Κίεβο συνεχίζει την προέλασή του.
Η αστραπιαία εισβολή της Ουκρανίας ξεπέρασε τις προσδοκίες ακόμη και εκείνων που τη σχεδίασαν, εκτιμά το μέσο.
Στις 12 Αυγούστου ο αρχιστράτηγος της Ουκρανίας, στρατηγός Ολεξάντρ Σίρσκι, ισχυρίστηκε ότι οι δυνάμεις του ελέγχουν περίπου 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικού εδάφους. Μέσα σε επτά ημέρες οι Ουκρανοί κατέλαβαν σχεδόν τόσα εδάφη όσα η Ρωσία κατάφερε, με τεράστιο κόστος, να τους πάρει από την αρχή του έτους (1.175 τ. χλμ.). Τις επόμενες ημέρες η εισβολή πιθανότατα θα κορυφωθεί, καθώς τα στρατεύματα κουράζονται και οι γραμμές ανεφοδιασμού επεκτείνονται επικίνδυνα.
Τα κέρδη του Ζελένσκι
Το ερώτημα είναι το εξής: Μπορεί η Ουκρανία να μεταφράσει τα βραχυπρόθεσμα κέρδη σε μόνιμο στρατηγικό πλεονέκτημα;
Τα βραχυπρόθεσμα οφέλη για τους Ουκρανούς είναι απλά. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρίσκεται σε αισθητή αμηχανία: στις 12 Αυγούστου εμφανίστηκε στη ρωσική κρατική τηλεόραση να κακολογεί αξιωματούχους του στρατού, της ασφάλειας και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων μετά από πολλούς μήνες που βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση, σημειώνει ο Κόνραντ Μουζίκα, στρατιωτικός αναλυτής της Rochan Consulting, μιας εταιρείας που παρακολουθεί τον πόλεμο.
Η Ουκρανία κατάφερε να αιφνιδιάσει τον εχθρό. Ανάλογο αιφνιδιασμό είχε πετύχει και η επίθεση του στρατηγού Σίρσκι εναντίον των ρωσικών δυνάμεων στο Χάρκοβο πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Η Ουκρανία μέσω της αντεπίθεσή της στο Κουρσκ, πιστεύει ότι η γραμμή του μετώπου της σύγκρουσης παραμένει «ζωντανή» και ρευστή, αλλάζοντας ενδεχομένως τους υπολογισμούς της Ρωσίας και της Δύσης σε τυχόν μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Ο Μουζίκα, πάντως, προειδοποιεί ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να υποστεί τεράστιες απώλειες όταν η Ρωσία αποφασίσει να αντεπιτεθεί. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν παρά ελάχιστα σημάδια ρωσικής αντίστασης. Η Ουκρανία έχει συλλάβει μεγάλο αριθμό αιχμαλώτων, κυρίως νεόπτωχους στρατεύσιμους ή άνδρες της Εθνικής Φρουράς, μιας εσωτερικής στρατιωτικής δύναμης.
Ορισμένοι Ουκρανοί αξιωματικοί προβληματίζονται από την αποτυχία της Ρωσίας να εξαπολύσει ταχεία αντεπίθεση. Πιστεύουν ότι το Κρεμλίνο μπορεί να σχεδιάζει μια ασύμμετρη απάντηση, όπως ένα μπαράζ ρουκετών κατά της κυβερνητικής συνοικίας στο Κίεβο.
Τα «κουκουλώνουν» στη Μόσχα
Μέχρι στιγμής, ο Πούτιν δεν αντιμετωπίζει μεγάλη πίεση από την κοινή γνώμη στο εσωτερικό: Οι Ρώσοι είναι ενήμεροι για την εισβολή, αλλά τα ελεγχόμενα από το κράτος μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για «επιτυχή αντίσταση» των ρωσικών δυνάμεων, ενώ στέκονται και στην ανθρωπιστική κατάσταση στην επαρχεία του Κουρσκ. Εκτός από μερικά άρθρα σε σχετικά ανεξάρτητες ειδησεογραφικές πηγές, η είδηση του χάους δεν έχει φθάσει στους περισσότερους πολίτες.
Ακόμα και οι στρατιωτικοί bloggers, οι οποίοι μερικές φορές ασκούν κριτική στις αποτυχίες του στρατού, είδαν την εισβολή στην πατρίδα κυρίως ως ένα «αίσχος» που θα μπορούσε να ενώσει τους Ρώσους, απαιτώντας εκδίκηση.
Μεταξύ των Ρώσων που βρίσκονται στην αντιπολίτευση ή στην εξορία, η ουκρανική αντεπίθεση προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις. Ο Ίλια Γιασίν, ένας πολιτικός της αντιπολίτευσης που απελευθερώθηκε στη Δύση σε μια ανταλλαγή κρατουμένων στις 2 Αυγούστου, κατηγόρησε τον Πούτιν για τους «θανάτους και την καταστροφή» στο Κουρσκ. Από την άλλη πλευρά, ένα άλλο στέλεχος της αντιπολίτευσης, ο Λεβ Σλόσμπεργκ, ο οποίος εξακολουθεί να βρίσκεται στη Ρωσία, δήλωσε ότι όποιος «χαιρετίζει» τις ουκρανικές στρατιωτικές επιτυχίες, δεν θα πρέπει πλέον να θεωρεί τον εαυτό του Ρώσο πολιτικό.
Η ταχύτητα της προέλασης και τα αργά αντανακλαστικά που επέδειξαν οι Ρώσοι, δίνει την ευκαιρία στην Ουκρανία να επανεξετάσει τους στόχους της. Αρχικά, το Κίεβο ήθελε να τονώσει το ηθικό του λαού και να πείσει τους δυτικούς συμμάχους του ότι αξίζει μεγαλύτερη στρατιωτική υποστήριξη. Ταυτόχρονα, επιδίωκε να αναγκάσει το Κρεμλίνο να μειώσει τα στρατεύματα από τη γραμμή του μετώπου, ειδικά στην περιοχή του Ντονέτσκ.
Τα τρία σενάρια για την επόμενη ημέρα
Σε περίπτωση που οι Ρώσοι μεταφέρουν πιο ικανές δυνάμεις στην περιοχή, τότε οι Ουκρανοί θα έχουν τρεις επιλογές σύμφωνα με τον Μικ Ράιαν, Αυστραλό στρατηγό ε.α και ειδικό επί στρατηγικών θεμάτων.
Η μαξιμαλιστική, πιο ριψοκίνδυνη, προσέγγιση θα είναι να προσπαθήσουν να κρατήσουν τα εδάφη που έχουν καταλάβει - ή ακόμη και να πιέσουν περισσότερο - προκειμένου να αναγκάσουν τη Ρωσία να αποσπάσει περισσότερα ρωσικά στρατεύματα. Κάτι που θα χρησίμευε ως διαπραγματευτικό χαρτί σε τυχόν μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Ωστόσο, θα ήταν δύσκολο για την Ουκρανία να διατηρήσει την κάλυψη ηλεκτρονικού πολέμου και αεράμυνας για τα στρατεύματά της. Οι Ουκρανοί γνωρίζουν πόσο θανατηφόρες είναι οι ρωσικές βόμβες ολίσθησης εναντίον σταθερών θέσεων. Επομένως, θα έπρεπε να εκτρέψει πόρους από τη γραμμή του μετώπου μέσα στο έδαφός της, και οι απώλειες των δυνάμεών της στο Κουρσκ θα υπονόμευαν το αφήγημα του νικητή.
Μια δεύτερη επιλογή θα ήταν να αποσυρθεί στα σύνορα, με τα στρατεύματά της σε καλή κατάσταση, ώστε να τα χρησιμοποιήσει για την ανάκτηση ουκρανικού εδάφους τον επόμενο χρόνο. Η Ουκρανία θα είχε δείξει ότι μπορεί να μεταφέρει τον πόλεμο στη Ρωσία και θα υπονόμευε το αφήγημα μιας αλεστικής, αναπόφευκτης ρωσικής νίκης.
Μια τρίτη επιλογή θα ήταν η μερική απόσυρση σε μια πιο αμυντική θέση πιο κοντά στα ουκρανικά σύνορα, η οποία θα απαιτούσε λιγότερα στρατεύματα και θα υποστηριζόταν καλύτερα από το πυροβολικό και την υλικοτεχνική υποδομή. Θα αποτελούσε επίσης μια βάση για τη διεξαγωγή περαιτέρω επιθέσεων όταν θα παρουσιάζονταν η ευκαιρία. Μια πηγή στο γενικό επιτελείο της Ουκρανίας υποδηλώνει ότι αυτή είναι η πιο πιθανή επιλογή: κάποια υλικοτεχνικά μέσα - μηχανοκίνητες δυνάμεις, καύσιμα, νοσοκομεία πεδίου, τρόφιμα και επισκευαστικές βάσεις - έχουν ήδη μετακινηθεί αρκετά χιλιόμετρα εντός των ρωσικών συνόρων.
Η στάση της Δύσης
Η κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία έχει αντιταχθεί στις ουκρανικές επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου και έχει περιορίσει τη χρήση αμερικανικών πυραύλων σε ρωσικό έδαφος, δήλωσε ότι η επιχείρηση ήταν μια αποδεκτή χρήση αμερικανικού οπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεθωρακισμένων οχημάτων Stryker.
Η Γερμανία, η οποία θέλει να αποτρέψει οτιδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει ρωσική κλιμάκωση, επισήμανε το δικαίωμα αυτοάμυνας της Ουκρανίας. Δεν υπήρξαν πολλά σημάδια ότι οι σύμμαχοι προσέφεραν ιδιωτικές ή δημόσιες επιπλήξεις στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον πρόεδρο της Ουκρανίας. Η πρόκλησή του είναι τώρα να μεταφράσει την επιτυχία της περασμένης εβδομάδας σε κάτι διαρκές.
