Με σπασμωδικές κινήσεις η Ουάσινγκτον, προσπαθεί να διαχειριστεί τη δύσκολη σχέση με τον Τ. Ερντογάν, ο οποίος κρατά εκβιαστικά παγωμένη τη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ απαιτώντας να προηγηθεί η πώληση των F16, με το παζάρι αυτό να εξελίσσεται ενώ κλιμακώνεται η αντιαμερικανική ρητορική της τουρκικής ηγεσίας με αφορμή και τον πόλεμο στη Γάζα.
Ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών Α. Μπλίνκεν ετοιμάζεται για ένα ακόμη ταξίδι στην περιοχή με σταθμό μάλλον την Κωσταντινούπολη (όπου δεν έχει ακόμη κλείσει το ραντεβού με τον Τ. Ερντογαν) και το Τελ Αβίβ, όμως αναμένεται να προσθέσει και μια σύντομη στάση στη Σούδα, όχι μόνο συμβολικού χαρακτήρα ώστε να αναδείξει τη στρατηγική σημασία της βάσης για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς, αλλά και για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη.
Στην Τουρκία το κλίμα είναι βαρύ, καθώς ο πρόεδρος Ερντογάν έχει κλιμακώσει τις επιθέσεις του εναντίον της κυβέρνησης Μπάιντεν λόγω της στήριξης που προσφέρει στο Ισραήλ και δεν είναι σε φάση και διάθεση συμβιβασμών και αυτό προοιωνίζει μια εξαιρετικά δύσκολη αποστολή για τον Α. Μπλίνκεν
Στη συνάντηση με τον Κυρ. Μητσοτάκη, αναμένεται να συζητηθούν οι εξελίξεις στην περιοχή αλλά και ο ρόλος της Ελλάδας για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και για τη συμμετοχή της στην επιχείρηση Prosperity Guardian, για την αντιμετώπιση της απειλής των Χούθι και την αποκατάσταση της ελεύθερης και ασφαλούς ναυσιπλοΐας από την πιο σημαντική θαλάσσια οδό, για το παγκόσμιο εμπόριο μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναμένεται να εξάρει και τη διαδικασία επαναπροσέγγισης Ελλάδας-Τουρκίας με την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα και την έγκριση της Διακήρυξης των Αθηνών.
Ερωτηματικό είναι, τι ακριβώς κομίζει ο Μπλίνκεν στην ελληνική κυβέρνηση σχετικά με το παζάρι το οποίο ο ίδιος επιχειρεί, ώστε να πεισθεί και να πιεσθεί η Τουρκία να δώσει τέλος στον πολύμηνο εκβιασμό με την υπόθεση της έγκρισης του Πρωτοκόλλου για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία έχει από μόνη της συνδέσει ευθέως την έγκριση της πώλησης νέων και αναβάθμισης παλιών F-16 από το Κογκρέσο με την έγκριση του Πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας από την ολομέλεια της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, η οποία επαναλαμβάνει και πάλι τις εργασίες της στις 15 Ιανουαρίου, απαιτώντας όμως να είναι ταυτόχρονη η διαδικασία, λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης και της καχυποψίας που υπάρχει στις σχέσεις των δυο χωρών.
Στο Κογκρέσο το κλίμα είναι αρνητικό για την Τουρκία, λόγω της στάσης στον Πόλεμο της Γάζας και τη στήριξη της Χαμάς, των σχέσεων με τη Μόσχα αλλά και την επιθετική στάση της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Καθώς εκκρεμεί και το ελληνικό αίτημα για την αγορά των εξελιγμένων μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35, φαίνεται ότι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπάρχουν σκέψεις, ώστε να δρομολογηθεί, εφόσον φυσικά το αποδεχθεί η Τουρκία για σύνδεση των πακέτων των F-16 προς την Τουρκία και των F-35 προς την Ελλάδα.
Στόχος είναι κυρίως να καθησυχασθούν οι ανησυχίες Αμερικανών νομοθετών ότι παρά την ενίσχυση της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας δεν θα ανατραπεί η ισορροπία εις βάρος της Ελλάδας.
Ο όρος φυσικά για την έγκριση του Πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας παραμένει κομβικός, καθώς δύσκολα οι ηγέτες του Κογκρέσου θα δώσουν το πράσινο φως για τα F-16 χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία για τη Σουηδία, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα δώσουν την εντύπωση, ότι λειτουργούν υπό τους εκβιασμούς και τις απειλές του Τ.Ερντογάν.
Όμως ο χειρισμός που επιχειρεί ο Α. Μπλίνκεν είναι προβληματικός, καθώς ο Τ. Ερντογάν είναι εξαιρετικά απίθανο να δεχθεί ότι η Ουάσιγκτον συνδέει τα δυο εξοπλιστικά προγράμματα προς τις δυο χώρες πολύ περισσότερο όταν σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα πρόκειται για τα πέμπτης γενιάς F-35, από τα οποία έχει αποκλεισθεί η Τουρκία.
Εφόσον μάλιστα στην επιστολή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς το Κογκρέσο υπάρχει όρος για μη χρήση των F-16 για υπερπτήσεις ελληνικών νησιών, τότε είναι δεδομένη η απόρριψη εκ μέρους της Τουρκίας και η διατήρηση του αδιεξόδου.
Επίσης, καθώς οι Αμερικανοί απαιτούν ουσιαστικά να προηγηθεί η έγκριση της ένταξης της Σουηδίας, η Άγκυρα θα απαιτήσει εγγυήσεις τις οποίες όμως δύσκολα μπορεί να προσφέρει τώρα η κυβέρνηση Μπάιντεν.
Από την άλλη πλευρά βεβαίως, θα ήταν προβληματικό για την Αθήνα, να τεθεί εμμέσως υπό την αίρεση των διαθέσεων της Άγκυρας η Συμφωνία για τα F-35.
Η ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση και στρατιωτική συνεργασία που έχει φθάσει σε ιστορικά υψηλά, πρέπει να είναι αυτοτελής και δεν μπορεί η πώληση προηγμένου αμυντικού υλικού να συνδέεται με αντίστοιχα προγράμματα για τρίτες χώρες.
Ένας τέτοιος σχεδιασμός από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εάν δεν έχει απλώς τη μορφή άσκησης πίεσης προς την Τουρκία «εγκρίνετε την ένταξη της Σουηδίας και παίρνετε F-16 και η Ελλάδα τα F-35, σε διαφορετική περίπτωση προχωρά μόνο η συμφωνία με την Ελλάδα» και οδηγήσει σε μόνιμη σύνδεση των συμφωνιών με τις δυο χώρες για προμήθεια εξοπλιστικών από τις ΗΠΑ, θα είναι κίνηση που δεν εξυπηρετεί την ελληνοαμερικανική συνεργασία, ούτε τη σταθερότητα στην περιοχή.
Μένει τις επόμενες ημέρες να επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι πράγματι η Ουάσιγκτον είναι αποφασισμένη, εάν δεν υπάρξει συμφωνία με την Τουρκία να προωθήσει άμεσα και εντός των προσεχών ημερών την αποστολή επιστολής στο Κογκρέσο και την έγκριση της συμφωνίας με την Ελλάδα για την πώληση των F-35.
