Η πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ προς τον πρόεδρο Ζελένσκι, αφορά «ανταπόδοση» 500 δισ. δολαρίων (477 δισ. ευρώ) από την Ουκρανία και υπερβαίνει κατά πολύ τον έλεγχο των ΗΠΑ επί των κρίσιμων ορυκτών της χώρας. Καλύπτει τα πάντα, από τα λιμάνια και τις υποδομές μέχρι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, καθώς και τη μεγαλύτερη βάση πόρων της χώρας.
Την αποκάλυψη κάνει η Telegraph σε αποκλειστικό της δημοσίευμα, το οποίο μετέδωσε η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στο Λονδίνο, αναφέροντας πως το βρετανικό μέσο ενημέρωσης έχει δει το εν λόγω έγγραφο και δημοσιεύει τις λεπτομέρειες.
Οι όροι του συμβολαίου που προσγειώθηκε στο γραφείο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι πριν από μια εβδομάδα ισοδυναμούν με την «οικονομική αποικιοποίηση της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ, στο νομικό διηνεκές», αναφέρει το δημοσίευμα. Το έγγραφο έχει προκαλέσει αναστάτωση και πανικό στο Κίεβο.
Το προσχέδιο της σύμβασης με την ένδειξη «Privileged & Confidential» και ημερομηνία 7 Φεβρουαρίου 2025, αναφέρει ότι οι ΗΠΑ και η Ουκρανία θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα κοινό επενδυτικό ταμείο για να διασφαλίσουν ότι «εχθρικά μέρη της σύγκρουσης δεν θα επωφεληθούν από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας».
Η συμφωνία καλύπτει την «οικονομική αξία που σχετίζεται με τους πόρους της Ουκρανίας», συμπεριλαμβανομένων των «ορυκτών πόρων, των πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου, των λιμένων, άλλων υποδομών», αφήνοντας ασαφές τι άλλο μπορεί να περιλαμβάνει. «Η παρούσα συμφωνία διέπεται από το δίκαιο της Νέας Υόρκης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι αρχές της σύγκρουσης νόμων», αναφέρεται.
Οι ΗΠΑ θα λάβουν 50% των επαναλαμβανόμενων εσόδων που λαμβάνει η Ουκρανία από την εξόρυξη των πόρων και 50% της οικονομικής αξίας «όλων των νέων αδειών που εκδίδονται σε τρίτους» για τη μελλοντική αξιοποίηση των πόρων. Θα υπάρχει «δέσμευση επί των εν λόγω εσόδων» υπέρ των ΗΠΑ.
«Αυτή η ρήτρα σημαίνει “πληρώστε μας πρώτα και μετά ταΐστε τα παιδιά σας”», επικαλείται πηγή της προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις η Telegraph.
Σύμφωνα με το προσύμφωνο Τραμπ, η Ουάσινγκτον θα έχει κυριαρχική ασυλία και θα αποκτήσει σχεδόν απόλυτο έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας της Ουκρανίας όσον αφορά τα εμπορεύματα και τους πόρους, όπως γράφει ο βρετανικός ιστότοπος.
Το ταμείο «θα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να καθορίζει τη μέθοδο, τα κριτήρια επιλογής, τους όρους και τις προϋποθέσεις» όλων των μελλοντικών αδειών και έργων. Επίσης, αναφέρει, ότι «για όλες τις μελλοντικές άδειες, οι ΗΠΑ θα έχουν δικαίωμα πρώτης άρνησης για την αγορά εξαγώγιμων ορυκτών».
Ο ίδιος ο πρόεδρος Ζελένσκι πρότεινε την ιδέα να αποκτήσουν οι ΗΠΑ άμεσο μερίδιο στα «σπάνια γήινα στοιχεία» και τα «κρίσιμα ορυκτά» της Ουκρανίας κατά την επίσκεψη του στον Πύργο Τραμπ τον Σεπτέμβριο, ελπίζοντας να εξομαλύνει τον δρόμο για τη συνέχιση της παράδοσης όπλων. Πιθανώς δεν περίμενε ότι θα ερχόταν αντιμέτωπος με όρους στραγγαλισμού της χώρας του. Οι όροι του Τραμπ είναι χειρότεροι από τις οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Γερμανία και την Ιαπωνία μετά την ήττα τους το 1945.
Το δημοσίευμα της Telegraph στέκεται με σαφή κριτική ματιά στην πρόταση Τραμπ και υπερασπίζεται την αδυναμία της Ουκρανίας να ανταποκριθεί στην απαίτηση του Αμερικάνου προέδρου για 500 δισ. δολάρια, «αφήνοντας κατά μέρος το ευρύτερο ζήτημα του κατά πόσον είναι έντιμο να αντιμετωπίζεις ένα έθνος-θύμα με αυτόν τον τρόπο, αφού έχει κρατήσει τη γραμμή μάχης για τις φιλελεύθερες δημοκρατίες με τεράστιες θυσίες επί τρία χρόνια. Ποιος πραγματικά έχει χρέος έχει χρέος σε ποιον, θα μπορούσε κανείς να ρωτήσει;», αναρωτιέται ο συντάκτης Ambrose Evans-Pritchard στην Telegraph.
Ο Ζελένσκι φαίνεται να είναι στριμωγμένος με την πρόταση Τραμπ ανάμεσα στη στρατιωτική επίθεση από τον Πούτιν και την οικονομική παραβίαση της Ουκρανίας από συμμαχική χώρα.
