Του Γιώργου Παυλόπουλου
Σύμφωνα με την εφημερίδα Daily Mirror, ένα αεροσκάφος της RAF βρισκόταν από νωρίς χθες σε πλήρη ετοιμότητα και με τους κινητήρες αναμένους, προκειμένου να μεταφέρει την Τερέζα Μέι από το Λονδίνο στις Βρυξέλλες, για συνομιλίες έκτακτης ανάγκης με την ηγεσία της ΕΕ αναφορικά με το Brexit μετά την (αναμενόμενη εδώ και καιρό) ήττα της στη Βουλή.
Παράλληλα, άλλες πληροφορίες ανέφεραν ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ακύρωσε την παρουσία του σε εκδήλωση που επρόκειτο να διεξαχθεί στο Στρασβούργο, με θέμα το μέλλον της Ευρώπης και έτερο προσκεκλημένο τον Ισπανό πρωθυπουργό, Πέδρο Σάντσεθ, προκειμένου να διαχειριστεί την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και, πιθανότατα, να υποδεχθεί την Βρετανή πρωθυπουργό.
Τα σχέδια μπορεί να άλλαξαν, καθώς σήμερα θα συζητηθεί και θα κριθεί η πρόταση μομφής την οποία κατέθεσε κατά της Μέι ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, όμως οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και στις Βρυξέλλες έχει σημάνει συναγερμός. Η συντριπτική ήττα, άλλωστε, που γνώρισε χθες η Μέι στη Βουλή των Κοινοτήτων – 432 κατά της συμφωνίας της, ανάμεσα στους οποίους και 118 Συντηρητικοί (πάνω από το ένα τρίτο), έναντι μόλις 202 υπέρ – δεν αφήνει πολλά περιθώρια, καθώς οι αποφάσεις πρέπει να είναι γρήγορες.
Αναμφίβολα, το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο η Μέι καταφέρει να επιβιώσει της σημερινής δοκιμασίας. Οι αριθμοί δεν επιτρέπουν ασφαλή πρόβλεψη: Οι Εργατικοί και τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης που έχουν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν την πρωθυπουργό και την κυβέρνηση ανέρχονται περίπου σε 310, σε σύνολο 650 βουλευτών. Την ίδια στιγμή, τόσο οι «σκληροί» του κόμματός της (που χθες πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων τη συμφωνία του Brexit) όσο και το βορειοϊρλανδικό DUP, που διαθέτει 10 αντιπροσώπους. Θεωρητικά, λοιπόν, με τους 318 των Τόρις και τους 10 του DUP, η Μέι μπορεί να ελπίζει ότι θα κερδίσει τη μάχη, έστω και δύσκολα.
Οι φιλοευρωπαίοι των Τόρις
Από την άλλη, όμως, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα (αν όχι βεβαιότητα) σε αυτή την ψηφοφορία να εκδηλωθεί μια διαφορετική ομάδα «ανταρτών» εντός του κυβερνώντος κόμματος. Πρόκειται για τους υποστηρικτές της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ οι οποίοι, έστω και με βαριά καρδιά, δεν αποκλείεται να θυσιάσουν τη γοητεία της κυβέρνησης, προκειμένου να γλιτώσουν τη φρίκη ενός «άτακτου» Brexit.
Στην περίπτωση, λοιπόν, που η Μέι ηττηθεί σήμερα, τότε σειρά έχουν οι πρόωρες εκλογές – για τις οποίες επίσης δεν χωρούν προβλέψεις – και είναι σίγουρο ότι η ΕΕ θα δώσει παράταση στη διαδικασία πέραν της 29ης Μαρτίου. Εάν επικρατήσει και, όπως όλα δείχνουν, δεν καταφέρει να αποσπάσει ουσιαστικές παραχωρήσεις από τους «27» της ΕΕ, τότε είτε θα οδηγήσει τη χώρα της προς την έξοδο χωρίς συμφωνία (όπως εξαρχής επιδιώκουν οι «σκληροί» των Τόρις) είτε θα αναγκαστεί να προκηρύξει δεύτερο δημοψήφισμα.
Το σίγουρο είναι πως ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι το δεύτερο που βρίσκεται στην πιο δεινή θέση. Εάν αποχωρήσει από την ΕΕ, θα κληθεί να πληρώσει μεγάλο κόστος και θα απειληθεί από βαθύ διχασμό. Εάν μείνει, οι κυβερνήσεις του για τα πολλά επόμενα χρόνια θα γνωρίζουν πως δεν θα έχουν πια τη δυνατότητα ούτε να απαιτούν ούτε να εκβιάζουν τους εταίρους.
Η «πρόσκληση» του Τουσκ
Όσον αφορά τις Βρυξέλλες, πάντως, οι πρώτες αντιδράσεις χθες βράδυ ήρθαν από τους προέδρους του Συμβουλίου και της Κομισιόν. «Εάν μια συμφωνία είναι αδύνατη και κανείς δεν επιθυμεί τη μη συμφωνία, τότε ποιος θα έχει τελικώς το θάρρος να πει ποια είναι η μοναδική θετική λύση;». Το παραπάνω «τιτίβισμα» του Ντόναλντ Τουσκ μπορεί να μην το διατυπώνει ευθέως, δεν αφήνει όμως πολλά περιθώρια παρερμηνειών: Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καλεί τους Βρετανούς και τους βουλευτές τους να βρουν τρόπο να ακυρώσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου 2016 και να παραμείνουν ως πλήρη μέλη της ΕΕ.
If a deal is impossible, and no one wants no deal, then who will finally have the courage to say what the only positive solution is?
— Donald Tusk (@eucopresident) January 15, 2019
Από την πλευρά του, ο Γιούνκερ ήταν πολύ πιο τυπικός και συγκρατημένος στην αντίδρασή του. Ιδού τι έγραψε στο δικό του μήνυμα στο Twitter: «Με λύπη μου πληροφορήθηκα το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας που έγινε το απόγευμα στη Βουλή των Κοινοτήτων. Καλώ το Ηνωμένο Βασίλειο να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του το συντομότερο δυνατό. Ο χρόνος σχεδόν έχει τελειώσει».
I take note with regret of the outcome of the vote in the @HouseofCommons this evening. I urge the #UK to clarify its intentions as soon as possible. Time is almost up #Brexit https://t.co/SMmps5kexn
— Jean-Claude Juncker (@JunckerEU) January 15, 2019
AP Photo/Frank Augstein
