Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι έτοιμες να άρουν εντός ημερών τους περιορισμούς τους για τη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς από την Ουκρανία εναντίον στόχων εντός της Ρωσίας, οπως μεταδίδει το BBC.
Ωστόσο, δεν υπήρξε επιβεβαίωση από τις συνομιλίες μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάντεν και του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Σταρμερ στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή.
Η Ουκρανία διαθέτει ήδη προμήθειες αυτών των πυραύλων, αλλά περιορίζεται να τους εκτοξεύει σε στόχους εντός των συνόρων της. Το Κίεβο εκλιπαρεί εδώ και εβδομάδες να αρθούν αυτοί οι περιορισμοί ώστε να μπορεί να βάλλει κατά στόχων εντός της Ρωσίας.
Γιατί λοιπόν η απροθυμία της Δύσης και τι διαφορά θα μπορούσαν να κάνουν αυτοί οι πύραυλοι στον πόλεμο;
Τι είναι ο Storm Shadow;
Ο Storm Shadow είναι ένας αγγλογαλλικός πύραυλος cruise με μέγιστο βεληνεκές περίπου 250 χιλιομέτρων (155 μίλια). Οι Γάλλοι τον αποκαλούν Scalp.
Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν ήδη στείλει αυτούς τους πυραύλους στην Ουκρανία - αλλά με την επιφύλαξη ότι το Κίεβο μπορεί να τους βάλει μόνο σε στόχους εντός των συνόρων του.
Εκτοξεύεται από αεροσκάφος και στη συνέχεια πετά με ταχύτητα κοντά στην ταχύτητα του ήχου, αγκαλιάζοντας το έδαφος, πριν πέσει και πυροδοτήσει την εκρηκτική κεφαλή του.
Ο Storm Shadow θεωρείται ιδανικό όπλο για τη διείσδυση σε σκληρά καταφύγια και αποθήκες πυρομαχικών, όπως αυτές που χρησιμοποιεί η Ρωσία στον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας.
Αλλά κάθε πύραυλος κοστίζει σχεδόν 1 εκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ (767.000 λίρες), οπότε τείνει να εκτοξεύεται ως μέρος ενός προσεκτικά σχεδιασμένου καταιγισμού πολύ φθηνότερων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που στέλνονται μπροστά για να προκαλέσουν σύγχυση και να εξαντλήσουν την αεράμυνα του εχθρού, όπως ακριβώς κάνει η Ρωσία στην Ουκρανία.
Έχουν χρησιμοποιηθεί με μεγάλη αποτελεσματικότητα, πλήττοντας το ναυτικό στρατηγείο της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα στη Σεβαστούπολη και καθιστώντας ολόκληρη την Κριμαία μη ασφαλή για το ρωσικό ναυτικό.
Ο Justin Crump, στρατιωτικός αναλυτής, πρώην αξιωματικός του βρετανικού στρατού και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων Sibylline, λέει ότι το Storm Shadow ήταν ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό όπλο για την Ουκρανία, χτυπώντας με ακρίβεια εναντίον καλά προστατευμένων στόχων σε κατεχόμενα εδάφη.
«Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το Κίεβο έχει πιέσει για τη χρήση του στο εσωτερικό της Ρωσίας, ιδίως για τη στόχευση αεροδρομίων που χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση βομβιστικών επιθέσεων που πρόσφατα εμπόδισαν τις προσπάθειες του ουκρανικού μετώπου», λέει.
Γιατί τους θέλει η Ουκρανία τώρα;
Οι πόλεις και οι γραμμές του μετώπου της Ουκρανίας βομβαρδίζονται καθημερινά από τη Ρωσία. Πολλοί από τους πυραύλους και τις βόμβες ολίσθησης που προκαλούν καταστροφές σε στρατιωτικές θέσεις, πολυκατοικίες και νοσοκομεία εκτοξεύονται από ρωσικά αεροσκάφη μακριά από την ίδια τη Ρωσία.
Το Κίεβο διαμαρτύρεται ότι το γεγονός ότι δεν του επιτρέπεται να πλήξει τις βάσεις από τις οποίες εξαπολύονται αυτές οι επιθέσεις είναι σαν να το αναγκάζουν να πολεμήσει αυτόν τον πόλεμο με το ένα χέρι δεμένο πίσω από την πλάτη του.
Στο φόρουμ ασφάλειας της Globsec διατυπώθηκε μάλιστα η άποψη ότι οι ρωσικές στρατιωτικές αεροπορικές βάσεις προστατεύονται καλύτερα από τους Ουκρανούς πολίτες που πλήττονται λόγω των περιορισμών.
Η Ουκρανία διαθέτει το δικό της, καινοτόμο και αποτελεσματικό πρόγραμμα μη επανδρωμένων αεροσκαφών μεγάλου βεληνεκούς.
Κατά καιρούς, αυτά τα πλήγματα με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν αιφνιδιάσει τους Ρώσους και έχουν φτάσει εκατοντάδες χιλιόμετρα μέσα στη Ρωσία.
Αλλά μπορούν να μεταφέρουν μόνο μικρό ωφέλιμο φορτίο και τα περισσότερα εντοπίζονται και αναχαιτίζονται.
Το Κίεβο υποστηρίζει ότι για να απωθήσει τις ρωσικές αεροπορικές επιδρομές, χρειάζεται πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, όπως το Storm Shadow και συγκρίσιμα συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών ATACM, τα οποία έχουν ακόμη μεγαλύτερο βεληνεκές 300 χιλιομέτρων.
Τι διαφορά θα μπορούσε να κάνει ο Storm Shadow;
Κάποια, αλλά μπορεί να είναι πολύ λίγη και πολύ αργά. Το Κίεβο έχει ζητήσει να χρησιμοποιήσει δυτικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς εντός της Ρωσίας εδώ και τόσο καιρό, ώστε η Μόσχα έχει ήδη λάβει προφυλάξεις για το ενδεχόμενο άρσης των περιορισμών.
Έχει μετακινήσει βομβαρδιστικά, πυραύλους και ορισμένες από τις υποδομές που τα συντηρούν πιο πίσω, μακριά από τα σύνορα με την Ουκρανία και πέρα από την εμβέλεια του Storm Shadow.
Η δεξαμενή σκέψης Institute for the Study of War (ISW) έχει εντοπίσει περίπου 200 ρωσικές βάσεις που θα βρίσκονταν στο βεληνεκές των Storm Shadows που θα εκτοξεύονταν από την Ουκρανία. Κάποιες ακόμη πρόσθετες βάσεις θα έμπαιναν σε εμβέλεια αν οι ΗΠΑ ενέκριναν τη χρήση πυραύλων ATACMS στη Ρωσία.
Αλλά ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε στο BBC ότι υπάρχει σκεπτικισμός στον Λευκό Οίκο και το Πεντάγωνο σχετικά με το πόση διαφορά θα είχε η χρήση πυραύλων Storm Shadow εντός της Ρωσίας στην πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας.
Ο Justin Crump της Sibylline λέει ότι ενώ η ρωσική αεράμυνα έχει εξελιχθεί για να αντιμετωπίσει την απειλή της Storm Shadow εντός της Ουκρανίας, το έργο αυτό θα είναι πολύ πιο δύσκολο, δεδομένου του εύρους της επικράτειας της Μόσχας που θα μπορούσε τώρα να εκτεθεί σε επίθεση.
«Αυτό θα καταστήσει πιο δύσκολη την παροχή στρατιωτικής διοικητικής μέριμνας, διοίκησης και ελέγχου και αεροπορικής υποστήριξης και ακόμη και αν τα ρωσικά αεροσκάφη αποσυρθούν περισσότερο από τα σύνορα της Ουκρανίας για να αποφύγουν την πυραυλική απειλή, θα υποστούν αύξηση του χρόνου και του κόστους ανά πτήση προς την πρώτη γραμμή».
Ο Matthew Savill, διευθυντής στρατιωτικής επιστήμης στο think tank Rusi, πιστεύει ότι η άρση των περιορισμών θα προσέφερε δύο βασικά οφέλη στην Ουκρανία.
Πρώτον, θα μπορούσε να «ξεκλειδώσει» ένα άλλο σύστημα, τα ATACMs.
Δεύτερον, θα έθετε ένα δίλημμα για τη Ρωσία ως προς το πού να τοποθετήσει αυτές τις πολύτιμες αντιαεροπορικές άμυνες, κάτι που, όπως λέει, θα μπορούσε να διευκολύνει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ουκρανίας να περάσουν.
Τελικά, όμως, λέει ο Savill, το Storm Shadow είναι απίθανο να αλλάξει την κατάσταση. Η Ουκρανία δεν έχει πολλούς πυραύλους και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πολύ λίγα να δώσει.
Και έχει αναφερθεί ευρέως ότι, εν αναμονή της χορήγησης αυτής της άδειας, η Μόσχα έχει ήδη μετακινήσει το μεγαλύτερο μέρος των εναέριων μέσων και των πυρομαχικών της βαθύτερα στη Ρωσία, πέρα από την εμβέλεια των πυραύλων της Ουκρανίας.
Γιατί η Δύση δίστασε; Με μια λέξη: κλιμάκωση
Η Ουάσινγκτον ανησυχεί ότι, αν και μέχρι στιγμής όλες οι απειλούμενες κόκκινες γραμμές του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν αποδειχθεί κενές μπλόφες, το να επιτραπεί στην Ουκρανία να πλήξει στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία με πυραύλους που προμηθεύει η Δύση θα μπορούσε απλώς να τον ωθήσει να προχωρήσει σε αντίποινα.
Ο φόβος στον Λευκό Οίκο είναι ότι οι σκληροπυρηνικοί στο Κρεμλίνο θα μπορούσαν να επιμείνουν ότι αυτά τα αντίποινα θα πάρουν τη μορφή επιθέσεων σε σημεία διέλευσης πυραύλων που κατευθύνονται προς την Ουκρανία, όπως μια αεροπορική βάση στην Πολωνία.
Αν συμβεί αυτό, θα μπορούσε να γίνει επίκληση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, πράγμα που σημαίνει ότι η συμμαχία θα βρισκόταν σε πόλεμο με τη Ρωσία.
Από την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, στόχος του Λευκού Οίκου είναι να παράσχει στο Κίεβο όσο το δυνατόν μεγαλύτερη υποστήριξη χωρίς να παρασυρθεί σε άμεση σύγκρουση με τη Μόσχα, κάτι που θα κινδύνευε να αποτελέσει προάγγελο του αδιανόητου: μιας καταστροφικής πυρηνικής ανταλλαγής.
Παρ' όλα αυτά, επέτρεψε στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει πυραύλους που προμήθευσε η Δύση εναντίον στόχων στην Κριμαία και στις τέσσερις εν μέρει κατεχόμενες περιοχές που η Ρωσία προσάρτησε παράνομα το 2022. Ενώ η Μόσχα θεωρεί τις περιοχές αυτές μέρος της επικράτειάς της, οι αξιώσεις αυτές δεν αναγνωρίζονται από τις ΗΠΑ ή διεθνώς.
