Στο Κίεβο η πρώτη επίσκεψη Κάμερον αφότου ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών
Τι «φέρνει» ο Ντέιβιντ Κάμερον στο υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας
Ukrainian Presidential Press Office via AP
Ukrainian Presidential Press Office via AP
Στο Κίεβο η πρώτη επίσκεψη Κάμερον αφότου ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών

Τι «φέρνει» ο Ντέιβιντ Κάμερον στο υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας

Διατέλεσε πρωθυπουργός για έξι χρόνια και τώρα επέστρεψε ως υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου. Τι υποδηλώνει το ιστορικό του Ντέιβιντ Κάμερον στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ για την προσέγγιση που θα ακολουθήσει ως κορυφαίος διπλωμάτης της χώρας; Το Politico «ακτινογραφεί» τις θέσεις Κάμερον για την Κίνα, το Ισραήλ και τη Γάζα, το Ουκρανικό και τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο νέος πολιτικός προϊστάμενος του Ντέιβιντ Κάμερον, Ρίσι Σούνακ, φάνηκε να δυσκολεύεται στη Βουλή των Κοινοτήτων όταν του ζητήθηκε να κατονομάσει το μεγαλύτερο επίτευγμα εξωτερικής πολιτικής του προκατόχου του ως πρωθυπουργού -αναφέροντας τελικά τη Σύνοδο Κορυφής της G8 στη Βόρεια Ιρλανδία το μακρινό 2013. Αξιοσημείωτη ήταν η απουσία της όποιας αναφοράς στο δημοψήφισμα για το Brexit που προκήρυξε και έχασε ο Κάμερον για να εξαφανιστεί από την πολιτική σκηνή επί επτά χρόνια.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον μπορεί να ελπίζει να προσθέσει περισσότερες διακρίσεις στο ιστορικό του, καθώς εισέρχεται στο χώρο της διπλωματίας. Οι ξένοι απεσταλμένοι θα μελετούν ήδη τις απόψεις του για τον Ντόναλντ Τραμπ, την προσέγγισή του για το Ισραήλ και τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας και την απάντησή του στην άνοδο της Κίνας και της Ινδίας, καθώς αξιολογούν τι ακριβώς θα σημαίνει ο Κάμερον για την αυτοαποκαλούμενη «Παγκόσμια Βρετανία», επισημαίνει το Politico.

Κίνα

Η προσέγγιση της Κίνας επί πρωθυπουργίας Κάμερον έχει ήδη επισημανθεί από ορισμένους βουλευτές των Τόρις, οι οποίοι τηρούν μια γερακίσια γραμμή έναντι του Πεκίνου. Ως πρωθυπουργός, προανήγγειλε ως γνωστόν μια «χρυσή εποχή» στενών οικονομικών σχέσεων με την Κίνα, φιλοξενώντας τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ για μια κρατική επίσκεψη το 2015 -όταν οι δύο ηγέτες φωτογραφήθηκαν να πίνουν μαζί μπύρες σε μια παμπ στο Οξφορντσάιρ.

Ο Κάμερον ήταν ενθουσιώδης υποστηρικτής των στενότερων οικονομικών δεσμών, υποσχόμενος το 2013 να «υπερασπιστεί μια εμπορική συμφωνία ΕΕ-Κίνας με την ίδια αποφασιστικότητα που υπερασπίζομαι την εμπορική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ». Το ίδιο έτος ενέκρινε τις συμβάσεις με την κινεζική εταιρεία Huawei για την κατασκευή μεγάλων τμημάτων του τηλεπικοινωνιακού δικτύου του Ηνωμένου Βασιλείου, παρόλο που οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Αυστραλίας είχαν επιβάλει περιορισμούς στην εταιρεία για λόγους εθνικής ασφάλειας. Ο Μπόρις Τζόνσον αναγκάστηκε να ανακαλέσει την απόφαση του Κάμερον επτά χρόνια αργότερα μετά από μεγάλη εξέγερση των Τόρις.

Κατόπιν της αποχώρησης από το Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, ο Κάμερον διατήρησε τις επαφές του με την Κίνα συναντώντας τον Σι για ένα ιδιωτικό δείπνο το 2018, στο πλαίσιο των προσπαθειών του να αντλήσει επενδύσεις για ένα ταμείο Ηνωμένου Βασιλείου-Κίνας που τελικά διαλύθηκε. Εβδομάδες πριν γίνει υπουργός Εξωτερικών, επισκέφθηκε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να προωθήσει επενδύσεις σε μια αμφιλεγόμενη πόλη-λιμάνι που κατασκευάστηκε από την Κίνα στη Σρι Λάνκα -αν και το γραφείο του δήλωσε ότι δεν είχε άμεση επαφή με την κυβέρνηση του Πεκίνου ή την εμπλεκόμενη κινεζική εταιρεία.

Ο Ρίσι Σούνακ από πλευράς του παρόλο που έχει διακηρύξει ότι η «χρυσή εποχή» έχει τελειώσει, τονίζει τη σημασία της συνεργασίας με την Κίνα μπροστά στις παγκόσμιες προκλήσεις. Η απόφασή του να διορίσει τον Ντέιβιντ Κάμερον θεωρείται ως μήνυμα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα επιδιώξει στενότερη δέσμευση με το Πεκίνο. Αυτό έχει προκαλέσει την οργή των «γερακιών» των Τόρις. Ο πρώην ηγέτης του κόμματος Ίαν Ντάνκαν Σμιθ δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι δεσμοί του Κάμερον με την Κίνα συνιστούν σύγκρουση συμφερόντων και τον κάλεσε να αποκαλύψει λεπτομέρειες για τυχόν οικονομικές σχέσεις με το Πεκίνο.

Ισραήλ και Γάζα

Ο Κάμερον θα υποστηρίξει απόλυτα τον Ρίσι Σούνακ στην προσέγγισή του στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Μέχρι στιγμής το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κινηθεί στο ίδιο μήκος κύματος με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αντιστεκόμενο στις απαιτήσεις να ζητηθεί κατάπαυση του πυρός, ενώ ασκεί έντονες πιέσεις για ανθρωπιστική πρόσβαση στη Λωρίδα της Γάζας.

Η στάση συμβαδίζει με εκείνη του ίδιου του Κάμερον ως πρωθυπουργού, όταν ήταν ένας αναμενόμενα ισχυρός υποστηρικτής του Κράτους του Ισραήλ, αλλά ταυτόχρονα προειδοποιούσε σχετικά με τις συνέπειες των άσχημων συνθηκών διαβίωσης στη Γάζα. Είχε αναφερθεί στη Γάζα ως «στρατόπεδο φυλακής» κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Τουρκία το 2010 -παρατηρήσεις που χαιρετίστηκαν από τη Χαμάς εκείνη την εποχή.

Κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών το 2014 αρνήθηκε να ακολουθήσει άλλους ηγέτες του κόμματος στην καταδίκη του Ισραήλ και αντιστάθηκε στην έκκληση των εταίρων του συνασπισμού, των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, να σταματήσουν τις εξαγωγές όπλων προς τη χώρα. Ως ηγέτης της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης του 2008, ο Κάμερον χαρακτήρισε τους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα «αρκετά φρικτούς», αλλά αναγνώρισε το δικαίωμά του να αμυνθεί και απέφυγε να ζητήσει άμεση κατάπαυση του πυρός.

Ο νέος υπουργός Εξωτερικών θα είναι επίσης σε θέση να αξιοποιήσει κάποιες ισχυρές προσωπικές διασυνδέσεις στην περιοχή. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι ένας από τους λίγους παγκόσμιους ηγέτες που βρίσκονται ακόμη στη θέση τους και τους οποίους ο Κάμερον γνώριζε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρωθυπουργός- συνάντησε επίσης αρκετές φορές τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας τόσο ως ηγέτης του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα. 

Η τελευταία και πιο «διαβόητη» συνάντησή του με τον Μπιν Σαλμάν -σε ένα ταξίδι για κάμπινγκ, κατά τη διάρκεια του οποίου φέρεται να άσκησε πιέσεις στον πρίγκιπα για λογαριασμό της αμφιλεγόμενης εταιρείας χρηματοδότησης της εφοδιαστικής αλυσίδας Greensill- μπορεί ωστόσο να μην είναι μια συνάντηση στην οποία θα ήθελε να επιστήσει την προσοχή, επισημαίνει το Polico.

Ο Κάμερον δεν φοβήθηκε να επιτεθεί στους Εργατικούς για τη στάση τους προς το Ισραήλ στο παρελθόν, περνώντας στην επίθεση εναντίον του αντιπάλου του, Έντ Μίλιμπαντ, αφού οι βουλευτές των Εργατικών υποστήριξαν το μποϊκοτάζ των ισραηλινών εκδηλώσεων το 2014, αλλά θα υπάρχουν λιγότερα περιθώρια τώρα για τέτοιες αιχμές.

Ρωσία και Ουκρανία

Ο Κάμερον σηματοδότησε τη σαφή πρόθεσή του να διατηρήσει τη φήμη του Ηνωμένου Βασιλείου ως ένας από τους πιο πιστούς συμμάχους της Ουκρανίας, πραγματοποιώντας το πρώτο του διεθνές ταξίδι για να συναντήσει τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αυτή την εβδομάδα και να γίνει ο πρώτος Βρετανός υπουργός που επισκέπτεται την Οδησσό.

Ωστόσο, μπορεί να δυσανασχετεί που είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει τα χνάρια του παλαιού φίλου που έγινε αντίπαλος, του Μπόρις Τζόνσον. Ο τελευταίος είχε θέσει σε πρώτο πλάνο την υποστήριξή του στην Ουκρανία και ο Κάμερον αναγνώρισε κατά την άφιξή του στο Κίεβο ότι ήταν η «καλύτερη» συνεισφορά του ως πρωθυπουργού.

Ο Κάμερον πιθανότατα θα θελήσει να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να τονίσει την αλληλεγγύη προς την Ουκρανία εν όψει της δεύτερης επετείου του πολέμου. Η σύγκρουση έχει επισκιαστεί από τα πρόσφατα γεγονότα στο Ισραήλ και τη Γάζα, και ο Ζελένσκι είναι προετοιμασμένος για έναν σκληρό χειμώνα χωρίς να έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος από την αντεπίθεση.

Σχέσεις με τις ΗΠΑ

Ικανοποίηση συνόδευσε την είδηση του διορισμού του Κάμερον στην Ουάσινγκτον, όπου ορισμένοι μεγάλοι παράγοντες θυμούνται τη θερμή σχέση του με τον Μπαράκ Ομπάμα. Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, είναι και οι δύο γνώριμα πρόσωπα και ο Κάμερον έχει ήδη φροντίσει να μιλήσει τηλεφωνικά με τον Μπλίνκεν. 

Βρετανός διπλωμάτης δήλωσε υπό καθεστώς ανωνυμίας ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον «γνωρίζει μια ολόκληρη σειρά από υψηλόβαθμους Αμερικανούς από την εποχή που ήταν στην εξουσία και ως πρώην πρωθυπουργός είναι πιθανό να έχει ένα επίπεδο σεβασμού και πρόσβασης που άλλοι δεν θα είχαν».

Μπορεί να είναι μια διαφορετική ιστορία αν ο Ντόναλντ Τραμπ ολοκληρώσει την επιστροφή του ως πρόεδρος το επόμενο έτος. Ο Κάμερον χρησιμοποίησε την πρώτη του δημόσια ομιλία μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα για να καταδικάσει τις επιθέσεις του τότε προέδρου με τα «fake news», χαρακτηρίζοντας τη ρητορική του «επικίνδυνη». 

Ο Ρίσι Σούνακ φάνηκε επίσης ανήσυχος όταν τέθηκε η προοπτική μιας δεύτερης προεδρίας Τραμπ στο ταξίδι του στην Ουάσινγκτον φέτος, και είχε συναντήσεις μόνο με πιο παραδοσιακές προσωπικότητες των Ρεπουμπλικανών.

Φυσικά, οι αξιωματούχοι επιμένουν ότι η σχέση ΗΠΑ-Βρετανίας θα παραμείνει στενή ό,τι κι αν συμβεί -και σε κάθε περίπτωση έως ότου οι Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν τον επόμενο πρόεδρό της, μπορεί να έχει αλλάξει και η βρετανική κυβέρνηση.