Μαχητικά Eurofighter αναμένεται να ζητήσει από τη Γερμανία ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την επίσκεψή του στο Βερολίνο την Παρασκευή, όπου και θα συναντηθεί με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Ο οποίος αναμένεται να αρνηθεί το αίτημα Ερντογάν.
Σύμφωνα με το Bloomberg, εκτιμάται ότι ο Ερντογάν θέλησε να βάλει σε εφαρμογή ένα σχέδιο, έναν «ελιγμό» που είχε προαναγγείλει εδώ και καιρό, δηλαδή ότι προτίθεται να ζητήσει την αγορά 20 τουλάχιστον Eurofighter.
Με αυτόν τον τρόπο θέλει να δείξει ότι δεν χρειάζονται τα F-16, τα οποία τα θέλει ως «αντίβαρο» στα ελληνικά Rafalle. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η γερμανική κυβέρνηση θα απορρίψει το αίτημα του Τούρκου προέδρου.
Γερμανικές πηγές δήλωσαν στο πρακτορείο ότι ο καγκελάριος θα απορρίψει το αίτημα του Ερντογαν τόσο λόγω του κλίματος που έχει δημιουργήσει η στάση του υπέρ της Χαμάς, αλλά και οι βομβαρδισμοί κουρδικών στόχων, οι αμυντικές σχέσεις με την Ρωσία και το συνεχιζόμενο βέτο στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΆΤΟ.
Μια τέτοια εξέλιξη θα πυροδοτήσει το κλίμα στις σχέσεις των δυο χωρών, καθώς στο Βερολίνο υπάρχει ήδη σφοδρή ενόχληση για τον αυτόνομο ρόλο που διεκδικεί έναντι της Δύσης και του ίδιου του ΝΆΤΟ η Τουρκία του Ερντογάν, αλλά και για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Τουρκία.
Τι κερδίζει ο Ερντογάν καθυστερώντας την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
Επιτροπή του τουρκικού Κοινοβουλίου ανέβαλε την Πέμπτη την ψηφοφορία για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθυστερώντας εκ νέου την επέκταση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας μετά από 18 μήνες καθυστερήσεων που έχουν απογοητεύσει κάποιους από τους συμμάχους και έχουν προκαλέσει ορισμένες παραχωρήσεις.
Τον Μάιο της περασμένης χρονιάς, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν διατύπωσε αντιρρήσεις για τα αιτήματα της Σουηδίας και της Φινλανδίας να ενταχθούν στη στρατιωτική συμμαχία. Οι σκανδιναβικές χώρες αιτήθηκαν την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η Τουρκία επικύρωσε την υποψηφιότητα της Φινλανδίας φέτος τον Απρίλιο, αλλά, μαζί με την Ουγγαρία, που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, άφησε τη Σουηδία να περιμένει, απαιτώντας από τη Στοκχόλμη να λάβει περισσότερα μέτρα για την πάταξη των τρομοκρατών που θεωρεί ότι βρίσκονται στη δικαιοδοσία της.
Το Reuters παρουσιάζει τι έκαναν η Στοκχόλμη, το Ελσίνκι, η Ουάσινγκτον και άλλα μέλη του ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες της Άγκυρας, σηματοδοτώντας, όπως λένε οι αναλυτές, γεωπολιτικές νίκες για τον Ερντογάν, ακόμη και όταν έχει επιβαρύνει τους δεσμούς της Τουρκίας με τη Δύση.
Ποιες παραχωρήσεις έκαναν Σουηδία και Φινλανδία
Κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022, η Τουρκία κατέληξε σε συμφωνία με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, σύμφωνα με την οποία θα προχωρούσαν στην άρση του εμπάργκο όπλων και θα λάμβαναν μέτρα κατά των μελών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και του κινήματος Γκιουλέν, το οποίο η Άγκυρα θεωρεί υπεύθυνο για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Πέρυσι, η Στοκχόλμη ανέτρεψε την απαγόρευση εξαγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού στην Τουρκία, χωρίς να αποκαλύψει λεπτομέρειες για τις εταιρείες ή τα προϊόντα. Τον Ιούνιο, εισήγαγε ένα νέο αντιτρομοκρατικό νομοσχέδιο που καθιστά παράνομη την ιδιότητα του μέλους τρομοκρατικής οργάνωσης, λέγοντας ότι τήρησε το δικό της μέρος της συμφωνίας.
Τους τελευταίους μήνες, ανώτατο δικαστήριο της Σουηδίας μπλόκαρε την έκδοση δύο Τούρκων που η Άγκυρα θεωρεί «γκιουλενιστές», ενώ εφετείο επικύρωσε την καταδίκη ενός άνδρα για απόπειρα χρηματοδότησης του PKK, που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ.
Επίσης, σε απάντηση στις επικρίσεις της Τουρκίας και άλλων χωρών με μουσουλμανική πλειονότητα, ο Σουηδός υπουργός Δικαιοσύνης, Γκούναρ Στρόμερ, δήλωσε ότι η Σουηδία εξετάζει αν θα μπορούσε να αλλάξει τον νόμο για να σταματήσει τους ανθρώπους να καίνε δημόσια το ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων, το Κοράνι.
Η Φινλανδία, από την πλευρά της, συμφώνησε πέρυσι να εξετάσει το ενδεχόμενο χορήγησης άδειας εξαγωγής όπλων στην Τουρκία, κατά περίπτωση, Μετά από σχεδόν, έναν χρόνο αναμονής, η Άγκυρα δήλωσε ότι το Ελσίνκι κέρδισε την έγκρισή της.
Τι έκαναν άλλα μέλη του ΝΑΤΟ
Όταν ο Ερντογάν δήλωσε στη διάσκεψη του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο ότι η Σουηδία θα έπαιρνε τελικά το πράσινο φως, ο Καναδάς συμφώνησε να ξανανοίξει συνομιλίες με την Τουρκία για την άρση των ελέγχων των εξαγωγών εξαρτημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένου του οπτικού εξοπλισμού.
Η Ολλανδία ήρε τους περιορισμούς στις παραδόσεις όπλων στην Τουρκία.
Επίσης, τον Ιούλιο, μετά από συνάντηση μεταξύ Τούρκων και Σουηδών ηγετών, ο Γενικός Γραμματέας Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι το ΝΑΤΟ θα δημιουργήσει έναν ειδικό συντονιστή για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Τον Οκτώβριο, διόρισε τον βοηθό Γενικό Γραμματέα Τόμας Γκόφους στη θέση αυτή.
Η Σουηδία και τα F-16
Πάνω από τις συζητήσεις Άγκυρας-Στοκχόλμης «κρέμεται» το ζήτημα της έγκρισης από την Ουάσιγκτον του αιτήματος της Άγκυρας να αγοράσει μαχητικά F-16 αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων και 79 κιτ εκσυγχρονισμού.
Μία ημέρα αφότου ο Ερντογάν έδωσε το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι θα προχωρήσει στην πώληση των F-16 στην Τουρκία σε συνεννόηση με το Κογκρέσο.
Τον Οκτώβριο, ο Ερντογάν έστειλε την υποψηφιότητα της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ προς εξέταση στο τουρκικό Κοινοβούλιο. Αλλά δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον συνέδεε την επικύρωση των F-16 με εκείνη της Σουηδίας.
Η Άγκυρα υπέβαλε το αίτημα αγοράς των F-16 το 2021. Αλλά έχει αντιμετωπίσει αντιρρήσεις στο αμερικανικό Κογκρέσο για την καθυστέρηση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ από την Τουρκία και για το ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση με τη Σουηδία
Η επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου θα πραγματοποιήσει περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με το νομοσχέδιο για την ένταξη της Σουηδίας από την επόμενη εβδομάδα.Εάν τελικά υποστηρίξει το νομοσχέδιο, όπως αναμένεται, η ολομέλεια της Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας θα πραγματοποιήσει ψηφοφορία, ενδεχομένως εντός ημερών ή εβδομάδων.
Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες στις 28 και 29 Νοεμβρίου. Η Ουγγαρία δεν έχει επίσης ακόμη επικυρώσει την υποψηφιότητα της Σουηδίας.
Ο πρόεδρος του τουρκικού Κοινοβουλίου -όπου η συμμαχία του Ερντογάν έχει ισχυρή πλειοψηφία- είπε στον Σουηδό ομόλογό του την Τρίτη ότι ελπίζουν να ολοκληρώσουν την επικύρωση «το συντομότερο δυνατό».
Από τότε που υπέβαλε το νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο τον Οκτώβριο, ο Ερντογάν δήλωσε ότι θα προσπαθήσει να διευκολύνει την επικύρωση, αλλά πρόσθεσε ότι η Στοκχόλμη δεν είχε ακόμη λάβει αρκετά μέτρα κατά των Κούρδων.
Ο πόλεμος του Ισραήλ κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς στη Γάζα θα μπορούσε να επιβαρύνει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και να περιπλέξει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, λένε αναλυτές.
Αφού ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση αλλά «μια απελευθερωτική ομάδα που μάχεται για την προστασία των παλαιστινιακών εδαφών», 47 μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου προέτρεψαν την κυβέρνηση να καταστήσει την Τουρκία υπεύθυνη για τον ρόλο της στην υποστήριξη της Χαμάς.
Πρώτη δημοσίευση: 19:16
