Έπειτα από 15 μήνες σφοδρών πολεμικών συγκρούσεων, στον απόηχο της πολύνεκρης τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023 εναντίον του Ισραήλ, το Τελ Αβίβ και η Χαμάς κατέληξαν την Τετάρτη (15/01) σε συμφωνία που προβλέπει την έναρξη εκεχειρίας ανάμεσα στις δύο πλευρές και την απελευθέρωση των ομήρων. Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) έδωσαν την κωδική ονομασία «Φτερά της Ελευθερίας» στην επιχείρηση επαναπατρισμού των ομήρων που είχαν απαχθεί από τους ισλαμιστές τρομοκράτες.
𝐖𝐢𝐧𝐠𝐬 𝐨𝐟 𝐅𝐫𝐞𝐞𝐝𝐨𝐦 is the name given to the IDF’s preparations for the return of the hostages.
— Israel Defense Forces (@IDF) January 15, 2025
Ειδικότερα,η συμφωνία Ισραήλ - Χαμάς περιγράφει μια αρχική φάση εκεχειρίας διάρκειας έξι εβδομάδων, η οποία προβλέπει σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF) από την κεντρική Γάζα και την επιστροφή των εκτοπισμένων Παλαιστινίων στη Βόρεια Γάζα. Ωστόσο, το Ισραήλ δεν θα αποχωρήσει πλήρως από τη Γάζα μέχρι να επιστραφούν όλοι οι όμηροι, όπως δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος.
AP Photo / AP Photo/Ohad Zwigenberg
Τα κύρια σημεία της συμφωνίας Ισραήλ - Χαμάς
Βάσει της συμφωνίας, προβλέπονται αναλυτικά τα εξής:
- Η Χαμάς δεσμεύεται να απελευθερώσει 33 Ισραηλινούς ομήρους, συμπεριλαμβανομένων όλων των γυναικών (στρατιωτών και πολιτών), των παιδιών και των ανδρών ηλικίας άνω των 50 ετών.
- Παράλληλα, το Ισραήλ θα απελευθερώνει 30 Παλαιστίνιους κρατούμενους για κάθε πολιτικό όμηρο και 50 Παλαιστίνιους κρατούμενους για κάθε Ισραηλινό στρατιώτη που θα απελευθερώνει η Χαμάς. Καλείται δε, να απελευθερώσει γυναίκες Παλαιστίνιες και παιδιά κάτω των 19 ετών που κρατούνται από τις 7 Οκτωβρίου 2023 έως το τέλος της πρώτης φάσης της εκεχειρίας.
- Σύμφωνα με το Axios, οι IDF θα αφήσουν το διάδρομο Νετσαρήμ στο κέντρο της Λωρίδας της Γάζας και το διάδρομο Philadelphi στα σύνορα μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου - δύο περιοχές που αποτέλεσαν σημείο εμπλοκής στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, το Ισραήλ δεν θα αποχωρήσει πλήρως από τη Γάζα μέχρι να επιστραφούν όλοι οι όμηροι, όπως δήλωσε ο Ισραηλινός αξιωματούχος.
- Επιπλέον, η Χαμάς καλείται να απελευθερώσει ομήρους μέσα σε χρονικά διάστημα έξι εβδομάδων, με τρεις ομήρους να απελευθερώνονται κάθε εβδομάδα και τους υπόλοιπους πριν από το τέλος της περιόδου εκεχειρίας.
- Όλοι οι εν ζωή όμηροι θα απελευθερώνονται κατά προτεραιότητα και εν συνεχεία θα αποδίδονται στις Αρχές οι σοροί των νεκρών ομήρων.
- Εξάλλου, σύμφωνα με το Reuters, η συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση να επιτρέπεται η είσοδος 600 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα για κάθε ημέρα κατά την οποία ισχύει η κατάπαυση του πυρός. Τουλάχιστον 50 από αυτά θα μεταφέρουν καύσιμα, ενώ 300 από αυτά θα διατεθούν για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στον Βορρά.
- Σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας, αυτές θα αρχίσουν έως την 16η ημέρα της πρώτης φάσης και αναμένεται να περιλαμβάνουν την απελευθέρωση όλων των υπολοίπων ομήρων, συμπεριλαμβανομένων όλων των Ισραηλινών ανδρών στρατιωτών. Εξάλλου, σε αυτή τη φάση ξεκινά η εφαρμογή μόνιμης κατάπαυσης του πυρός και πλήρης αποχώρηση των Ισραηλινών στρατιωτών.
- Η τρίτη φάση της συμφωνίας θα περιλαμβάνει την επιστροφή όλων των εναπομεινάντων νεκρών και την έναρξη των εργασιών ανοικοδόμησης της Γάζας, υπό την εποπτεία της Αιγύπτου, του Κατάρ και των Ηνωμένων Εθνών.
AP Photo/Oded Balilty
Πώς φτάσαμε στη συμφωνία
Όπως επισημαίνει το Reuters, η συμφωνία Ισραήλ - Χαμάς προέκυψε έπειτα από αρκετούς μήνες διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση Αιγύπτιων και Καταριανών διαμεσολαβητών, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, και ήρθε λίγο πριν από την ορκωμοσία του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις 20 Ιανουαρίου. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, μετά την ανακοίνωση της επίτευξης συμφωνίας, τόνισε ότι «θα μπορούσε να είχε συμβεί μόνο ως αποτέλεσμα της ιστορικής μας νίκης τον Νοέμβριο».
Τα ισραηλινά στρατεύματα εισέβαλαν στη Γάζα όταν ένοπλοι τρομοκράτες της Χαμάς έσπασαν τα φράγματα ασφαλείας και εισέβαλαν σε ισραηλινές κοινότητες στις 7 Οκτωβρίου 2023, σκοτώνοντας 1.200 στρατιώτες και πολίτες και απαγάγοντας περισσότερους από 250 ξένους και Ισραηλινούς ομήρους.
Η σύγκρουση εξαπλώθηκε γοργά σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, με τις υποστηριζόμενες από το Ιράν τρομοκρατικές δυνάμεις - «δορυφόρους» στο Λίβανο, το Ιράκ και την Υεμένη να επιτίθενται στο Ισραήλ σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Παλαιστίνιους. Ως απάντηση στις επιθέσεις αυτές, το Ισραήλ εξόντωσε τους επικεφαλής των τρομοκρατικών ομάδων της Χαμάς στη Γάζα και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Καθώς πλησιάζει η ορκωμοσία του, ο Τραμπ επανέλαβε την απαίτησή του να γίνει γρήγορα μια συμφωνία, προειδοποιώντας επανειλημμένα ότι θα υπάρξει «κόλαση που θα πληρώσει» αν δεν απελευθερωθούν οι όμηροι. Ο απεσταλμένος του για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, συνεργάστηκε με την ομάδα του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, για να προωθήσει τη συμφωνία.
Νωρίτερα, αυτή την εβδομάδα, οι διαμεσολαβητές έδωσαν στη Χαμάς ένα τελικό σχέδιο συμφωνίας.Οι εκπρόσωποι της Χαμάς στη Ντόχα έδωσαν είχαν συμφωνήσει πριν από λίγες ημέρες, αλλά τα μέρη περίμεναν την απάντηση του στρατιωτικού ηγέτη της Χαμάς στη Γάζα, Μοχάμεντ Σινουάρ, η οποία έφτασε το απόγευμα της Τετάρτης.
Οι όμηροι
Πηγή: AP Photo/Martin Meissner
Όπως αναφέρει το Axios, η Χαμάς δεν έχει παράσχει ακόμη πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των 33 ομήρων, δήλωσε ανώτερος ισραηλινός αξιωματούχος στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα (13/1). Η εκτίμηση του Ισραήλ είναι ότι οι περισσότεροι είναι ζωντανοί.
Ανάμεσα στους 98 ομήρους που ακόμη κρατούνται στη Γάζα, περιλαμβάνονται επτά Αμερικανοί. Περίπου οι μισοί από τους ομήρους, συμπεριλαμβανομένων τριών Αμερικανών, πιστεύεται ότι είναι ακόμη ζωντανοί, σύμφωνα με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες.
Τραμπ: Αποτέλεσμα της εκλογικής μας νίκης η συμφωνία κατάπαυσης πυρός Ισραήλ - Χαμάς
Την πεποίθηση ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός Ισραήλ - Χαμάς επετεύχθη μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου 2024 υπογράμμισε ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social.
«Αυτή η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα μπορούσε να είχε συμβεί μόνο ως αποτέλεσμα της Ιστορικής μας Νίκης τον Νοέμβριο, καθώς σηματοδότησε σε ολόκληρο τον κόσμο ότι η Κυβέρνησή μου θα επιδίωκε την Ειρήνη και θα διαπραγματευόταν συμφωνίες για να διασφαλίσει την ασφάλεια όλων των Αμερικανών και των Συμμάχων μας. Είμαι ενθουσιασμένος που οι Αμερικανοί και Ισραηλινοί όμηροι θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους για να επανενωθούν με τις οικογένειες και τα αγαπημένα τους πρόσωπα», τόνισε ο Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως συμπλήρωσε, «με τη συμφωνία αυτή σε ισχύ, η ομάδα μου Εθνικής Ασφάλειας, μέσω των προσπαθειών του Ειδικού Απεσταλμένου στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με το Ισραήλ και τους Συμμάχους μας για να διασφαλίσει ότι η Γάζα δεν θα γίνει ποτέ ξανά ασφαλές καταφύγιο για τους τρομοκράτες. Θα συνεχίσουμε να προωθούμε την ειρήνη μέσω της δύναμης σε όλη την περιοχή, καθώς θα αξιοποιούμε τη δυναμική αυτής της κατάπαυσης του πυρός για την περαιτέρω επέκταση των ιστορικών συμφωνιών του Αβραάμ. Αυτή είναι μόνο η αρχή των σπουδαίων πραγμάτων που θα έρθουν για την Αμερική, και πράγματι, για τον Κόσμο!».
Όπως κατέληξε, «έχουμε πετύχει τόσα πολλά χωρίς καν να βρισκόμαστε στον Λευκό Οίκο. Φανταστείτε μόνο όλα τα υπέροχα πράγματα που θα συμβούν όταν επιστρέψω στον Λευκό Οίκο και η κυβέρνησή μου επιβεβαιωθεί πλήρως, ώστε να μπορέσει να εξασφαλίσει περισσότερες Νίκες για τις Ηνωμένες Πολιτείες!».
