Η νέα θητεία του Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε και επίσημα και όλος ο κόσμος περιμένει να δει με περιέργεια τις αλλαγές που θα φέρει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, τόσο στη χώρα του όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στην περίπτωση των σχέσεων ανάμεσα σε Τουρκία και ΗΠΑ, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της ΕΡΤ, η Άγκυρα ζητεί την ικανοποίηση τεσσάρων αιτημάτων από τον Αμερικανό πρόεδρο και ως φαίνεται κανένα από αυτά δεν σχετίζεται με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ειδικότερα, η Άγκυρα ζητεί από τις ΗΠΑ αρχικά την απόσυρση της αμερικανικής υποστήριξης προς την κουρδική πολιτοφυλακή YPG στη βόρεια Συρία και την απόσυρση των εκεί αμερικανικών δυνάμεων.
Η Τουρκία συνδέει τη YPG, βασικό κορμό των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων στην de facto αυτόνομη κουρδική περιοχή στη βορειοανατολική Συρία, με την κουρδική οργάνωση ΡΚΚ, που δρα πάνω από 40 χρόνια κατά της Τουρκίας. Στην πρώτη του προεδρική θητεία ο Τραμπ είχε δεσμευτεί να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις, ωστόσο τελικά δεν το έπραξε, καθώς επικράτησε η θέση αυτού που στις ΗΠΑ χαρακτηρίζεται «κατεστημένο» και το οποίο αντιμετώπιζε τους Κούρδους ως συμμάχους.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν πάντως, ελάχιστες ώρες πριν από τη λήξη της θητείας του, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την άρση των κυρώσεων κατά της Τουρκίας και κατά Τούρκων αξιωματούχων που επεβλήθησαν μετά την τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία το 2019.
Δεύτερον, η Τουρκία επιθυμεί την πλήρη άρση των κυρώσεων CAATSA (Πράξη Αντιμετώπισης των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων) που σχετίζονται με την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησής να αγοράσει συστήματα αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία.
Τρίτον, ζητεί την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 ή, εναλλακτικά, την επιστροφή των χρημάτων (1,45 δισ. δολάρια) που κατέβαλε η Τουρκία για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα. Το ζήτημα σχετίζεται άμεσα με την αγορά των ρωσικών S-400, καθώς η ενεργοποίηση του συστήματος έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια των F-35, και ήταν ο Τραμπ που λίγο πριν από τη λήξη της προηγούμενης θητείας του υπέγραψε την αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα, παρά το γεγονός ότι επί περίπου ένα χρόνο αντιστάθηκε στις πιέσεις του Κογκρέσου.
Τέλος, η Τουρκία αιτείται να προχωρήσει η προμήθεια των μαχητικών F-16, για την αγορά των οποίων οι τεχνικές διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίζονται χωρίς να έχουν καταλήξει εδώ και αρκετούς μήνες, παρά το γεγονός ότι η πώλησή τους στην Τουρκία έχει εγκριθεί από το Κογκρέσο και η Τουρκία υπέγραψε τη σχετική επιστολή αποδοχής με την Lockheed Martin.
Καθώς οι συζητήσεις σχετικά με την προμήθεια από την Τουρκία μαχητικών αεροσκαφών με επίκεντρο το πρόγραμμα F-35 οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο, ήλθαν στο προσκήνιο δύο διαφορετικές επιλογές. Η πρώτη από αυτές έχει να κάνει με την εγχώρια παραγωγή των KAAN (μαχητικό 5ης γενιάς) και των Hurjet (εκπαιδευτικό και ελαφρύ μαχητικό) από την Τουρκία και την ενσωμάτωσή τους στο δυναμικό της Πολεμικής Αεροπορίας. Η δεύτερη επιλογή από την άλλη αφορούσε την προμήθεια από την αγορά έτοιμα μαχητικά ή τη συναρμολόγησή τους. Στο σημείο αυτό ήλθαν στο προσκήνιο και τα F-16, ενώ στη συνέχεια εκδηλώθηκε ενδιαφέρον και για τα Eurofighter, για την αγορά των οποίων φαίνεται ότι πλέον έχει ξεπεραστεί το εμπόδιο της Γερμανίας.
Ερντογάν: Είναι πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε τη φιλία μας με τον Τραμπ
Υπενθυμίζεται ότι, τη σημασία διατήρησης των φιλικών δεσμών της πρώτης περιόδου με τον Ντοναλντ Τραμπ επεσήμανε ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τη Δευτέρα (20/1), κληθείς να σχολιάσει την εκ νέου ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ειδικότερα, σε ερώτηση σχετικά μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο, στην Άγκυρα, ο Τούρκος πρόεδρος ευχήθηκε «η δεύτερη προεδρική θητεία του Τραμπ να είναι ευοίωνη για όλη την ανθρωπότητα».
Ενώ, έδωσε έμφαση στη δήλωση του νέου προέδρου των ΗΠΑ ότι θα τερματίσει τον πόλεμο της Ουκρανίας, λέγοντας ότι η Τουρκία θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο προς αυτή την κατεύθυνση
«Δεδομένου ότι είπε εμφατικά «θα τερματίσω τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας», φυσικά εμείς ως Τουρκία θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο από αυτήν την άποψη. Διότι δεν είμαστε υπέρ των πολέμων στον κόσμο. Ως Τουρκία, είμαστε υπέρ της ειρήνης. Με αυτήν την ειρήνη, πιστεύουμε ότι πρέπει να συνεχιστεί η αλληλεγγύη των χωρών μεταξύ τους. Δεν μπορούμε να πάμε πουθενά με πόλεμο και πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε το συντομότερο δυνατό. Θα συζητήσουμε αυτά τα θέματα στις επαφές μας με τον κ. Τραμπ και θα λάβουμε τα μέτρα μας αναλόγως», δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
