Η Τουρκία καλεί όλες τις πλευρές της ουκρανικής κρίσης να σεβασθούν την Σύμβαση του Μοντρέ που διέπει το πέρασμα από τα Στενά προς την Μαύρη Θάλασσα, φέρεται ότι δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ σήμερα, αφού η Άγκυρα ανακοίνωσε το κλείσιμο των Στενών.
Η νατοϊκή χώρα Τουρκία, γείτονας της Ουκρανίας και της Ρωσίας στην Μαύρη Θάλασσα, διατηρεί καλές σχέσεις και με τις δύο. Σύμφωνα με την Σύμβαση του Μοντρέ (1936), η Άγκυρα έχει το δικαίωμα να περιορίσει την διέλευση μέσω των Στενών σε καιρό πολέμου.
Αυτό της επιτρέπει να απαγορεύσει την διέλευση ρωσικών πολεμικών πλοίων που κατευθύνονται προς την Μαύρη Θάλασσα. Η Σύμβαση επιτρέπει την εξαίρεση για πολεμικά πλοία που επιστρέφουν στις βάσεις τους.
Σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η Τουρκία ζήτησε από όλες τις χώρες της Μαύρης Θάλασσας και μη να σταματήσουν την διέλευση από στα Στενά.
«Η υπονόμευση του Μοντρέ ή η διατάραξη του status quo καθ' οιονδήποτε τρόπο δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Θεωρούμε ότι αποτελεί όφελος η διαφύλαξη του Μοντρέ. Λέμε σε όλες τις πλευρές ότι θα είναι ευεργετικό να τηρήσουμε το Μοντρέ», δήλωσε ο Χουλουσί Ακάρ στους δημοσιογράφους μετά την χθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο του.
Σε χθεσινή τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν «εξέφρασε την ευαρέσκειά του» για την εφαρμογή της Σύμβασης, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις.
Ο Γιορούκ Ισίκ, αναλυτής Γεωπολιτικής στην Αγκυρα και επικεφαλής του Bosphorus Observer, δήλωσε στο Reuters ότι η Τουρκία έκλεισε τον Βόσπορο και τα Δαρδανέλια για όλες τις χώρες.
«Λοιπόν, όντως συνέβη, έκλεισαν...Έκλεισαν σε όλη την ναυσιπλοΐα, όχι μόνο στο ρωσικά πλοία», δήλωσε ο Ισίκ, προσθέτοντας ότι το κλείσιμο των Στενών πρέπει να ερμηνευθεί ως κίνηση της Άγκυρας που δίνει στην Μόσχα «ανάπαυλα» για να ορίσει την θέση της.
Τουλάχιστον τέσσερα ρωσικά πλοία περιμένουν να διασχίσουν τα Στενά προερχόμενα από την Μεσόγειο.
Την ώρα που χαρακτηρίζει την ρωσική εισβολή απαράδεκτη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, η Τουρκία έχει προσεκτικά διαμορφώσει την ρητορική της ώστε να μην δυσαρεστήσει την Μόσχα, με την οποία η Άγκυρα διατηρεί στενούς δεσμούς στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας και του τουρισμού. Έχει καλέσει σε διάλογο και έχει προσφερθεί να φιλοξενήσει «ειρηνευτικές συνομιλίες».
Αργά χθες το βράδυ, ο Ταγίπ Ερντογάν μίλησε με τον Λευκορώσο ηγέτη Αλεξάντερ Λουκασένκο για τις «συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός» ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία στα λευκορωσικά σύνορα, ανακοίνωσε το γραφείο του.
«Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε χρήση των εξουσιών που δίνει η Σύμβαση του Μοντρέ στην χώρα μας για την άμβλυνση της κρίσης», δήλωσε ο Ερντογάν μετά την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. «Είναι βέβαιο ότι δεν θα υπονομεύσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα, αλλά δεν θα παραβλέψουμε επίσης τις περιφερειακές και τις παγκόσμιες ισορροπίες. Για τον λόγο αυτόν, δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε τους δεσμούς με την Ρωσία ή την Ουκρανία».
Η Τουρκία οικοδομεί στενές σχέσεις με την Ρωσία, αλλά έχει πωλήσει drones στην Ουκρανία και έχει υπογράψει με το Κίεβο συμφωνία συμπαραγωγής τους, προκαλώντας τη οργή της Μόσχας. Είναι επίσης αντίθετη με την ρωσική πολιτική στην Συρία και την Λιβύη, καθώς και στην προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
«Είναι αλήθεια ότι η Τουρκία κάνει κάθε προσπάθεια ή βλέπετε ότι κάνει τα πάντα, για να μην δυσαρεστήσει την Ρωσία», δήλωσε ο Ισίκ.
