Ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται σήμερα στον τέταρτο μήνα του, με τα ρωσικά στρατεύματα να επικεντρώνουν την επίθεσή τους στον τελευταίο θύλακα αντίστασης στον περιφέρεια Λουγκάνσκ, στο Ντονμπάς (ανατολικά).
Μολονότι διαβεβαιώνουν πως απέκρουσαν τις ρωσικές επιθέσεις στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, την πρωτεύουσα Κίεβο στα τέλη Μαρτίου και στις αρχές Απριλίου και κατόπιν στο Χάρκοβο τον Μάιο, οι Ουκρανοί παραδέχονται εδώ και λίγες ημέρες ότι αντιμετωπίζουν ολοένα μεγαλύτερες «δυσκολίες» στο Ντονμπάς, που σχηματίζουν οι περιφέρειες –«ομπλάστ»– Λουγκάνσκ και Ντανιέτσκ.
«Οι επόμενες εβδομάδες του πολέμου θα είναι δύσκολες», αναγνώρισε χθες βράδυ ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο καθημερινό διάγγελμά του.
«Οι ρωσικές δυνάμεις κατοχής προσπαθούν να δείξουν ότι δεν θα εγκαταλείψουν τις κατειλημμένες περιοχές στην περιφέρεια του Χαρκόβου (βορειοανατολικά), ότι δεν θα παραδώσουν την περιφέρεια της Χερσώνας (νότια), τις κατεχόμενες περιοχές της περιφέρειας της Ζαπορίζιας (νοτιοανατολικά) και του Ντονμπάς (ανατολικά). Προελαύνουν εν μέρει. Ενισχύουν τις θέσεις τους αλλού», συνέχισε.
Η κατάσταση παραμένει «εξαιρετικά δύσκολη» στο Ντονμπάς, όπου οι Ρώσοι επιδιώκουν να «εξοντώσουν όποιον ζει», κατήγγειλε ο πρόεδρος Ζελένσκι.
Η Μόσχα συγκεντρώνει τη δύναμη πυρός της στον τελευταίο θύλακα των Ουκρανών στη Λουγκάνσκ, περικυκλώνοντας τις πόλεις Σεβεροντονιέτσκ και Λισιτσάνσκ. Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας έκανε λόγο για σφοδρές μάχες σε εξέλιξη κοντά στις κοινότητες Ποπάσνα και Μπαχμούτ, κάτι που μοιάζει να επιβεβαιώνει την κυκλωτική κίνηση.
«Υποχρεωτικές» εκκενώσεις
Η πτώση της Μπαχμούτ, στην περιφέρεια Ντανιέτσκ, θα έδινε στους Ρώσους τον έλεγχο ενός στρατηγικού σταυροδρομιού, που αποτελεί επιπλέον το τρέχον διάστημα αυτοσχέδιο κέντρο διοίκησης των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή.
Οι κάτοικοί της αρνούνται να την εγκαταλείψουν, παρά τον κίνδυνο: «Ο κόσμος δεν θέλει να φύγει», είπε ο αντιδήμαρχος της Μπαχμούτ, ο Μαξίμ Σούτκοβι, μπροστά σε μισοάδειο λεωφορείο που υποτίθεται πως θα μετέφερε άμαχους προς πιο ασφαλείς περιοχές.
Οι αρχές πλέον φθάνουν «στο σημείο που θα κάνουμε υποχρεωτικές εκκενώσεις», είπε ο επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης στην Μπαχμούτ, ο Σερχίι Κάλιαν.
Όσοι παραμένουν λένε πως οι πύραυλοι και οι βόμβες αρχίζουν να πέφτουν τα ξημερώματα και συνεχίζουν ως το μεσημέρι γύρω από την Μπαχμούτ.
Η Σεβεροντονιέτσκ βομβαρδίζεται «24 ώρες το 24ωρο», από τους Ρώσους, που «χρησιμοποιούν τακτική καμένης γης, καταστρέφουν εσκεμμένα την πόλη», κατήγγειλε προχθές Κυριακή ο ουκρανός περιφερειάρχης της Λουγκάνσκ, ο Σερχίι Χαϊντάι.
Η τύχη της Σεβεροντονιέτσκ ενδέχεται να είναι παρόμοια με αυτή της Μαριούπολης, του λιμανιού στρατηγικής σημασίας που καταστράφηκε σχεδόν εντελώς έπειτα από εβδομάδες πολιορκίας.
Σε μέρος της κοιλάδας του Ντονμπάς δημιουργήθηκαν από το 2014 οι δύο αυτοανακηρυγμένες λαϊκές δημοκρατίες των φιλορώσων. Για να τους υπερασπιστεί από την «γενοκτονία» που υποστήριξε πως ετοιμαζόταν να διαπράξει το Κίεβο διέταξε ο Βλαντίμιρ Πούτιν την 24η Φεβρουαρίου την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία, λίγα 24ωρα αφού αναγνώρισε επίσημα ως αυτόνομες κρατικές οντότητες τις δύο «λαϊκές δημοκρατίες», με την επικράτειά τους να εκτείνεται σε όλο το Ντονμπάς.
Στρατιωτική βοήθεια από 20 χώρες
Το νότιο μέτωπο μοιάζει σταθερό, αν και οι Ουκρανοί λένε πως σημείωσαν κέρδη. Η διοίκηση των δυνάμεών τους στον νότο έκανε λόγο σήμερα για «προέλαση» στην περιοχή της Μικολάιφ «προς την κατεύθυνση της περιφέρειας της Χερσώνας», όπου οι νέες φιλορωσικές αρχές ανακοίνωσαν πως θέλουν να καθιερώσουν το ρούβλι. Κατηγόρησε εξάλλου τις ρωσικές δυνάμεις πως σκότωσαν άμαχους που προσπαθούσαν να φύγουν οδικώς, με τοποθέτηση ναρκών σε δρόμο και με βόμβες και κατόπιν εκτελώντας όσους επέζησαν.
Ενώ η Μόσχα κλιμακώνει την προσπάθεια να καταλάβει όλο το Ντονμπάς, το Κίεβο, που επιμένει να ζητά περισσότερα όπλα, εξασφάλισε υποσχέσεις για υποστήριξη από δυτικά κράτη.
Σε ψηφιακή σύνοδο της «Ομάδας επαφής για την υπεράσπιση της Ουκρανίας» 44 κράτη συζήτησαν χθες τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο. Είκοσι δεσμεύτηκαν να στείλουν κι άλλα όπλα, ενώ άλλες να εκπαιδεύσουν τον ουκρανικό στρατό, σύμφωνα με τον αμερικανό υπουργό Άμυνας, τον Λόιντ Όστιν.
Ο ίδιος απέφυγε να δώσει διευκρινίσεις για τα όπλα που θα στείλουν οι ΗΠΑ, μετά την έγκριση από το Κογκρέσο του γιγαντιαίου πακέτου βοήθειας στην Ουκρανία, με αξία 40 δισεκ. δολαρίων συνολικά.
Πάντως ανάμεσα στα όπλα που θα σταλούν θα είναι πύραυλοι κατά πλοίων επιφανείας Harpoon, μαζί με έναν αυτοκινούμενο εκτοξευτήρα τους, που υποσχέθηκε η Δανία. Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του θεωρούν πως με αυτούς τους πυραύλους μπορεί να κατορθωθεί να αρθεί ο αποκλεισμός του λιμανιού της Οδησσού, κόμβου των εξαγωγών σιτηρών από τη χώρα, οι οποίες είναι κρίσιμες όχι μόνο για την ουκρανική οικονομία αλλά και για τον εφοδιασμό με τρόφιμα αρκετών άλλων χωρών. Θεωρητικά οι πύραυλοι αυτοί θα μπορούσαν να απειλήσουν ως και την Κριμαία, που προσάρτησε η Μόσχα το 2014.
Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ολεξίι Ρέζνικοφ είπε πως ελπίζει να «μπορέσει να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της χρήσης» των όπλων που έλαβε υποσχέσεις ότι θα παραδοθούν χθες καθώς «μπορεί να αλλάξουν τα δεδομένα στα πεδία των μαχών».
Οκτώ εκατομμύρια εκτοπισμένοι
Σε τρεις μήνες, χιλιάδες άνθρωποι, άμαχοι και στρατιωτικοί, έχουν σκοτωθεί, χωρίς όμως να υπάρχει σαφής απολογισμός. Μόνο στη Μαριούπολη, οι ουκρανικές αρχές μιλούν για 20.000 νεκρούς.
Στο στρατιωτικό επίπεδο, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας διατείνεται ότι οι Ρώσοι έχουν χάσει 29.200 άνδρες, 204 αεροσκάφη και 1.300 άρματα μάχης από την έναρξη του πολέμου την 24η Φεβρουαρίου. Το Κρεμλίνο παραδέχεται ότι η Ρωσία έχει υποστεί «μεγάλες απώλειες», χωρίς να γίνεται πιο σαφές. Δυτικές πηγές κάνουν λόγο για 12.000 ρώσους στρατιωτικούς νεκρούς. Γαλλική στρατιωτική πηγή ανέβασε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο τον αριθμό τους στους 15.000.
Αν οποιοσδήποτε από τους αριθμούς αυτούς είναι ακριβής, σημαίνουν πως οι απώλειες της Ρωσίας ξεπερνούν εκείνες που υπέστη σε εννέα χρόνια ο σοβιετικός στρατός στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με το βρετανικό υπουργείο Άμυνας.
Όσο για την Ουκρανία, δεν ανακοινώνει ως τώρα σαφή στοιχεία για τις απώλειες του δικού της στρατού.
Ο πόλεμος ανέτρεψε εξάλλου τη δημογραφική εικόνα της χώρας. Πάνω από οκτώ εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Σε αυτούς προστίθενται 6,5 εκατομμύρια πρόσφυγες σε κράτη του εξωτερικού, οι μισοί και πλέον (3,4 εκατ.) στην Πολωνία.
