Βρισκόμαστε στα πρόθυρα ενός πυρηνικού ολέθρου; Πόσο πιθανό είναι ένας από τους δύο ηγέτες των ΗΠΑ και της Β. Κορέας να... πατήσει το κουμπί και να ξεκινήσει μία πολεμική σύρραξη πρωτοφανής για τα παγκόσμια χρονικά;
Η κοινή γνώμη παρακολουθεί τις τελευταίες ώρες με κομμένη την ανάσα τις ανταλλαγές απειλών μεταξύ του Donald Trump και του Kim Jong Un, μετά την εκτόξευση πυραύλου από τη Β. Κορέα, ο οποίος πέρασε πάνω από την Ιαπωνία πριν καταλήξει στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Βορειοκορεάτης ηγέτης Kim Jong Un προκαλεί, ούτε η πρώτη φορά που ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump απαντά σε έντονο ύφος. Ο λεκτικός πόλεμος μεταξύ των δύο ηγετών μοιάζει με το «trash talking», τις ύβρεις δηλαδή που ανταλλάσσουν οι αθλητές, ιδιαίτερα πριν από πολύ σημαντικούς αγώνες. Όμως, στον αθλητισμό, όλα αυτά είναι μέρος του απαραίτητου σόου. Στην περίπτωση των Trump και Kim, έχουμε να κάνουμε με την παγκόσμια ασφάλεια, καθώς και οι δύο χώρες διαθέτουν πυρηνικά όπλα.
Η πολεμοχαρής συμπεριφορά του Βορειοκορεάτη ηγέτη ανησυχεί πραγματικά την παγκόσμια κοινότητα. Από τη στιγμή που υπήρξαν οι πρώτες υποψίες ότι η Πιονγκγιάνγκ έχει καταφέρει να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα, το ερώτημα που απασχολεί τον κόσμο είναι αν θα τη χρησιμοποιήσει. Γιατί να το κάνει; Διότι το προφίλ του Kim Jong Un είναι αυτό ενός παρανοϊκού δικτάτορα που οποιαδήποτε στιγμή είναι έτοιμος να... πατήσει το κουμπί και να προκαλέσει τον όλεθρο.
Όμως όλα δείχνουν ότι αυτή τη φορά τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα καθώς στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού Ωκεανού βρίσκεται ο Donald Trump. Αναμφίβολα, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει προκαλέσει ουκ ολίγες αντιδράσεις, όχι μόνο με τις προκλητικές δηλώσεις του αλλά, δυστυχώς, και με τις πολιτικές του αποφάσεις. Ακόμη και αν ορισμένοι πιστεύουν ότι δεν σκέφτεται... αρκετά πριν μιλήσει, είναι γεγονός πως όταν ο ίδιος ο ηγέτης των ΗΠΑ προειδοποιεί με «φωτιά και οργή που ο κόσμος δεν έχει ξαναδεί», το κλίμα επιβαρύνεται δραματικά.
Επιπλέον, πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι στη στρατηγική της Βόρειας Κορέας έχει σημειωθεί μια σημαντική στροφή. Πριν την εκλογή Trump υπήρχε η εκτίμηση ότι οι πυρηνικές και πυραυλικές δοκιμές της Πιονγκγιάνγκ εντάσσονταν σε μια προσπάθεια διαπραγμάτευσης με τη διεθνή κοινότητα: «χαλαρώνετε τις κυρώσεις εις βάρος μας, σταματάμε τις δοκιμές». Μετά την εκλογή Trump, αρκετοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι το καθεστώς Kim δίνει πλέον υπαρξιακό αγώνα, καθώς οι ελπίδες για κάποιου είδους διαπραγμάτευση έχουν ελαχιστοποιηθεί. Και οποιαδήποτε καθεστώς που δίνει – ή νομίζει ότι δίνει – υπαρξιακό αγώνα είναι διπλά επικίνδυνο.
Με οδηγό τον φόβο
Αυτός είναι προφανώς ο λόγος που οδήγησε πριν από δύο εβδομάδες το αμερικανικό δίκτυο CNN να δημοσιεύσει άρθρο με τίτλο «Donald Trump και Kim Jong Un, φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλο;». Στο άρθρο που υπογράφει ο Jamie Metzl, πρώην μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, επισημαίνεται ότι η Βόρεια Κορέα θα εγκαταλείψει τις πυρηνικές φιλοδοξίες της μόνο για δύο λόγους: α) αν θεωρήσει δεδομένο ένα συντριπτικό πλήγμα από τις ΗΠΑ β) αν η Κίνα διακόψει κάθε επισιτιστική, ενεργειακή και εμπορική γραμμή βοήθειας προς την Πιονγκγιάνγκ. Ο Metzl καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το πρώτο ενδεχόμενο είναι απίθανο να συμβεί καθώς θα συνοδευτεί από ανυπολόγιστες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και τον κίνδυνο σύρραξης ΗΠΑ – Κίνας. Επισημαίνει, όμως, ότι και το δεύτερο σενάριο δεν έχει πολλές πιθανότητες λόγω της πολιτικής που ακολουθεί ο D. Trump, η οποία δεν αφήνει πολλά περιθώρια στην Κίνα να πιέσει τον Kim Jong Un.
Με τη σειρά του ο Independent υποστηρίζει ότι οι δύο ηγέτες έχουν εμπλακεί σε ένα πολύ επικίνδυνο «chicken game» με απρόβλεπτο τέλος. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, αν ο Kim αισθανθεί πραγματικά στριμωγμένος δεν αποκλείεται να επιτεθεί στην Ιαπωνία, με πυραύλους που θα φέρουν συμβατική γόμωση. Κάτι τέτοιο, όμως, θα υποχρέωνε τις ΗΠΑ να προχωρήσουν σε χειρουργικά χτυπήματα στη Βόρεια Κορέα. Σε αυτή την περίπτωση το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ δεν θα είχε άλλη επιλογή από το να εξαπολύσει και άλλη επίθεση, καθώς δεν θα μπορούσε να σταθεί εσωτερικά. Σταδιακά η κρίση θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στα σύνορα Βόρειας – Νότιας Κορέας, με την εμπλοκή της Ρωσίας, της Κίνας και του ΝΑΤΟ να μην αποκλείεται. Η πόρτα για τον Γ' ΠΠ, θα έχει ανοίξει διάπλατα σύμφωνα με τον Independent.
Για τον αρθρογράφο του Forbes, Doug Bandow, o Kim Jong Un είναι παρανοϊκός, αλλά αυτό δεν είναι κάτι καινούριο. Σύμφωνα με τον Bandow, το αποφασιστικό σημείο στη μεταστροφή της πολιτικής της Βόρειας Κορέας προς πιο επιθετικές λύσεις υπήρξε η ανατροπή του Muammar Khadafy με τις ευλογίες ΗΠΑ και Ευρώπης. Ο αρθρογράφος του Forbes σημειώνει ότι ο Khadafy ανετράπη και τελικά λιντσαρίστηκε, αφού πρώτα είχε αποκαλύψει στη Δύση το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων και πυρηνικών της Λιβύης και είχε αντιταχθεί al-Qaeda. Πως, λοιπόν, ο Kim να εμπιστευθεί την Washington, αναρωτιέται ο Bandow;
Την ίδια άποψη εκφράζει και ο αρθρογράφος του aljazeera.com, Alexander Gillespie, ο οποίος σε άρθρο του με τίτλο «Ποιες είναι οι επιλογές του Trump στη Βόρεια Κορέα;» τονίζει ότι ο Kim Jong Un πραγματικά φοβάται ότι θα έχει την τύχη του Muammar Khadafy, του Saddam Hussein ή του Bashar al-Assad, ενδεχόμενο που τον κάνει άκαμπτο όσον αφορά τον πυραυλικό και πυρηνικό πρόγραμμα. Στο ίδιο άρθρο επισημαίνεται ότι ακόμα και αν οι ΗΠΑ διαπραγματευθούν με τη Βόρεια Κορέα και καταλήξουν σε συμφωνία, αυτή δεν πρόκειται να περιλαμβάνει τον πυρηνικό αφοπλισμό της Πιονγκγιάνγκ. Αυτό, όμως, θα έχει ως αποτέλεσμα την πυρηνικό εξοπλισμό της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας καθώς οι δύο χώρες δεν θα θελήσουν να μείνουν απροστάτευτες μπροστά σε ενδεχόμενο πρώτο χτύπημα του Kim.
To συμπέρασμα που προκύπτει από τις περισσότερες αναλύσεις είναι απλό: η εκρηκτική ύλη πάντα υπήρχε στην κορεατική χερσόνησο, ένα στυγνό κομμουνιστικό καθεστώς που για εβδομήντα χρόνια εξαθλιώνει τον ίδιο του τον λαό, έχοντας αποκτήσει σχεδόν μεταφυσικές διαστάσεις στα μάτια των κατοίκων της Βόρειας Κορέας. Ο πυροκροτητής, όμως, ακούει στο όνομα Donald Trump, και όλως παραδόξως είναι ο ηγέτης της χώρας που για τα ίδια εβδομήντα χρόνια υπήρξε ο φάρος του ελεύθερου κόσμου.
Επιμέλεια κειμένου Κωνσταντίνος Μαριόλης, Γιάννης Παλιούρης