Οι ευρωπαίοι ηγέτες μεταβαίνουν σήμερα στις Βρυξέλλες για να αρχίσουν τη διαδικασία της ανάδειξης μιας νέας γενιάς κορυφαίων αξιωματούχων της ΕΕ μετά τις εκλογές που κλόνισαν παραδοσιακές συμμαχίες.
Η κεντρική θέση που πρέπει να πληρωθεί είναι αυτή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η θητεία του θα είναι πενταετής και θα διαδεχθεί στη θέση αυτή τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Βάσει της συνθήκης της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 28 εθνικών ηγετών ορίζει τον πρόεδρο της Επιτροπής και στη συνέχεια το νέο 751μελές ευρωκοινοβούλιο επικυρώνει την επιλογή τους.
Όμως η διαδικασία αυτή, όπως επισημαίνει το Euractiv, κρύβει μια περίπλοκη κούρσα για την εξουσία ανάμεσα σε αντίπαλα κράτη και αντίπαλους ιδεολογικούς συνασπισμούς, καθώς και ανάμεσα στους ηγέτες και στο ίδιο το κοινοβούλιο.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής του Γιούνκερ και κεντροαριστερός διεκδικητής της κορυφαίας θέσης, ο Φρανς Τίμερμανς, πρώην υπουργός της ολλανδικής κυβέρνησης, συγκρίνει τις ανελέητες ίντριγκες της διαδικασίας αυτής με την τηλεοπτική σειρά «Game of Thrones».
Και το παιγνίδι αρχίζει σήμερα, όταν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ παραθέσει στους ηγέτες της ΕΕ δείπνο στις Βρυξέλλες για να τους εκθέσει τους βασικούς κανόνες.
Στις 9 Μαΐου οι ηγέτες συμφώνησαν να συμμετάσχουν σε μια έκτακτη σύνοδο κορυφής στις 28 Μαΐου, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, καθώς ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έχει πει πως θέλει να αποφασισθεί τον Ιούνιο η κατανομή των κορυφαίων αξιωμάτων της ΕΕ.
Πολλοί στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν πως το ευρωπαϊκό σχέδιο υπηρετείται καλύτερα από μια «πολιτική επιτροπή» με επικεφαλής έναν πρόεδρο ο οποίος να έχει εντολή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Όμως οι περισσότεροι ηγέτες πιστεύουν πως η νομιμότητα της ένωσης απορρέει από τα κράτη μέλη της και πως το Συμβούλιο θα πρέπει να μπορεί να επιλέξει κάποιον δικό τους, κάποιον που να έχει ηγετική εμπειρία.
Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δεν ενισχύουν τη θέση του κοινοβουλίου -- εκτός ίσως από την ώθηση που του δίνει η μεγαλύτερη από το αναμενόμενο συμμετοχή των ψηφοφόρων.
Ενώ η επαπειλούμενη άνοδος ευρωσκεπτικιστικών και ακροδεξιών λαϊκιστικών κομμάτων περιορίσθηκε, το φιλοευρωπαϊκό κέντρο είναι κατακερματισμένο, με τους φιλελεύθερους και τους Πράσινους να κερδίζουν έδαφος.
Τα προηγούμενα χρόνια, ένας συνασπισμός των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) είχε την πλειοψηφία. Τώρα δεν μπορεί να την έχει χωρίς τη Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE) ή τους Πράσινους.
Και αυτό περιπλέκει την επιλογή ενός «Spitzenkandidat» ή κορυφαίου υποψηφίου.
Ως κορυφαίος υποψήφιος του ΕΛΚ, το οποίο έχασε έδαφος, όμως παραμένει η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα, ο συντηρητικός Βαυαρός Μάνφρεντ Βέμπερ πιστεύει ότι θα πρέπει να ηγηθεί της Επιτροπής.
«Κέρδισαμε τις εκλογές και ο υποψήφιος του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ θα είναι ο πρόεδρος της Επιτροπής», επέμεινε ο πρόεδρος του κόμματος Ζοζέφ Ντολ ενώ καταμετρούνταν οι ψήφοι.
Ωστόσο το ΕΛΚ έχασε έδαφος στις εκλογές, συνολικά 40 έδρες.
Οποιοσδήποτε εκτός του Βέμπερ;
Στα χαρτιά, οκτώ από τους 28 ηγέτες της ΕΕ ανήκουν σε κόμματα του ΕΛΚ, όμως η συμμετοχή του κόμματος Fidesz του ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν έχει ανασταλεί και ο αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς παύθηκε χθες, Δευτέρα.
Ο Τίμερμανς, ένας κεντροαριστερός Ολλανδός με περισσότερη κυβερνητική εμπειρία, θα έχει την υποστήριξη των S&D ενώ η ALDE μπορεί να υποστηρίξει την Μαργκρέτε Βεστάγκερ.
Η δανέζα επίτροπος Ανταγωνισμού μπορεί να λάβει την υποστήριξη του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ενώ η γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ υποστηρίζει τον Βέμπερ.
Όμως, σύμφωνα με έναν ανώτερο ευρωπαίο αξιωματούχο, αν πρόκειται να υπάρξει γαλλο-γερμανική σύγκρουση, οι ηγέτες μπορεί να επιλέξουν να αποφύγουν μια κρίση και να υποστηρίξουν τον Τίμερμανς ως συμβιβαστική λύση.
«Φαντάζομαι πως ένας ορισμένος αριθμός ηγετών θα προσπαθήσει να τορπιλίσει έναν Spitzenkandidat, όχι όμως όλους τους Spitzenkandidaten», είπε ο αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομασθεί.
Οι τρεις μεγάλες πολιτικές ομάδες είναι ενωμένες στην αντίθεσή τους στους ακροδεξιούς ευρωσκεπτικιστές, όμως υπάρχουν σημάδια πως οι Πράσινοι, η ALDE και οι S&D μπορεί να προτιμήσουν έναν προοδευτικό υποψήφιο αντί του ΕΛΚ.
Η Βεστάγκερ είναι μια νεώτερη επιλογή, έχει ένα ορισμένο προφίλ ως η γυναίκα που από τη θέση της επιτρόπου Ανταγωνισμού τα έβαλε με τους γίγαντες του Ίντερνετ, ενώ θα ήταν η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Επιτροπής.
Όμως προέρχεται από τη Δανία, μια χώρα που δεν ανήκει στον πυρήνα της ΕΕ και η οποία επέλεξε να μείνει έξω από το ευρώ και τη ζώνη Σένγκεν, και πιθανόν δεν θα έχει την υποστήριξη της κυβέρνησής της.
Μπορεί να έχει τον Μακρόν, όμως η απόφαση του γάλλου ηγέτη να εμπλακεί προσωπικά στην προεκλογική εκστρατεία για να έρθει ωστόσο δεύτερος, μετά το ακροδεξιό ψηφοδέλτιο της Μαρίν Λεπέν τον έχει εξασθενήσει.
Και εδώ μπαίνει ο Τίμερμανς. «Όλοι αναγνωρίζουν το διανοητικό του μπρίο. Έχει αγωνισθεί με πάθος για το κράτος δικαίου», λέει ο ανώτερος αξιωματούχος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
