Χιλιάδες έγγραφα που διέρρευσαν αποκαλύπτουν πώς η εταιρεία παροχής υπηρεσιών μεταφορών Uber προσπαθούσε να διατηρεί καλές σχέσεις με πολιτικούς και τους τρόπους που χρησιμοποιούσε για να αποφεύγει παρέμβαση της Δικαιοσύνης.
Στα επονομαζόμενα «Uber Files», ένα σύνολο 124.000 εγγραφών, που περιλαμβάνει 83.000 email και 1.000 ακόμα αρχεία που περιλαμβάνουν συνομιλίες, που πραγματοποιήθηκαν από το 2013 έως το 2017, αποκαλύπτεται η εκτεταμένη βοήθεια που έλαβε η Uber από πολιτικούς όπως ο Εμανουέλ Μακρόν και η πρώην επίτροπος της ΕΕ, Νίλι Κρους.
Παράλληλα, παρουσιάζουν πώς ο πρώην επικεφαλής της εταιρείας είχε δώσει εντολή «kill switch» (άμεση απενεργοποίηση και διαγραφή των αρχείων) των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ώστε οι αστυνομικές αρχές να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση.
Η Uber πάντως τονίζει πως «η συμπεριφορά που επέδειξε στο παρελθόν δεν συνάδει με τις παρούσες αξίες της» και πως είναι «μια διαφορετική εταιρεία» σήμερα.
Τα έγγραφα διέρρευσαν στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian» και δημοσιοποιήθηκαν από την Διεθνή Κοινοπραξίας Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (International Consortium of Investigative Journalists) και από διεθνή ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων και η εκπομπή Panorama του BBC. Τα Uber Files αποκαλύπτουν, για πρώτη φορά, πώς σε μια εκστρατεία lobbying και δημοσίων σχέσεων, κόστους 90 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, «στρατολογήθηκαν» φιλικοί πολιτικοί για να βοηθήσουν την Uber να αναστατώσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία ταξί.
Όπως προκύπτει, ενώ οι Γάλλοι οδηγοί ταξί πραγματοποιούσαν βίαιες, κάποιες φορές, διαδηλώσεις κατά της Uber στους δρόμους, ο Μακρόν, που δεν ήταν ακόμα πρόεδρος, διατηρούσε φιλικές σχέσεις με το αμφιλεγόμενο αφεντικό της εταιρείας Τράβις Καλάνικ και του είχε πει πως θα μπορούσε να προχωρήσει σε νομοθετική μεταρρύθμιση υπέρ των συμφερόντων της.
Επίσης, τα έγγραφα δείχνουν πώς η πρώην επίτροπος της ΕΕ Νίλι Κρους, βρισκόταν σε συνομιλίες με την Uber, πριν το τέλος της θητείας και μυστικά πραγματοποιούσε lobbying για την εταιρεία, σε μια ενδεχόμενη παραβίαση των κανόνων δεοντολογίας της ΕΕ.
Εκείνη την εποχή, η Uber δεν αποτελούσε απλώς μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες στον κόσμο, ήταν μια και από τις πιο αμφιλεγόμενες, αφού εμπλεκόταν σε δικαστικές υποθέσεις, υπήρχαν καταγγελίες εναντίον στελεχών της για σεξουαλική παρενόχληση και κατηγορίες για παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Τελικά, οι μέτοχοι ανάγκασαν τον Καλάνικ να παραιτηθεί το 2017.
Σύμφωνα με την Uber, ο αντικαταστάτης του, Ντάρα Κοσροβσάχι, ανέλαβε «να μεταμορφώσει κάθε πτυχή του τρόπου λειτουργίας της» και «έχει εγκαταστήσει αυστηρούς ελέγχους και την συμμόρφωση που απαιτούνται για να λειτουργεί ως δημόσια εταιρεία».
«Θεαματική βοήθεια»
Τον Αύγουστο του 2014, ο Μακρόν είχε μόλις διοριστεί υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας. Έβλεπε την Uber ως πηγή ανάπτυξης που θα πρόσφερε πολλές νέες θέσεις εργασίας και ήθελε να βοηθήσει.
Τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς ο Μακρόν συναντήθηκε με τον Καλάνικ και άλλους επιχειρηματίες και λομπίστες. Ο λομπίστας της Uber Μαρκ Μαγκάν περιέγραψε την συνάντηση ως «θεαματική. Όπως δεν το έχω ξαναδεί». «Θα χορέψουμε σύντομα», αναφέρει στο μήνυμά του που περιλαμβάνεται στα Uber Files που δημοσιοποιήθηκαν.
Σύμφωνα με τα έγγραφα, Μακρόν και Καλάνικ συναντήθηκαν τουλάχιστον τέσσερις φορές, στο Παρίσι και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Κάποια στιγμή, ο επικεφαλής της Uber έγραψε στον Μακρόν ότι είναι «εξαιρετικά ευγνώμων. Το καλωσόρισμα που δεχόμαστε είναι ασυνήθιστο στις σχέσεις κυβέρνησης-βιομηχανίας».
Οι Γάλλοι οδηγοί ταξί εξοργίστηκαν ιδιαίτερα με το άνοιγμα της υπηρεσίας UberPop, που επέτρεπε σε οδηγούς χωρίς άδεια να προσφέρουν κούρσες σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Τα δικαστήρια και το Κοινοβούλιο το απαγόρευσαν, αλλά η Uber διατήρησε την υπηρεσία σε λειτουργία καθώς αμφισβήτησε τον μόνο.
Ο Μακρόν δεν πίστευε ότι υπήρχε μέλλον για την UberPop, αλλά συμφώνησε να συνεργαστεί με την εταιρεία για να υπάρξουν αλλαγές στη γαλλική νομοθεσία.
«Η Uber θα παράσχει ένα περίγραμμα για το ρυθμιστικό πλαίσιο για το ridesharing (τη δυνατότητα να μοιράζονται πολλοί πελάτες την ίδια κούρσα). Θα συνδέσουμε τις αντίστοιχες ομάδες μας για να αρχίσουμε να εργαζόμαστε σε μια εφικτή πρόταση που θα μπορούσε να γίνει το επίσημο πλαίσιο στη Γαλλία», ανέφερε σε email του προς τον Μακρόν ο Καλάνικ.
Στις 25 Ιουνίου 2015, οι διαδηλώσεις των οδηγών ταξί έγιναν βίαιες και μια εβδομάδα αργότερα ο Μακρόν έστειλε μήνυμα στον Καλάνικ: «Θα συγκεντρώσω τους πάντες την επόμενη εβδομάδα για να προετοιμάσω τη μεταρρύθμιση και να διορθώσω τον νόμο».
Την ίδια μέρα, η Uber ανακοίνωσε την αναστολή του UberPop στη Γαλλία. Μήνες αργότερα, ο Μακρόν υπέγραψε διάταγμα που χαλαρώνει τις απαιτήσεις για την αδειοδότηση των οδηγών της εταιρείας.
Η έκταση της σχέσης του Γάλλου προέδρου με την Uber δεν έχει αποκαλυφθεί μέχρι στιγμής. «Οι αρμοδιότητές του τον οδήγησαν φυσικά να συναντηθεί και να συνομιλήσει με πολλές εταιρείες που έπαιζαν ρόλο στην απότομη αλλαγή που πραγματοποιήθηκε εκείνα τα χρόνια στον τομέα των μεταφορών και η οποία θα έπρεπε να διευκολυνθεί με το ξεμπλοκάρισμα διοικητικών και κανονιστικών εμποδίων», ανέφερε στο BBC εκπρόσωπος του Γάλλου προέδρου.
