Του Βασίλη Κοψαχείλη*
Μπορεί η κρίση που έχει δημιουργηθεί με το υπό Ιρανική σημαία πλοίο Grace I, που ενόσω απέπλεε την περασμένη Κυριακή από το Γιβραλτάρ μετονομάστηκε σε Adrian Darya I, να αποτελέσει μία χρυσή ευκαιρία για την Αθήνα να αναδείξει τον σημαντικό της ρόλο σε μια διπλωματική αποκλιμάκωση της κατάστασης μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν;
Θα μπορούσε! Και όποιο και αν θα ήταν το αποτέλεσμα, η χώρα μας θα είχε κερδίσει αρκετούς πόντους στη διπλωματική σκακιέρα της περιοχής, υπηρετώντας τόσο τις καλές της σχέσεις με την Ουάσιγκτον, όσο και τα ιδιαίτερα ενεργειακά της συμφέροντα με το Ιράν.
Αν τελικά η Αθήνα δεν μπορέσει να αποφύγει, για αντικειμενικούς ή υποτιθέμενους λόγους, την υποδοχή του Ιρανικού πλοίου στα χωρικά ύδατα της χώρας, τότε θα μπορούσαμε να απαντήσουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι η κρισιμότητα των καιρών δεν επιτρέπει την κλιμάκωση των κρίσεων, αντίθετα οι καιροί επιβάλλουν νηφαλιότητα, σύνεση και διάλογο για την γεφύρωση των διαφορών και την εξεύρεση λύσεων. Ακόμη και προσωρινών λύσεων.
Θα μπορούσε λοιπόν επί ελληνικού εδάφους να οργανωθεί καλά μια συνάντηση υψηλόβαθμων αμερικανών και ιρανών αξιωματούχων – ακόμη καλύτερα θα ήταν σε επίπεδο υπουργών εξωτερικών – όπου θα συζητήσουν πιθανά πρωτόκολλα αποκλιμάκωσης των εντάσεων και χαλάρωσης της λογικής μηδενικού αθροίσματος που δυσχεραίνει τις προοπτικές εξεύρεσης λύσεων στη μακραίωνη, και όχι άδικα, σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ του Ιράν με των ΗΠΑ.
Το ενδιαφέρον αυτόματα θα φύγει από το πλοίο και θα πάει στις διμερείς ή τριμερείς σχέσεις. Η Αθήνα θα γίνει επίκεντρο σημαντικών διπλωματικών συζητήσεων. Η ΕΕ αναγκαστικά θα επικροτήσει. Ιράν και ΗΠΑ δεν μπορούν να αρνηθούν και όποιος το κάνει θα έχει διαπράξει σοβαρό διπλωματικό λάθος.
Δεν θα αρέσει αυτό στους φίλους μας Ισραηλινούς και τους Σαουδάραβες, αλλά ίσως μας (ξανά) ανοίξει ένα καλό δίαυλο επικοινωνίας με τη Μόσχα! Και ίσως μας δουν λίγο πιο σοβαρά οι Ισραηλινοί, γιατί φοβάμαι πως η ιστορική και επιβεβλημένη όσμωση συμφερόντων μαζί τους παίρνει δυστυχώς άλλη τροπή και σύντομα θα οδηγηθεί εξ αντικειμένου σε αμοιβαία καχυποψία.
Ακόμη και αν γίνει η προτεινόμενη συνάντηση των Αθηνών μεταξύ αμερικανών και ιρανών και τα δύο μέρη δεν καταλήξουν σε κάποια συμφωνία, η Αθήνα θα έχει θέσει τις βάσεις μιας νέας προσέγγισης. Και θα έχει στείλει ένα μήνυμα σε όλες τις κατευθύνσεις. Ότι είμαστε παρόντες στα προβλήματα, ότι έχουμε και εμείς συμφέροντα στην περιοχή, και ότι ως γεφυροποιοί Δύσης και Ανατολής δεν δύναται να αγνοούμαστε τουλάχιστο στους περιφερειακούς σχεδιασμούς.
Η κρίση με το Ιρανικό πλοίο μπορεί λοιπόν να γίνει η αρχή μιας νέας ενεργητικής διπλωματικής παρουσίας της Αθήνας στην ευρύτερη περιοχή!
Ας μάθουμε επιτέλους να εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται…
*Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος.
