Του Νίκου Μελέτη
«Κάποιοι θέλουν να στείλουν την Τουρκία στο ΔΝΤ» καταγγέλλει ο Ερντογάν καθώς πλέον κάθε μέρα, κάθε λεπτό έρχεται και πιο κοντά το ενδεχόμενο η αντιπαράθεση μηνών με την Ουάσιγκτον για τους S400 και τον γενικότερο προσανατολισμό της χώρας, να οδηγήσει τελικά στην επιβολή σκληρών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας, που θα επιφέρουν το τελικό πλήγμα στην τουρκική οικονομία.
Τις επόμενες δυο εβδομάδες είναι προγραμματισμένο να φθάσουν στην Τουρκία τα πρώτα τμήματα των S400 και στην Ανατολική Μεσόγειο θα φθάνει το τουρκικό γεωτρύπανο Yavuz, ενώ στις 28-29 Ιουνίου ο Τ.Ερντογάν θα κάνει την τελική προσπάθεια για συμβιβασμό και απόδραση από το αδιέξοδο στις συναντήσεις με τον πρόεδρο Τραμπ και τον πρόεδρο Πούτιν.
Όμως η αποκάλυψη του Bloomberg ότι ήδη η Ουάσιγκτον εξετάζει την επιβολή κυρώσεων, εφόσον δεν ακυρωθεί η αγορά των ρωσικών πυραύλων από την Τουρκία, βάσει του νόμου Countering America's Adversaries Through Sanctions (CAATSA), που τέθηκε σε ισχύ το 2017 και προβλέπει αυστηρές κυρώσεις για συναλλαγές με την αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας, έπεσε σαν βόμβα στην Τουρκία.
Τα μηνύματα των ΗΠΑ έχουν φθάσει μέσω των αγορών και έχουν ρίξει στα τάρταρα την τουρκική λίρα και έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη στην τουρκική οικονομία. Η επιβολή κυρώσεων που θα πλήξει κυρίως την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας που κατέχει όμως την μερίδα του λέοντος στις δημόσιες επενδύσεις και κατέχει κεντρική θέση στην στρατηγική του Ερντογάν για πλήρη αναδιάταξη της χώρας, θα παρασύρει την τουρκική οικονομία σε περιδίνηση και πολιτικά θα τον πλήξει.
Σύμφωνα με τον CAATSA μπορεί να υπάρξει μια μεγάλη βεντάλια κυρώσεων από απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ και «πάγωμα» περιουσιακών στοιχείων εταιριών και των διευθυντικών στελεχών τους, απαγόρευση εξαγωγής οπλικών συστημάτων, απαγόρευση εξαγωγών εισαγωγών με συνάλλαγμα και απαγόρευση χρήσης του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος για εμβάσματα ή πληρωμές.
Η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας είναι ίσως ο μεγαλύτερος οικονομικός τομέας που απορροφά και δημόσιες επενδύσεις λόγω της διασύνδεσης με το τουρκικό κράτος και οι αμυντικές δαπάνες έχουν αυξηθεί κατά 65% από το 2009-2018 ,σε 19 δισ. δολάρια.
Οι συνέπειες θα είναι βαριές και για την αμυντική δυνατότητα της Τουρκίας, θα οδηγήσει σε ασφυξία την δυναμική τουρκική αμυντική βιομηχανία και θα υπονομεύσει το σχέδιο για ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας ώστε όχι μόνο να καλύψει όλες τις ανάγκες των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά να αναδείξει την Τουρκία και σε υπολογίσιμη εξαγωγό αμυντικού υλικού.
Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία θα βρεθεί χωρίς κρίσιμα ανταλλακτικά και υλικό καθώς χρησιμοποιεί σχεδόν αποκλειστικά αμερικανικής κατασκευής μαχητικά, ελικόπτερα ,πυρομαχικά ,πυραύλους, τορπίλες και φυσικά κινητήρες ή πάντως σε εξοπλισμό (ραντάρ, ηλεκτρονικά συστήματα κλπ).
Το τουρκικής κατασκευής ελικόπτερο T129 που παράγεται από την Turkish Aerospace Industries (TAI) έχει αμερικανικό κινητήρα ενώ και τα τουρκικά ευρωπαϊκής κατασκευής μεταφορικά αεροσκάφη A400M είναι εξοπλισμένα με ραντάρ της αμερικανικής εταιρίας Northrop Grumman.
Η Τουρκία έχει επιλέξει κινητήρα της General Electric για το τουρκικής κατασκευής μαχητικό τύπου TF-X.
Στο τουρκικό Ναυτικό οι τουρκικής κατασκευής κορβέτες τύπου Milgem, και φρεγάτες τύπου Barbaros, και Gabya χρησιμοποιούν τουρμπίνες της General Electric.
Σύμφωνα με την Ένωση αμυντικών βιομηχανιών Τουρκίας (SASAD) η αξία των εξαγωγών αμυντικού υλικού από την Τουρκία προς τις ΗΠΑ πλησίασε τα 700 εκατομμύρια δολάρια το 2018, που αποτελούν το 32% των συνολικών αμυντικών εξαγωγών.
Με τις κυρώσεις θα πληγεί το αφήγημα του Ερντογάν ότι η Τουρκία θα είναι πλήρως αυτόνομη και αυτάρκης στον αμυντικό τομέα μέχρι το 2023 όταν θα συμπληρωθούν τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Τουρκικού κράτους. Όμως σοβαρό πλήγμα θα δεχθούν και οι τουρκικές εταιρίες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα των F-35 . Οι οκτώ τουρκικές εταιρίες συμμετέχουν στο πρόγραμμα παραγωγής 937 εξαρτημάτων του F-35, Alp Aviation, Ayesas, Havelsan, Roketsan and Tubitak-SAGE, Turkish Aerospace Industries (TAI), Kale Aerospace, και Fokker Elmo. Υπολογίζεται ότι θα υποστούν μείωση σχεδόν 30% του ετήσιου κύκλου εργασιών από τον αποκλεισμό τους από το πρόγραμμα των F-35.
H TAI όμως έχει υπογράψει συμβόλαιο με την αμερικανική Sikorsky για την παραγωγή ελικοπτέρων Τ70 με πρότυπο το Black Hawk μια συμφωνία ύψους σχεδόν 3,5 δις δολαρίων.
Η τουρκική Roketsan έχει επιλεγεί από την αμερικανική Raytheon ως η πρώτη εταιρία πέραν του Ατλαντικού για την προμήθεια των συστοιχιών Patriot και το 2014 οι δυο εταιρίες υπέγραψαν Συμφωνία βάσει της οποίας η Roketsan παράγει συστήματα ελέγχου για το αντιαεροπορικό σύστημα GEM-T των Patriot
Οι Αμερικανικές κυρώσεις θα πλήξουν και την προσπάθεια της Τουρκίας να προωθήσει την κατασκευή δικού της μαχητικού το οποίο προωθεί τους τελευταίους μήνες και παρουσίασε την Δευτέρα στο Air Show στο Παρίσι ,καθώς ο κινητήρας ήταν συμπαραγωγή με την Rolls Royce, ενώ το όλο πρόγραμμα υλοποιείται με την τεχνολογική συνδρομή της βρετανικής BAE Systems.
H TAI έχει υπογράψει συμφωνία με την Boeing για την παραγωγή εξαρτημάτων των 737ΜΑΧ και σύμφωνα με τα στοιχεία της SASAD οι ΗΠΑ είναι ο πρώτος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας για επιβατηγά αεροσκάφη και τις σχετικές εταιρείες… Εάν οι αμερικανικές κυρώσεις επεκταθούν και στην πολιτική αεροπορία τότε σύμφωνα με τούρκο αναλυτή που επικαλείται το Avhal οι συνολικές εξαγωγές αμυντικού και αεροπορικού υλικού θα πέσουν 50% σχεδόν 1 δισεκατομμύριο τον χρόνο.
Η Ουάσιγκτον όσο πλησιάζει η ώρα της «κρίσης» για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, τόσο καθιστά σαφές με κάθε τρόπο, ότι ο δρόμος για τον Τ.Ερντογάν εάν επιλέξει την αγκαλιά του Β. Πούτιν, δεν θα είναι απλά δύσβατος, αλλά μάλλον δρόμος για την «κόλαση»..
