Εντυπωσιακή αύξηση των επαναλαμβανόμενων EBITDA κατά 552,2 εκατ. ευρώ (165%) εμφάνισε το 2020 η ΔΕΗ, ολοκληρώνοντας το έτος με κέρδη προ φόρων ύψους 67 εκατ. ευρώ, ενώ μείωσε παράλληλα τη συμμετοχή της λιγνιτικής παραγωγής κάτω από το 30% του ενεργειακού μείγματος της Επιχείρησης.
Ειδικότερα, τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) σε επαναλαμβανόμενη βάση διαμορφώθηκαν σε €885,8 εκατ. το 2020 έναντι €333,6 εκατ. το 2019 για το σύνολο του Ομίλου, με το αντίστοιχο περιθώριο να αυξάνεται σε 19,1% από 6,8%.
Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται στη βελτίωση του μεικτού περιθωρίου λόγω των μέτρων που ελήφθησαν τον Σεπτέμβριο του 2019 καθώς και της μείωσης των τιμών φυσικού αερίου και της χονδρεμπορικής αγοράς, η οποία ενισχύθηκε περαιτέρω από την επίπτωση του covid-19, ενώ θετικά επέδρασε και ο χαμηλότερος όγκος εκπομπών CO2, απόρροια της μειωμένης λιγνιτικής παραγωγής. Επιπλέον, σημαντική εξοικονόμηση προήλθε και από το χαμηλότερο κόστος μισθοδοσίας, ενώ θετική επίπτωση είχε και μία δομική αλλαγή όπως ήταν η κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ.
Το EBITDA του 2020 όπως και αυτό του 2019 επηρεάστηκε επίσης και από ορισμένες εφάπαξ επιπτώσεις και διαμορφώθηκε σε €820,5 εκατ. από 798,9 εκατ. το 2019.
Τα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε €67 εκατ. έναντι ζημιών €2.057,9 εκατ. το 2019.
Σημειώνεται ότι στα αποτελέσματα προ φόρων του 2020 συμπεριλαμβάνεται θετική επίπτωση ύψους €125,3 εκατ. λόγω (α) της αντιστροφής της πρόβλεψης απομείωσης της επένδυσης της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα 5 κατά €209,9 εκατ., καθώς η λειτουργία της με καύσιμο το ΦΑ προσδιορίζεται πλέον για το 2025 αντί για το 2028 βάσει του αρχικού πλάνου απολιγνιτοποίησης και (β) πρόσθετων προβλέψεων κυρίως λόγω της παύσης λειτουργίας, των σχετιζόμενων με τη νέα μονάδα ορυχείων, σε συντομότερο χρονικό διάστημα σε σχέση με το αρχικό πλάνο . Όλα τα ανωτέρω ποσά δεν έχουν ταμειακή διάσταση.
Σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του 2020, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, Γεώργιος Στάσσης δήλωσε:
«Το 2020 ήταν μία χρονιά μεγάλων αλλαγών για τη ΔΕΗ σε πολλά επίπεδα, με σημαντική μεταστροφή της λειτουργικής κερδοφορίας και το EBITDA σε επαναλαμβανόμενη βάση να υπερδιπλασιάζεται σε σχέση με το 2019 και να ανέρχεται σε €886 εκατ. υπερβαίνοντας κατά πολύ τον αρχικό προϋπολογισμό των €650 εκατ. Η εντυπωσιακή αυτή επίδοση επιτεύχθηκε κυρίως λόγω εσωτερικών δράσεων όπως η καλύτερη διαχείριση του παραγωγικού μας δυναμικού με μείωση των εκπομπών CO2 και του κόστους προμήθειας φυσικού αερίου, ενώ ενισχυτικά λειτούργησαν και εξωγενείς παράγοντες όπως οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας λόγω και του covid-19 καθώς και η κατάργηση των ζημιογόνων δημοπρασιών ΝΟΜΕ.
Η σημαντική βελτίωση της κερδοφορίας και η μείωση του καθαρού χρέους κατά €0,4 δισ σε συνδυασμό με την στρατηγική επανατοποθέτηση της ΔΕΗ συνέβαλαν στην αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής αξιολόγησης της από τον οίκο Standard & Poor’s σε Β. Επίσης, η αξιολόγηση για πρώτη φορά από την Fitch με ΒΒ-, τοποθέτησε την ΔΕΗ σε μία νέα επενδυτική κατηγορία, καθιστώντας την πλέον προσβάσιμη σε μεγαλύτερο πλήθος επενδυτών.
Σε συνέχεια των παραπάνω αναβαθμίσεων, προχωρήσαμε πριν από ένα μήνα στην έκδοση ομολογιών βιωσιμότητας συνολικού ύψους €775 εκατ. με σημαντική υπερκάλυψη του αρχικού ποσού, η οποία αποτελεί την πρώτη έκδοση ομολογιών υψηλής απόδοσης στην Ευρώπη με ρήτρα αειφορίας και η οποία ευθυγραμμίζεται με τη συνολική περιβαλλοντική στρατηγική μας. Με αυτό τον τρόπο καταφέραμε να συνδυάσουμε την επιστροφή μας στις αγορές κεφαλαίου με την στρατηγική μας δέσμευση για μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος μας καθώς και με το μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Επιπρόσθετα, σε συνέχεια της ολοκλήρωσης της τιτλοποίησης απαιτήσεων έως 60 ημέρες, υπογράψαμε πρόσφατα επίσης τις συμβάσεις για την τιτλοποίηση ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων άνω των 90 ημερών, εξέλιξη που αποτελεί μία επιπλέον ένδειξη εμπιστοσύνης στο πλάνο μας από μεγάλους διεθνείς επενδυτές.
Σημαντική πρόοδος υπήρξε στο σχέδιο απολιγνιτοποίησης, με παύση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων Αμύνταιο 1 & 2 σύμφωνα με τον προγραμματισμό και δραστική μείωση των εκπομπών CO2. Παράλληλα, θέσαμε τις βάσεις για την υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου για τις ΑΠΕ. Έχουμε ξεκινήσει την κατασκευή των φωτοβολταϊκών πάρκων 230MW στην Πτολεμαΐδα, για τα οποία έχει εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση με τη μορφή του project finance και είμαστε σε διαδικασία αξιολόγησης των προσφορών για την επιλογή αναδόχου για την κατασκευή του φωτοβολταϊκού πάρκου 50MW στην Μεγαλόπολη. Επιπρόσθετα, αναπτύσσουμε περαιτέρω το χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ μέσω της σημαντικής έκδοσης αδειών παραγωγής 2GW, της υποβολής αιτήσεων για επιπλέον άδειες περίπου 600MW συμπεριλαμβανομένων και πλωτών φωτοβολταϊκών, ενώ αναπτύσσουμε κοιτάζουμε και τον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας δεδομένης της αύξησης διείσδυσης των ΑΠΕ.
Εντός του 2020, θέσαμε τις βάσεις για την νέα αναμορφωμένη εμπορική μας δραστηριότητα, αλλαγή η οποία σηματοδοτήθηκε και από την παρουσίαση της νέας εταιρικής μας ταυτότητας. Έχουμε ήδη εισαγάγει ένα νέο χαρτοφυλάκιο προϊόντων και υπηρεσιών και κατά τη διάρκεια του 2021 σκοπεύουμε να το αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο. Η πανδημία λειτούργησε στην ουσία ως επιταχυντής στη διαδικασία εισαγωγής και υιοθέτησης νέων τεχνολογιών και για την εμπορική μας δραστηριότητα στο πλαίσιο του ευρύτερου ψηφιακού μετασχηματισμού του Ομίλου.
Για το 2021, στόχος μας είναι να επαναλάβουμε τις επιδόσεις του 2020 σε επίπεδο επαναλαμβανόμενου EBITDA, σταθεροποιώντας την λειτουργική κερδοφορία και δημιουργώντας παράλληλα τις συνθήκες για την έναρξη ενός νέου κύκλου ανάπτυξης του Ομίλου τα επόμενα χρόνια. Έχουμε ήδη επιτύχει ένα σημαντικό μέρος των συνολικών στόχων που έχουμε θέσει για να μετατρέψουμε την ΔΕΗ σε μια οικονομικά & περιβαλλοντικά βιώσιμη, σύγχρονη ψηφιακή εταιρεία ενέργειας και παραμένουμε προσηλωμένοι στην συνέχιση της υλοποίησης του επιχειρηματικού μας πλάνου.»
Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του 2020 η Διοίκηση του Ομίλου και της Μητρικής Εταιρείας έλαβε έκτακτα μέτρα για την ελάφρυνση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της πανδημίας. Παράλληλα εφαρμόζει σειρά δράσεων με στόχο την ενημέρωση των εργαζομένων, την ευαισθητοποίησή τους στα μέτρα πρόληψης και προστασίας, τον εφοδιασμό τους με τα κατάλληλα Μέσα Ατομικής Προστασίας, την προστασία τόσο αυτών όσο και των οικογενειών τους και ταυτόχρονα την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του Ομίλου.
Η Διοίκηση του Ομίλου και της Μητρικής Εταιρείας παρακολουθεί καθημερινά τις εξελίξεις σχετικά με τον Covid-19 και τα μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία, μελετώντας σε συνεχή βάση τυχόν αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις, που ενδέχεται να προκύψουν, στην οικονομική τους θέση, τα λειτουργικά τους αποτελέσματα, τις χρηματικές ροές τους και την υλοποίηση των επιχειρηματικών και επενδυτικών τους σχεδίων, προβαίνοντας σε εκτιμήσεις και ποσοτικοποιώντας όπου είναι εφικτό τα σχετικά μεγέθη.
Ανάλυση Εσόδων & Λειτουργικών δαπανών Ομίλου ΔΕΗ
Έσοδα
Ο κύκλος εργασιών, μειώθηκε το 2020 κατά €282,3 εκατ. ή 5,7% λόγω του μειωμένου όγκου πωλήσεων κατά 5.557 GWh ή 14,5%, συνεπεία της απώλειας μεριδίου αγοράς (7,1 ποσοστιαίες μονάδες) και της πτώσης της εγχώριας ζήτησης (κατά 6,7%).
Αντίθετα, η απώλεια μεριδίου αγοράς αντισταθμίστηκε εν μέρει από την θετική επίπτωση λόγω των αυξημένων εσόδων από Τέλη Χρήσης Δικτύου Διανομής και ΥΚΩ τα οποία εισπράττονται από τρίτους προμηθευτές.
Λειτουργικές Δαπάνες
Οι προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες το 2020, μειώθηκαν κατά €834,5 εκατ. (ή κατά 18,1%) σε €3.763,5 εκατ. έναντι €4.598 εκατ. το 2019, ως αποτέλεσμα των μειωμένων δαπανών για καύσιμα, αγορές ενέργειας και δικαιώματα εκπομπών CO2, της απουσίας της επιβάρυνσης από τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ λόγω της κατάργησής τους, καθώς και λόγω της μείωσης του κόστους μισθοδοσίας.
Στις προ αποσβέσεων λειτουργικές δαπάνες δεν έχουν συνυπολογισθεί οι εφάπαξ επιπτώσεις από την πρόβλεψη αποζημιώσεων προσωπικού και τις παροχές μετά την συνταξιοδότηση, την επιστροφή από το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ, τις έκτακτες χρεώσεις για τον ΕΛΑΠΕ, το πιστωτικό τιμολόγιο για την προμήθεια φυσικού αερίου παρελθόντων ετών από την ΔΕΠΑ, καθώς και από την εκκαθάριση ΥΚΩ προηγουμένων ετών.
Λειτουργικά μεγέθη (παραγωγή - εισαγωγές - εξαγωγές)
Το 2020 η εγχώρια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά 6,7% στις 54.752 GWh έναντι 58.660 GWh το 2019 ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Σε επίπεδο συνολικής ζήτησης, περιλαμβάνοντας δηλαδή την ηλεκτρική ενέργεια για εξαγωγές και άντληση, καταγράφηκε ακόμα μεγαλύτερη μείωση κατά 8% λόγω και της μείωσης των εξαγωγών των Τρίτων (μείωση κατά 1.111 GWh σε σχέση με το 2019).
Το μέσο μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά προμήθειας στο σύνολο της χώρας μειώθηκε σε 68,7% το 2020 από 75,8% το 2019. Ειδικότερα, το μέσο μερίδιο αγοράς στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα περιορίσθηκε σε 66,8% τον Δεκέμβριο του 2020 από 71,7% τον Δεκέμβριο του 2019, ενώ το μέσο μερίδιο ανά τάση, ήταν 94,4% (από 97,5%) στην Υψηλή Τάση, 35,7% (από 52,6%) στη Μέση Τάση και 69% (από 73,4%) στη Χαμηλή Τάση.
Η παραγωγή και οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας του Ομίλου ΔΕΗ κάλυψαν το 40,7% της συνολικής ζήτησης το 2020 (36,9% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2019 ήταν 45,5% (41,6% στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα).
Συγκεκριμένα, η λιγνιτική παραγωγή μειώθηκε κατά 45,1% ή 4.696 GWh, λόγω χαμηλότερων τιμών φυσικού αερίου και υψηλότερων τιμών CO2 που καθιστούν τις λιγνιτικές μονάδες λιγότερο ανταγωνιστικές.
Η παραγωγή από τις μονάδες φυσικού αερίου της ΔΕΗ αυξήθηκε κατά 20,3% ή κατά 1.447GWh, κυρίως λόγω του υπερδιπλασιασμού της σχετικής παραγωγής (κατά 119,4% ή 1.466 GWh) στο δ’ τρίμηνο του 2020 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.
Η παραγωγή από υδροηλεκτρικές μονάδες μειώθηκε κατά 13,7% ή 462 GWh λόγω των μικρότερων ποσοτήτων υδατικών εισροών στους ταμιευτήρες των Υδροηλεκτρικών Σταθμών το 2020 σε σχέση με το 2019.
Σε επίπεδο χώρας, σημειώθηκε άνοδος στην παραγωγή από ΑΠΕ κατά 19% ή 2.420 GWh, η οποία κάλυψε σε πολύ μεγάλο βαθμό την μείωση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας κατά 22% ή 3.010 GWh.
Δαπάνες Ενεργειακού Μείγματος
Οι δαπάνες για υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο, στερεά καύσιμα τρίτων, CO2 και αγορές ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν κατά €875,2 εκατ. (28,1%) σε σχέση με το 2019.
Συγκεκριμένα:
- Η δαπάνη για υγρά καύσιμα μειώθηκε κατά 31,1% σε €462,5 εκατ. το 2020 από €670,9 εκατ. το 2019, λόγω της μικρότερης παραγωγής από υγρά καύσιμα αλλά και της χαμηλότερης τιμής του μαζούτ και του diesel.
- Η δαπάνη για φυσικό αέριο, μειώθηκε σημαντικά κατά 30,9% σε €297,9 εκατ. έναντι €431,4 εκατ. λόγω της μείωσης της τιμής του φυσικού αερίου, παρά την προαναφερθείσα αύξηση της παραγωγής.
- Η δαπάνη για αγορές ενέργειας από το Σύστημα (ηπειρωτική χώρα) και το Δίκτυο (μη διασυνδεδεμένα νησιά), εξαιρουμένης της επίπτωσης των ΝΟΜΕ και των εκτάκτων εφάπαξ χρεώσεων για τον ΕΛΑΠΕ, μειώθηκε κατά €373,2 εκατ. λόγω της μείωσης της Τιμής Εκκαθάρισης Αγοράς-ΤΕΑ (πρώην ΟΤΣ) από €63,8/MWh το 2019 σε €45,1/MWh το 2020 όπως επίσης και του μικρότερου όγκου των αγορών ενέργειας.
- Η δαπάνη για δικαιώματα εκπομπών CO2 μειώθηκε σε €393,5 εκατ. το 2020 από €546,5 εκατ. το 2019, λόγω των μείωσης των εκπομπών CO2 από 23,1 εκατ. τόνους σε 15,5 εκατ. τόνους η οποία αντισταθμίστηκε σε μικρό βαθμό από την αύξηση της μέσης τιμής δικαιωμάτων εκπομπών CO2 από €23,7/τόνο σε €25,6/τόνο.
Δαπάνες Μισθοδοσίας
Η δαπάνη μισθοδοσίας συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας που κεφαλαιοποιείται, μειώθηκε κατά €82,2εκατ. σε €734,8 εκατ. το 2020 από €817 εκατ. το 2019. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως σε αποχωρήσεις τακτικού προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης (μείωση προσωπικού σε 1.277 εργαζόμενους από 15.109 εργαζόμενους στο τέλος του 2019 σε 13.832 εργαζομένους στο τέλος του 2020).
Εφάπαξ επιπτώσεις στο EBITDA
Το EBITDA του 2020 όπως και αυτό του 2019 επηρεάστηκε και από ορισμένες εφάπαξ επιπτώσεις. Συγκεκριμένα:
- Το 2020 ενισχύθηκε από την επιστροφή €44,8 εκατ. λόγω αναθεώρησης του κόστους προμήθειας φυσικού αερίου της ΔΕΠΑ από την BOTAS για τα έτη 2012-2019, μετά την απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου σχετικά με τη διαφορά μεταξύ των δύο εταιρειών. Αντίθετα, επηρεάστηκε αρνητικά από την πρόβλεψη για αποζημιώσεις προσωπικού ύψους €35,8 εκατ. και από την επιβολή έκτακτων εφάπαξ χρεώσεων συνολικού ύψους €74,3 εκατ. στο πλαίσιο των μέτρων που έλαβε η Πολιτεία για την κάλυψη του ελλείματος του ΕΛΑΠΕ με βάση τις προβλέψεις του νόμου 4759/2020 (€72,9 εκατ. από την χρέωση €2/MWh επί των ποσοτήτων των δηλώσεων φορτίου της ΔΕΗ στον ημερήσιο ενεργειακό προγραμματισμό και τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά για το 2020 και €1,4 εκατ. από την εισφορά των παραγωγών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που αντιστοιχεί στο 6% της πωλούμενης ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς οι οποίοι έχουν τεθεί σε λειτουργία έως και την 31.12.2015).
- Αντίστοιχα, το EBITDA του 2019 είχε επηρεαστεί θετικά από την απομείωση ύψους €243,4 εκατ. της υποχρέωσης για παροχές μετά τη συνταξιοδότηση, την επιστροφή €99,3 εκατ. από το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ, καθώς και από την εκκαθάριση ΥΚΩ παρελθόντων ετών συνολικού ύψους €122,6 εκατ. (είσπραξη €194,7 εκατ. για την περίοδο 2007-2011 και επιβάρυνση κατά €72,1 εκατ. για το 2017).
Συμπεριλαμβανομένων και των παραπάνω εφάπαξ επιπτώσεων, το EBITDA του 2020 διαμορφώθηκε σε €820,5 εκατ. από 798,9 εκατ. το 2019.
Επενδύσεις
Οι συνολικές επενδύσεις το 2020 διαμορφώθηκαν σε €376,5 εκατ. έναντι €646,6 εκατ. το 2019.
Όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα, το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης οφείλεται στις χαμηλότερες επενδύσεις σε έργα συμβατικής παραγωγής καθώς η κατασκευή της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα V προχωρά προς την ολοκλήρωσή της, αλλά και στις χαμηλότερες επενδύσεις των Ορυχείων λόγω μείωσης των απαλλοτριώσεων. Παράλληλα έγιναν αυξημένες επενδύσεις σε έργα επαναληπτικού χαρακτήρα στο Δίκτυο Διανομής.
Η σύνθεση των κύριων επενδύσεων έχει ως εξής :
Καθαρό Χρέος
Το καθαρό χρέος στις 31.12.2020 ήταν €3.283,6 εκατ., μειωμένο κατά €403,4 εκατ. σε σχέση με την 31.12.2019 (€3.687 εκατ.), λόγω της αύξησης των χρηματικών διαθεσίμων.
Ακολουθεί η εξέλιξη του Καθαρού Χρέους:
* Στον υπολογισμό του καθαρού χρέους, αφαιρούνται οι δεσμευμένες καταθέσεις που σχετίζονται με τον δανεισμό.
