Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση, που πλήττει την Ευρώπη σε βαθμό που εκφεύγει κάθε λογικής, δύναται, εκτός της βαριάς σκιάς που ρίχνει πάνω από την οικονομία και το project της ανάκαμψης, να προκαλέσει σοκ, απειλώντας τη δημοφιλία της κυβέρνησης.
Ένα νέο «τσουνάμι» που έρχεται από τον Γενάρη, ως απόρροια της κρίσης, θα εκτινάξει οικογενειακούς και επιχειρηματικούς προϋπολογισμούς με αυξήσεις από 200% στο ρεύμα έως και πάνω από 600% στο φυσικό αέριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Πρόκειται για μια πυρηνική βόμβα. Τα νούμερα είναι τρομακτικά και λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει τι είναι αυτό που έρχεται.
- Τετραμελής οικογένεια το Γενάρη του 2021 πλήρωσε στον εκκαθαριστικό του λογαριασμό για ρεύμα 147 ευρώ. Ένα χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 2022 θα του έρθει εκκαθαριστικός 435 ευρώ, αυξημένος κατά 200%!
- Ένα χρόνο πριν, μικρομεσαίος επιχειρηματίας με βιοτεχνία έδινε για ρεύμα, 368 ευρώ, αλλά τον Γενάρη του 2022, θα βγάλει από τη τσέπη του 1.163 ευρώ, δηλαδή 216% περισσότερα!
- Εάν πρόκειται για φούρνο, μια εξαιρετικά ενεργοβόρα δραστηριότητα που καταναλώνει φυσικό αέριο, ο επιχειρηματίας θα πρέπει να προμηθευτεί αρκετά υπογλώσσια, προτού παραλάβει τον λογαριασμό του τον Ιανουάριο. Στις αρχές του 2021 είχε πληρώσει 112 ευρώ, ο λογαριασμός όμως που θα του έρθει σε ένα μήνα, θα γράφει... 770 ευρώ! Δηλαδή μέσα σε ένα χρόνο αύξηση 588%!
- Ακόμη χειρότερα όσα έρχονται για ξενοδοχείο στο κέντρο της Αθήνας που επίσης καίει αέριο. Αντί για 1.280 ευρώ που είχε πληρώσει στις αρχές του 2021, ο λογαριασμός του Ιανουαρίου του 2022 θα είναι... επτά φορές πάνω. Δηλαδή 8.800 ευρώ, ήτοι 590%!
Τα νούμερα δεν είναι φανταστικά. Αφορούν τιμολόγια πραγματικών καταναλωτών, κάποιων από τα εκατομμύρια πελατών ρεύματος και φυσικού αερίου που από τη νέα χρονιά θα αρχίσουν να παραλαμβάνουν τον πραγματικό λογαριασμό της κρίσης, κάνοντας λέξεις και χαρακτηρισμούς, όπως «ηλεκτροσόκ», «ηλεκτροπληξία» και «λογαριασμοί-φωτιά» να χάνουν κάθε σημασία.
Τα τιμολόγια αυτά θα έχουν ενσωματώσει τον Δεκέμβριο, το μήνα που η ενεργειακή ακρίβεια έδειξε τα πραγματικά της δόντια, όταν το φυσικό αέριο έφτασε να ανατιμάται 20% σε μια μέρα, να κοστίζει 900% πάνω από τον ίδιο μήνα πέρυσι, αποτυπώνοντας την απόλυτη ομηρία της Ευρώπης από τη Ρωσία του Πούτιν και με τα ενεργειακά χρηματιστήρια να συμπεριφέρονται ως τρενάκι του τρόμου.
Είναι προφανείς οι κίνδυνοι εκτίναξης της ενεργειακής φτώχειας, δημιουργίας νέας γενιάς απλήρωτων λογαριασμών, αθέτησης πληρωμών επιχειρήσεων που είναι δανεισμένες και φυσικά ανατροπών στον προϋπολογισμό του 2022 με το «καλημέρα» της νέας χρονιάς. Τα επίπεδα τιμών του φυσικού αερίου που έχει ανατιμηθεί.. 960% το τελευταίο χρόνο (σσ: 180 ευρώ η μεγαβατώρα χθες, όταν ήταν μόλις 17 ευρώ, αρχές του έτους), μαζί με την απρονοησία της Ευρώπης να έχει Plan B απέναντι στην «τέλεια καταιγίδα» που βιώνουμε, δεν ήταν μέσα στις προβλέψεις κανενός.
Μείωση των φόρων
Καμία κρατική στήριξη σε καμία χώρα, πόσο μάλλον με συγκεκριμένες αντοχές και περιορισμούς, όπως της Ελλάδας, δεν μπορεί να σβήσει τέτοια «φωτιά» και κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι το επόμενο πακέτο επιδοτήσεων θα μπορεί να αντιμετωπίσει έστω και προσωρινά το πρόβλημα. Τα δεδομένα στην ενεργειακή αγορά είναι συγκεκριμένα. Μια λύση είναι να μειωθούν οι φόροι που βαρύνουν το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα, η κυβέρνηση πρέπει να αναθεωρήσει έστω και εκτάκτως μέχρι να περάσει η καταιγίδα, κάθε έσοδο και τέλος που εισπράττει πάνω στους λογαριασμούς το κράτος και άλλοι φορείς.
Τα μηνύματα που καταφτάνουν από παντού είναι άκρως ανησυχητικά. Οι διακανονισμοί έχουν αυξηθεί σημαντικά. Το ίδιο και τα νοικοκυριά όπως και οι μικρομεσαίες κυρίως επιχειρήσεις που αρχίζουν να πληρώνουν μέρος του λογαριασμού τους - π.χ. στα 150 ευρώ, βάζουν 100 ευρώ, αφήνοντας ένα ληξιπρόθεσμο 50 ευρώ, το οποίο «αυγατίζει» με τη πάροδο του χρόνου. Άλλοι, κυρίως μεγάλοι πελάτες (B2B), όπως αλυσίδες σούπερ-μάρκετ, αρχίζουν να καθυστερούν τις πληρωμές, πρόβλημα που δεν θα φόβιζε αν οι προβλέψεις μιλούσαν για κρίση διάρκειας μερικών μηνών.
Το πόσο εκτός ελέγχου μοιάζει η κατάσταση φαίνεται από τα ίδια τα σενάρια που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο. Σύμφωνα με αυτά, εφόσον η μέση τιμή του φυσικού αερίου για το 2022 διαμορφωθεί στα 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα - έναντι 20 ευρώ πέρυσι - οι απώλειες για το ΑΕΠ μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα 4 δισ. ευρώ. Νούμερο που θα διπλασιαστεί αν επιβεβαιωθούν οι εφιαλτικές προβολές της προθεσμιακής αγοράς για το 2022, που δίνουν μέση τιμή στο φυσικό αέριο τα 140 ευρώ!
Ο εφιάλτης σε παραδείγματα
1. Ένα τυπικό νοικοκυριό για τον Ιανουάριο του 2021 πλήρωσε εκκαθαριστικό 146,59 ευρώ (με κατανάλωση 1.450 kWh τους 4 προηγούμενους μήνες). Για τον Ιανουάριο του 2022 θα πληρώσει 435,00 ευρώ, δηλαδή θα έχουμε 197% αύξηση.
2. Ένα παρόμοιο νοικοκυριό με μια μέση κατανάλωση φυσικού αερίου 2 ΜWh το Ιανουάριο του 2021, και με αυτόνομη θέρμανση, πλήρωσε περίπου 20 ευρώ /MWh ή 40 ευρώ. Για την ίδια κατανάλωση τον Ιανουάριο 2022 το αντίστοιχο ποσό για την προμήθεια φυσικού αερίου διαμορφώνεται στα 120 ευρώ MWh ή 240 ευρώ.
3. Μια μικρομεσαία επιχείρηση που δεν έχει κλειδώσει σταθερή τιμή για τον Ιανουάριο του 2021 πλήρωσε 367,58 ευρώ (με κατανάλωση 4000 kWh τους 4 προηγούμενους μήνες). Για τον Ιανουάριο του 2022 θα πληρώσει 1.163,20 ευρώ, δηλαδή με 216% αύξηση!
4. Στην περίπτωση του φυσικού αερίου, μια μεσαία επιχείρηση με μέση κατανάλωση 80 ΜWh το Ιανουάριο του 2021, πλήρωσε περίπου 16 ευρώ /MWh ή 1.280 ευρώ. Για την ίδια κατανάλωση τον Ιανουάριο 2022 το αντίστοιχο ποσό για την προμήθεια φυσικού αερίου διαμορφώνεται στα 110 ευρώ /MWh ή 8.800 ευρώ.
