Του Απόστολου Σκουμπούρη
Τέτοιες μέρες τέσσερα χρόνια πριν όποιος είχε αγοράσει μετοχές στο ελληνικό χρηματιστήριο ζούσε σε έναν εφιάλτη από τον οποίο δεν ήξερε ούτε πως, ούτε πότε, ούτε που θα ξυπνούσε.
Κλειστές τράπεζες, κλειστό Χρηματιστήριο, ουρές στα ATM, περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων. Η κεφαλαιαγορά, οι επιχειρήσεις, οι πολίτες βίωναν ένα σκηνικό ολέθρου.
Τέσσερα χρόνια μετά ο κόμπος των capital controls -έστω και κατά πολύ χαλαρότερος σήμερα- παραμένει δεμένος γύρω από τον λαιμό της ελληνικής οικονομίας. Αποτελεί ένα αποκρουστικό ενθύμιο της απονενοημένης διαπραγματευτικής στρατηγικής που επί μήνες ακολουθούσε η απερχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αλλά εξακολουθεί να προκαλεί και σοβαρά προβλήματα στις επιχειρηματικές συναλλαγές και την τραπεζική πίστη.
Πολλοί έλεγαν τότε πως ίσως θα ήταν καλύτερο να έχει κανείς μετοχές αντί ευρώ στο πορτοφόλι του αν η χώρα ακολουθούσε τον δρόμο της επιστροφής στη δραχμή γιατί θεωρητικά θα έχανε λιγότερα έναντι οποιασδήποτε υποτίμησης. Ευτυχώς δεν χρειάστηκε κανείς να διαψευστεί ή να επαληθευτεί.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Η οικονομία έχει ήδη πληρώσει σκληρό τίμημα με τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες να μετρούν το μεγαλύτερο κόστος.
Στα τέσσερα χρόνια που έχουν περάσει από τα capital controls, η εικόνα του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι σήμερα διττή. Από τη μία υπάρχει η... ισοπέδωση των τραπεζικών μετοχών που σχεδόν μηδένισαν, από την άλλη πλευρά, πολλές μετοχές της πραγματικής οικονομίας που κατάφεραν να ανακάμψουν με διψήφιες και τριψήφιες αποδόσεις, αντικατοπτρίζοντας στις τρέχουσες αποτιμήσεις τους την προσπάθεια ανασύνταξης και εξωστρέφειας.
Σε όρους Γενικού Δείκτη το Χ.Α μόλις τις τελευταίες προεκλογικές εβδομάδες έχει αρχίσει να καλύπτει τις απώλειες και επιστρέφει και πάλι στα προ capital controls επίπεδα καθώς εμφανίζει κέρδη περίπου 9% σε σύγκριση με την 26η Ιουνίου 2015. Απώλειες περίπου 8% καταγράφει ο δείκτης των μετοχών μεγάλης κεφαλαιοποίησης FTSE Large Cap, με τον τραπεζικό κλάδο, όμως, να βρίσκεται στο -94%.
H χρηματιστηριακή αξία του συνόλου των μετοχών είναι σήμερα μεγαλύτερη κατά 11,3 δισ. ευρώ σε σχέση με τις 26 Ιουνίου του 2015 (59,2 δισ. έναντι 47,9 δισ. ευρώ) και σχεδόν διπλάσια σε σύγκριση με τις προ διετίας ελάχιστες τιμές του 2016 (11 Φεβρουαρίου 2016) όταν ο Γενικός Δείκτης είχε καταρρεύσει στις 420 μονάδες και η κεφαλαιοποίηση του ΧΑ διαμορφώνονταν στα 32 δισ. ευρώ…
Μεγάλο μέρος των αποδόσεων αυτών διαμορφώθηκαν τους τελευταίους μήνες και – σε κάθε περίπτωση – δεν αντανακλούν την εικόνα που είχαν αυτές οι μετοχές τουλάχιστον την πρώτη τριετία των capitalcontrols, όπου σύσσωμο το Χ.Α. βρέθηκε σε επενδυτική... καραντίνα, ερήμην του «πάρτι» που λάμβανε χώρα στο εξωτερικό.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή την τετραετία «στέγνωσε» εντελώς η αγορά με τζίρους που έπεσαν έως και στα 25 εκατ. ευρώ (καλοκαίρι 2018), η αγορά απαξιώθηκε, δεκάδες εταιρείες αποχώρησαν και διαγράφηκαν, ενώ μόνο μία εισαγωγή (αυτή την μικρής σε μέγεθος CNL Capital) υπήρξε αυτά τα χρόνια, πλην των ΑΕΕΑΠ (Intercontinental, Briq Properties κ.λπ.) που διέπονται από ειδικό καθεστώς.
Σ'' ότι αφορά τον τραπεζικό κλάδο, ήταν αυτός που πλήρωσε το... μάρμαρο των capital controls, μπαίνοντας σε μια εποχή απαξίωσης, διόγκωσης των κόκκινων δανείων και υπερσυγκέντρωσης... τοξικών στοιχείων στα χαρτοφυλάκια, που ακόμη βαραίνουν τις ελληνικές τράπεζες.
Χρηματιστηριακά ο κλάδος εξαϋλώθηκε εντελώς, έκανε αλλεπάλληλα reverse split για να μη μηδενίσει ο κλαδικός δείκτης, ενώ σε τουλάχιστον δύο reverse split προχώρησαν και οι επιμέρους μετοχές των τραπεζών.
Ουδέποτε στα χρονικά του Χ.Α. και στην 143χρονη ιστορία της αγοράς δεν έλαβε χώρα αντίστοιχο... ολοκαύτωμα ενός ολόκληρου κλάδου, πολλώ δε μάλλον του πλέον νευραλγικού κλάδου για τη λειτουργία της οικονομίας.
Η αγορά πλήρωσε πολύ ακριβά τις πολιτικές... αλχημείες της κυβέρνησης και του τότε υπουργού οικονομικών, ενώ το χρηματιστήριο, θυμίζουμε, έκλεισε για πέντε εβδομάδες, κάτι που έγινε για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο του ''40 και για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης!
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο υπεύθυνος ανάλυσης της Beta Χρηματιστηριακή Μάνος Χατζηδάκης, η Πειραιώς, από τις 26 Ιουνίου 2015 έως τις 26 Ιουνίου 2019, έχασε το 99,6% της αξίας της! Η Εθνική υποχώρησε κατά 98,7%, η Eurobank -94,3% και η Alpha Bank -89,5%. Και όλα αυτά, παρά το ράλι έως 265% που έχουν κάνει οι μετοχές το πρώτο εξάμηνο του 2019!
Από τις μη τραπεζικές μετοχές, στην κορυφή των απωλειών είναι οι Frigoglass -98,9%, Σφακιανάκης -90,3%, Ευρωσύμβουλοι -88%, Doppler (Εναλλακτική Αγορά) -87%, Βαράγκης -84%, Folli Follie -80,2%,Forthnet -77,7%, Βιοτέρ -77,3%, Intralot -76,1%, Αλφα Γκρίσιν -74,1% κ.ο.κ. Όλες οι ανωτέρω μετοχές, αντιμετωπίζουν μεγάλα επιχειρηματικά και οικονομικά προβλήματα.
Οι μετοχές που έκαναν ράλι μέσα στα capital controls
Στον αντίποδα, πολλές είναι οι μετοχές που ξεχώρισαν με εμφατικό τρόπο στην 4ετία των capital controls. Στην κορυφή του πίνακα με τις καλύτερες αποδόσεις είναι μετοχές της μικρής κεφαλαιοποίησης έως και περιφέρειας, αν και υπάρχουν και μετοχές του Mid Cap ή και του FTSE 25 (Motor Oil) με σημαντικότατες αποδόσεις.
Πρώτη σε απόδοση είναι η Mermeren Compinat με άνοδο 869,3%, ακολουθούμενη από την εκπληκτική Profile που κερδίζει 676,8%! Η Κέκροπας είναι στο +577,1%, η Ικτίνος +445,4%, το ΙΑΣΩ +3,80%, QuestΣυμμετοχών +324,1%, ΕΛ.ΤΕΧ. Άνεμος +223,1%, ΓΕΚ Τέρνα +208,4%, Κρι Κρι +200%, Ιατρικό Αθηνών +195%, Motor Oil +174%, Ευρωπαϊκή Πίστη +167%, Attica Group +163,6%, Space Hellas +163,4%, Σαράντης +122%, Lamda Development +113%, ΕΛΠΕ +91%, κ.α ενώ με σημαντικές αποδόσεις ακολουθούν οι Τέρνα Ενεργειακή, Μυτιληναίος, ΕΛΠΕ, ΟΤΕ, Jumbo, ΟΤΕ, ΟΛΠ, Grivalia, Viohalco, κ.α.
