Του Γιώργου Φιντικάκη
Ήταν Φεβρουάριος του 2011 όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωσταντίνου ανακοίνωνε ότι ο στόχος για έσοδα από αποκρατικοποιήσεις τίθεται στα 50 δισ. ευρώ. Εξ αυτών μάλιστα τα 15 δισ. ευρώ θα έπρεπε να εισπραχθούν μέχρι το 2013.
Ένα χρόνο μετά, το 2012, ο στόχος αναθεωρήθηκε προς τα κάτω δύο φορές, πρώτα στα 19 δισ., και μετά στα 15 δισ. έως το 2015, και σήμερα έχει τεθεί στα 9 δισ. ευρώ έως και το 2018.
Σε αυτό το παιχνίδι με τα νούμερα - διότι περί αυτού πρόκειται- με βάση την ετήσια έκθεση που δημοσιοποιήσε σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ, προκύπτει ότι από την έναρξη λειτουργίας του, το 2011, έως και το τέλος του 2016, είχαν μπει στα κρατικά ταμεία προς εξυπηρέτηση του χρέους, έσοδα ύψους 3,44 δισ. ευρώ. Αν σε αυτά προσθέσουμε και τα 1,2 δισ. ευρώ που κατέβαλε φέτος η Fraport για τα 14 αεροδρόμια, φτάνουμε στο ποσό των 4,6 δισ. ευρώ.
Σίγουρα οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι το φάρμακο για πάσα νόσο. Παραγωγικές επενδύσεις χρειάζεται η χώρα, όχι μόνο εξαγορές κρατικών εταιρειών και υποδομών. Και στην πρώτη όμως, όπως και στην δεύτερη περίπτωση - που είναι και πιο δύσκολη- ο κοινός παρονομαστής είναι το αντιεπενδυτικό περιβάλλον, και η έλλειψη πολιτική βούλησης, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο να παίζουμε το ίδιο παιχνίδι με τους αριθμούς.
Είναι ενδεικτικό ότι ενώ οι ελληνικές επιδόσεις κινούνται λίγο κάτω των 5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της Deutche Bank για τις ιδιωτικοποιήσεις στην ευρωζώνη, από το 2011 μέχρι και τις 31 Ιουλίου 2015, η Πορτογαλία είχε καταφέρει να εισπράξει 9 δισ. ευρώ από ιδιωτικοποιήσεις.
Αν οι ελληνικές επιδόσεις κινούνται κάτω των 5 δισ. ευρώ, η αιτία είναι αφενός ότι τα ελληνικά “ασημικά” δεν λάμπουν όσο κάποιοι ήθελαν να νομίζουν, αφετέρου ότι το πρόγραμμα συνάντησε και συναντά κάθε είδους προσκόμματα. Κατενάτσιο από υπουργούς, αλληλοκατηγορίες, και ενίοτε αντικατάσταση της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ, προκειμένου η εκάστοτε κυβέρνηση να δείχνει χαρακτήρα στους δανειστές ότι θέλει να τρέξει τις ιδιωτικοποιήσεις, το συνοδεύουν από την πρώτη ημέρα λειτουργίας του.
Τι πιο χαρακτηριστικό δείγμα καθυστερήσεων από την υπόθεση του Ελληνικού - από την κωλυσιεργία στη μετεγκατάσταση φορέων έως το ανοικτό θέμα με τον χαρακτηρισμό μέρους της έκτασης ως δασικής- που θα έχουν πιθανότατα σαν αποτέλεσμα να χαθεί μία ακόμη χρονιά, τα πρώτα έργα να μην ξεκινήσουν στις αρχές του 2018, και φυσικά το Δημόσιο να μην εισπράξει την πρώτη δόση των 300 εκατ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, τα συνολικά έσοδα που έχει θέσει σαν νέο στόχο το Ταμείο για φέτος είναι τα 2 δισ. ευρώ, συν άλλα 3,5 δισ. για το 2018. Αν σε αυτά τα 5,5 δισ. ευρώ, προστεθούν και όσα έχουν εισπραχθεί έως και το 2016, δηλαδή τα 3,44 δισ., προκύπτουν τα περίπου 9 δισ. ευρώ που προαναφέραμε.
Την πολιτική μας τάξη βολεύουν οι καθυστερήσεις. Κανένας πολιτικός δεν θέλει να χάσει από τα χέρια του περαιτέρω κυβερνητική ύλη, όπως θα συμβεί πιθανόν με το νέο υπερταμείο όπου έχουν περάσει ΔΕΚΟ συνολικού προσωπικού 40.000 εργαζομένων.
Κάπως έτσι ουδείς απ' όσους ασκούν σήμερα εξουσία στην Ελλάδα δεν έχει πραγματικό λόγο να θέλει επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων. Βοηθούντος και του Συμβουλίου της Επικρατείας όπου από το 2011 μέχρι σήμερα, έχουν κατατεθεί περί τις 100 προσφυγές, και φυσικά των αργών ρυθμών του κρατικού μηχανισμού, εξηγείται γιατί το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων βρίσκεται εκεί που βρίσκεται.
Τι αναφέρει η έκθεση του Ταμείου
Σαν βεβαιωμένες συναλλαγές, από την έναρξη λειτουργίας του Ταμείου έως σήμερα, εμφανίζονται 3,58 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έως και πέρυσι είχαν εισπραχθεί τα 3,44 δισ. ευρώ.
Κατά την διάρκεια της περυσινής χρήσης, το Ταμείο κατέγραψε ζημίες ύψους 2,08 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 5,32 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2015. Το σύνολο της αμοιβής του ΤΑΙΠΕΔ από την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων για την ίδια περίοδο ανήλθε σε 7 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα η συνολική αμοιβή από τη σύσταση του ΤΑΙΠΕΔ να ανέρχεται σε 24,32 εκατ. ευρώ.
Εδώ να διευκρινίσουμε ότι τα έσοδα του ΤΑΙΠΕΔ, και συγκεκριμένα η αμοιβή του ΤΑΙΠΕΔ για την κάλυψη των λειτουργικών του εξόδων για την υπό εξέταση περίοδο ανέρχεται σε ποσοστό 0,2% για τους πρώτους πέντε μήνες και 0,5% για τους υπόλοιπους μήνες επί του τιμήματος της αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων και υπολογίζεται επί του βεβαιωμένου τιμήματος.
Το ποσοστό πάντως που λαμβάνει το Ταμείο από κάθε συναλλαγή αυξήθηκε πέρυσι, από 0,2% που ήταν αρχικά, στο 0,5% επί του βεβαιωμένου τιμήματος της εκάστοτε αξιοποίησης των περιουσιακών του στοιχείων.
Σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ διατηρεί συμμετοχές σε 24 κρατικές επιχειρήσεις, καθώς και τα δικαιώματα του δημοσίου επί 78 περιουσιακών στοιχείων, μεταξύ των οποίων οι συμβάσεις παραχώρησης οδικών αξόνων (από την Αττική Οδό μέχρι τη ζεύξη Ρίου - Αντιρρίου), της υποθαλάσσιας αποθήκης φυσικού αερίου ανοικτά της Καβάλας, στα μικρά περιφερειακά αεροδρόμια που δεν παραχωρήθηκαν, σε μικρά λιμάνια και μαρίνες κ.λπ. Κατέχει επίσης τα δικαιώματα άσκησης ψήφου του δημοσίου σε Εγνατία Οδός ΑΕ, ΕΛΒΟ, ΕΛΤΑ και Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, καθώς και 111 κρατικά ακίνητα.
