Το συνεχές ράλι των ενεργειακών τιμών, η πρωτοφανής του ένταση και η διάρκειά του, αναγκάζει την κυβέρνηση να ξανασχεδιάσει από την αρχή τον μηχανισμό επιδοτήσεων. Τα 300 εκατ. ευρώ που αφορούν τη στήριξη στα τιμολόγια ρεύματος και φυσικού αερίου, μαζί με το επίδομα για πετρέλαιο θέρμανσης, πλέον δεν επαρκούν. Στόχος, οι επιδοτήσεις να φτάσουν ακόμη και σε τμήμα της μεσαίας τάξης.
Τα «σινικά τείχη» για να αντιμετωπιστεί αυτό το τριπλό μέτωπο, ρεύμα, αέριο, πετρέλαιο, πρέπει να υψωθούν κι άλλο. Απαιτούν πολύ περισσότερα από τα 200 εκατ. ευρώ της αναθεωρημένης προς τα πάνω επιδότησης για τα τιμολόγια ρεύματος (από 150 εκατ. αρχικά), και των 100 εκατ. ευρώ, που προβλέπονταν για επίδομα θέρμανσης (από 80 εκατ. ευρώ). Αντίστοιχα άλλωστε κινούνται όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Γαλλία, όπου στην αρχική επιδότηση των 100 ευρώ για 5,8 εκατ.νοικοκυριά, προστέθηκε από την Πέμπτη και «πλαφόν στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις φυσικού αερίου.
Το θέμα θα συζητηθεί τη Δευτέρα 4 Οκτωβρίου στη συνεδρίαση του Eurogroup, καθώς επίσης στις 6 Οκτωβρίου στη Σύνοδο υπουργών Ενέργειας και στις 21-22 Οκτωβρίου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η Κομισιόν είναι έτοιμη να ανακοινώσει ένα «toolbox» μέτρων, δηλαδή μια εργαλειοθήκη πρωτοβουλιών, τις οποίες μπορούν να υιοθετήσουν οι κυβερνήσεις έναντι των ανατιμήσεων στην ενέργεια. Πιθανώς όμως να δούμε και κάποια πιο κεντρική παρέμβαση σε υψηλό ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ελληνική κυβέρνηση αναζητά κάθε πιθανό πόρο από τον προϋπολογισμό και αλλού, μια άσκηση καθόλου εύκολη. Χαρακτηριστικό είναι ότι παρ’ ότι την Πέμπτη κατατέθηκε στη Βουλή τροπολογία από το ΥΠΕΝ για επιδότηση, εκτός από των τιμολογίων στο ρεύμα, και εκείνων που αφορούν καταναλώσεις στο φυσικό αέριο, εντούτοις ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί τι ποσό θα αφορά. Είχε προηγηθεί η αναπροσαρμογή των κονδυλίων για την επιδότηση των τιμολογίων χαμηλής τάσης στο ρεύμα από τα 150 εκατ. στα 200 εκατ. ευρώ, ελάχιστες εβδομάδες μετά την εξαγγελία του μέτρου, γεγονός που δείχνει και τις εντελώς απρόβλεπτες πλέον διαστάσεις της κρίσης.
Η ασύλληπτη κούρσα των τιμών καθιστά προφανές ότι τα παραπάνω ποσά δεν επαρκούν μπροστά στην ένταση και διάρκεια της κρίσης. Και μπορεί για το 4μηνο Σεπτεμβρίου-Δεκεμβρίου, την επιδότηση των ενεργειακών λογαριασμών να καλύπτουν τα έσοδα δημοπράτησης των δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων, αλλά για το πρώτο 3μηνο του 2022 θα απαιτηθούν επιπλέον.
Στο μικροσκόπιο τα επιπλέον έσοδα του ΕΛΑΠΕ
Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Ενέργειας έχει βάλει στο μικροσκόπιο και τα επιπλέον έσοδα του ΕΛΑΠΕ. Τα κεφάλαια δηλαδή εκείνα που μαζεύονται στον ειδικό λογαριασμό των ΑΠΕ και ακριβώς επειδή οι τιμές στη χονδρική του ρεύματος κάνουν ράλι, υπερκαλύπτουν κατά πολύ τις αποζημιώσεις των πράσινων παραγωγών. Είναι τα ποσά εκείνα που υπερκαλύπτουν κατά πολύ τις πράσινες αποζημιώσεις, επομένως δεν τίθεται κανένας κίνδυνος για αυτές.
Το θέμα αφορά τις ΑΠΕ με συμβάσεις διαφορικής προσαύξησης, οι οποίες, καθώς οι τιμές ηλεκτρισμού στη χονδρική βρίσκονται στα ύψη, αποζημιώνονται με βάση την τιμή εκκαθάρισης της αγοράς (ΤΕΑ). Εν συνεχεία, επιστρέφουν στον ΕΛΑΠΕ τη διαφορά μέχρι την τιμή αναφοράς τους, με τα επιπλέον αυτά κονδύλια να συγκεντρώνονται στον Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ). Το υπουργείο Ενέργειας βρίσκεται σε συζητήσεις με το ΔΑΠΕΕΠ προκειμένου να δει πως τα χρήματα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν.
Επανασχεδιάζεται το επίδομα θέρμανσης
Στο μέτωπο του επιδόματος θέρμανσης, τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Ενέργειας ετοιμάζουν την έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης με τα νέα δεδομένα για το επίδομα θέρμανσης και την έξτρα επιδότηση των οικιακών καταναλωτών φυσικού αερίου. Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων χορήγησης του επιδόματος ώστε οι επιδοτήσεις να αφορούν ακόμη και τμήματα της μεσαίας τάξης.
Σήμερα, οι δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης υπολογίζονται σε περίπου 700.000, ενώ τα εισοδηματικά όρια κυμαίνονται στα 12.000 ευρώ (ετήσιο συνολικό εισόδημα) για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, ανεβαίνουν στα 20.000 ευρώ για το ζευγάρι και φτάνουν στα 22.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες με προσαύξηση 2.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο. Όρια που αναμένεται να διευρυνθούν κυρίως για τους καταναλωτές φυσικού αερίου.
