Η συνεχιζόμενη σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες κρατά σε πλήρη εγρήγορση κατοίκους, κρατικό μηχανισμό και επιστήμονες, που παρακολουθούν το φαινόμενο. Δύο νέοι ισχυροί σεισμοί σημειώθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής, μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, οι δύο δονήσεις, με μέγεθος 4,5 και 4,4 Ρίχτερ, σημειώθηκαν σε διάστημα περίπου ενός λεπτού, στις 17:17 και 17:16, αντίστοιχα.
Ωστόσο, αισιόδοξος ότι το σενάριο μιας ισχυρότερης σεισμικής δόνησης στη Σαντορίνη απομακρύνεται όλο και περισσότερο εμφανίστηκε ο καθηγητής Κωνσταντίνος Παπαζάχος, στο τέλος της σύσκεψης του πρωθυπουργού με τους αρμόδιους φορείς. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι «το κομμάτι του ρήγματος, το οποίο έχει πλέον πιο σαφή χαρακτηριστικά μετά την πύκνωση του δικτύου, αρχίζει να ''γεμίζει''», κάτι που μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες για μια ισχυρότερη δόνηση. Τόνισε, ωστόσο, ότι τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί με βεβαιότητα, ενώ κάλεσε τους κατοίκους της περιοχής να κάνουν υπομονή, καθώς οι σεισμοί είναι πιθανό να συνεχιστούν και την επόμενη εβδομάδα.
Αυτοψία στην Καλντέρα στο ύψος του τελεφερίκ πάνω από το Παλιό Λιμάνι πραγματοποίησε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμης Λέκκας μαζί με κλιμάκιο της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ).
«Με εντολή του υπουργού, κ. Κικίλια, ο ΟΑΣΠ και η ΕΑΓΜΕ θα κάνουμε μία ταχεία επέμβαση η οποία αφενός μεν έχει σαν στόχο να πιάσουμε όλα τα σημεία τα οποία άμεσα μπορούμε να παρέμβουμε στις ζημιές των φρακτών, των δικτύων, στις αστοχίες των τοίχων κλπ έτσι ώστε να μπορέσουμε να υποδεχτούμε τους τουρίστες», σημείωσε και γνωστοποίησε ότι η μελέτη θα ολοκληρωθεί τέλος Φεβρουαρίου και τα έργα θα ξεκινήσουν αμέσως μετά. «Εδώ έχουμε ένα πεδίο ανάπτυξης κατολισθήσεων, πριν 20 χρόνια είχαμε κάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις εδώ για τα έργα που βλέπετε κατάντη να αναπτύσσονται. Περιλαμβάνουν τοίχους παγίδευσης, τοίχους αντιστήριξης, δίκτυα, φράκτες παγίδευσης βραχωδών τεμαχών και ήταν έργα τα οποία μελετήθηκαν τη δεκαετία του 2000, το 2010. Όμως από τότε έχουν περάσει 15 χρόνια κι όπως είναι σαφές σε αυτό το περιβάλλον έχουμε έντονες διεργασίες που αναπτύσσονται», υπογράμμισε.
Όπως ανέφερε ο κ. Λέκκας ένας κίνδυνος που υπάρχει στο τελεφερίκ, που ίσως είναι το πιο όμορφο σημείο της Καλδέρας, είναι ο κίνδυνος κατολισθήσεων, ο οποίος ουσιαστικά συντίθεται από τις έντονες μορφολογικές κλίσεις που υπάρχουν, τα ηφαιστειακά πετρώματα που εναλλάσσονται, αλλά και τις διεργασίες που γίνονται από σεισμούς και από την ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών, Κώστας Συνολάκης, δηλωσε ότι θα εγκατασταθεί την επόμενη εβδομάδα στη Σαντορίνη παλιρροιογράφος. Ο κ. Συνολάκης, που μετέβη στη Σαντορίνη, περιέγραψε τους λόγους που είναι αναγκαίοι οι παλιρροιογράφοι, τονίζοντας ότι συμβάλλουν στη «στοχευμένη προειδοποίηση» αλλά και στην ασφάλεια όλων. Όπως είπε, θα τοποθετηθεί την επόμενη εβδομάδα ενώ επισήμανε ότι θα έπρεπε να υπάρχει παλιρροιογράφος εδώ και 20-30 χρόνια. «Είμαστε στη Σαντορίνη. Είναι δυνατόν, να μην έχει έναν παλιρροιογράφο. Είναι κάτι που χρειαζόταν. Προσπαθεί να ετοιμαστεί ένας τώρα και θα έρθω την άλλη εβδομάδα να τον εγκαταστήσω», σημείωσε.
«Αυτό το κομμάτι θα έπρεπε να το έχουμε κοιτάξει. Είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα των ελληνικών νησιών. Στην Ελλάδα υπάρχουν ελάχιστοι παλιρροιογράφοι. Αυτό λοιπόν δεν είναι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλη τη Μεσόγειο. Μας χρειάζονται παλιρροιογράφοι ακριβώς για να μετράμε και να ξέρουμε σε περίπτωση που γίνει κάτι, ακόμα και πάρα πολύ μικρό, θα έχουμε πολύ πιο στοχευμένη προειδοποίηση. Έτσι όπως είμαστε αν γίνει κάτι θα πρέπει αναπόφευκτα να εκκενώσουμε όλο το Αιγαίο. Αναπόφευκτα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο μεταξύ, πάνω από 8.900 σεισμοί σημειώθηκαν στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου, όπως τονίζεται σε έκτακτη ανακοίνωση που εξέδωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι τα στοιχεία των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι, αν και συνεχίζει να εμφανίζεται μεγάλο πλήθος σεισμών με μέγεθος 4 Ρίχτερ, ο ρυθμός σεισμικότητας παρουσιάζει μια σχετική μείωση, ως προς τους σεισμούς που εντοπίζονται τόσο με συμβατικές μεθόδους όσο και με μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης.
Αναλυτικά η έκθεση του ΕΚΠΑ:
Το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, υιοθετώντας τις δυνατότητες της σύγχρονης επιστήμης υπολογιστών και χρησιμοποιώντας μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης, παράγει καθημερινά υψηλής ακρίβειας καταλόγους σεισμών με δεκαπλάσιο αριθμό γεγονότων, οι οποίοι είναι κρίσιμοι για την αναγνώριση των σεισμογόνων δομών. Από την έναρξη του σεισμικού σμήνους στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 4 Φεβρουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά, εφαρμόζοντας αυστηρά κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας των αποτελεσμάτων, πάνω από 8,900 σεισμούς με χρήση τεχνητής νοημοσύνης (μηχανική μάθηση), εκ των οποίων άνω των 6,900 με μεγέθη Μ³1.0. Στις 5 Φεβρουαρίου η σεισμικότητα συνέχισε να μεταναστεύει προς τα βορειοανατολικά με περίπου τον ίδιο ρυθμό όπως και τις αμέσως προηγούμενες ημέρες. Οι μεγαλύτεροι σεισμοί (με μεγέθη M≥4.0) εντοπίζονται βόρεια της Ανύδρου, σε επικεντρικές αποστάσεις έως ~6 km από τη νησίδα. Στις 5 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,200 σεισμοί, εκ των οποίων 741 με M≥1.0, ενώ 19 σεισμοί είχαν μέγεθος Μ³4.0, 4 σεισμοί είχαν μέγεθος Μ³4.5 και ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος Μ=5.1.
Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, κατά την 6η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί πάνω από 90 σεισμοί, εκ των οποίων 18 με μεγέθη M≥4.0 και 5 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός της ημέρας είχε μέγεθος 4.7, με τους περισσότερους σεισμούς να σημειώνονται νοτιοδυτικά της Ανύδρου, και ελάχιστους βορειοανατολικά. Τα στοιχεία των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι, αν και συνεχίζει να εμφανίζεται μεγάλο πλήθος σεισμών με μέγεθος Μ³4.0, ο ρυθμός σεισμικότητας παρουσιάζει μια σχετική μείωση, ως προς τους σεισμούς που εντοπίζονται τόσο με συμβατικές μεθόδους όσο και με μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης.
Συντονιστής της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων ΕΚΠΑ είναι ο Ευθύμιος Λέκκας, Ομ. Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος.
