Όσα ψηφιακά άλματα κι αν γίνουν, όσες μεταρρυθμίσεις κι αν προχωρήσουν στην οικονομία, μπροστά διαγράφεται ένα αχανές τέλμα εάν παραμείνει ως έχει το επίπεδο της εκπαίδευσης και των γνώσεων που παρέχουν τα ελληνικά σχολεία. Δημόσια και ιδιωτικά.
Οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στον διαγωνισμό της PISA είναι χωρίς υπερβολή, «τραγικές και επικίνδυνες» όπως τις χαρακτήρισε στο άρθρο του ο Κωνσταντίνος Χαροκόπος κάνοντας μια ευθεία προβολή στο μέλλον. Όταν οι σημερινοί 15χρονοι θα προσπαθούν ως πολίτες και εργαζόμενοι, να επιβιώσουν, να σταθούν και να πετύχουν με λίθινα εργαλεία σε ένα κόσμο υψηλής τεχνολογίας τον οποίο δεν κατανοούν.
Για δεκαετίες εν τω μεταξύ η πολιτική συζήτηση για την εκπαίδευση άρχιζε και τελείωνε συνήθως στην πλειοδοσία για το ποσοστό του ΑΕΠ που διατίθεται για την Παιδεία, στο debate για το αν είναι καλό το δημόσιο ή το ιδιωτικό σχολείο.
Οι μόνες ειδήσεις δε, που φιλοξενούνται σε τηλεοπτικά δελτία και αφορούν την εκπαίδευση είναι εάν έπεσε κάποιος φουσκωμένος σοβάς από το ταβάνι και οι απεργίες των καθηγητών. Η δημοσιοποίηση των αποκαρδιωτικών στοιχείων του διαγωνισμού που δείχνουν πως μετά βίας ξεπερνάμε χώρες όπως η Αλβανία, το Κόσσοβο, η Ρουμανία, συμπίπτει με την ανακοίνωση εκ μέρους της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2024, θα έρθει «η μεγάλη μεταρρύθμιση στο δημόσιο σχολείο».
Όσα ανέφερε ο Κυριάκος Πιερρακάκης π.χ ότι όλα τα μαθήματα πρέπει να έρθουν στο… 2024 και ότι πρέπει να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας είναι σαφώς ενδείξεις ότι γνωρίζει που πάσχει το σύστημα αλλά και τι κάνουν οι άλλοι διαφορετικά και έχουν καλύτερα αποτελέσματα.
Όμως ακόμη κι αν εδώ θεσμοθετήσουμε ένα σύγχρονο και πιο παραγωγικό τρόπο διδασκαλίας, αλλάξουμε τα βιβλία, εκσυγχρονίσουμε και εξοπλίσουμε τα σχολεία η «μεγάλη μεταρρύθμιση» δεν θα μας προκύψει.
Το «γιατί» το γνωρίζουμε όλοι σχεδόν. Την υπαινίχθηκε σαφώς και ο υπουργός επισημαίνοντας ότι απ' αυτή τη μεταρρύθμιση δεν μπορεί να λείπει «η κυβερνητική της σχολικής εκπαίδευσης» δηλαδή ο τρόπος που το σύστημα της εκπαίδευσης διοικείται και διαλειτουργεί. Ο κ. Πιερακάκης το έθεσε τεχνοκρατικά. Φίλη εν ενεργεία καθηγήτρια μέσης εκπαίδευσης, διδάκτωρ ιστορίας προ λίγων ημερών αποκωδικοποίησε ένα μέρος του «συστήματος» ώστε να το καταλάβει και ο πλέον αδαής περί της εκπαίδευσης.
«Από τις μεγαλύτερες πληγές της εκπαίδευσης πάντως, με την ευγενική χορηγία των συνδικαλιστικών πάντα, είναι οι αναθέσεις. Αποτελούν τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι το σύστημα υπάρχει για το βόλεμα των εκπαιδευτικών και την αριθμητική των ωρών και σε καμία περίπτωση προς όφελος του περιεχομένου της εκπαίδευσης. Μια άλλη διαχείριση των ωρών που δεν θα είχε ως επίκεντρο τη σχολική μονάδα αλλά τα όμορα σχολεία, θα χάλαγε τη βολή των παλιών όμως και τις παρεούλες στα σχολεία, θα έλυνε θέματα ειδικοτήτων στον βαθμό βέβαια που δεν αποφασίζει η πολιτική ηγεσία να προχωρήσει στις συνενώσεις σχολείων και στη δημιουργία μεγάλων εκπαιδευτικών μονάδων. Θα αποδείξει όμως και την ανεπάρκεια πολλών να διδάξουν σε πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα. Αυτό κι αν αποτελεί αξιολόγηση…ποιος το βλέπει όμως;»
Η ανάρτησης περιείχε και μια σοκαριστική μαρτυρία για την εμπειρία που αποκόμισε όταν εστάλη για συμπλήρωση ωραρίου σε γυμνάσιο κάπου στα νότια της Αττικής.
«Μου λέει η διευθύντρια κοφτά: «δεν θα πάρετε Ιστορία. Εμείς εδώ προσέχουμε τους καθηγητές μας που δουλεύουν χρόνια εδώ». Ποιοι έχουν την ιστορία τη ρωτάω και με απαντάει με υφάκι: «Οι καθηγητές των Γαλλικών, των Αγγλικών, της Οικιακής Οικονομίας και ο Θεολόγος» …Ξέχασα να πω ότι εγώ δεν συμπλήρωνα ωράριο στο λύκειο μου, γιατί τις ώρες της Ιστορίας της πήρε η Κοινωνιολόγος κι όχι εγώ που είμαι διδάκτωρ Ιστορίας.
Το σύστημα προστατεύει τον παλιότερο με οργανική στο σχολείο και αδιαφορεί για την ειδικότητα, αν δεν έχεις οργανική. Αυτό είναι το δημιούργημα της ελληνικής γραφειοκρατίας και της συνδικαλιστικών επιτυχιών της Ελλάδας δεκαετιών, που ακόμη βασίλευει».
Το γενικό συμπέρασμα πάλι διά του πληκτρολογίου ενός πανεπιστημιακού: Το σχολείο χωρίς κανένα έλεγχο και αξιολόγηση θα φροντίσει πρώτα τους εκπαιδευτικούς και μετά τους μαθητές. Το ίδιο συμβαίνει και στο πανεπιστήμιο …
Αν το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας δεν πάψει να λειτουργεί προς χάριν του εαυτού του, οι επόμενοι διαγωνισμοί της PISA θα είναι προκαταβολικοί …θρίαμβοι της καταστροφής μας.
