Έντονη σεισμική δραστηριότητα καταγράφεται από το βράδυ της Τετάρτης, με αποκορύφωμα τον σεισμό των 5,2 Ρίχτερ στις 21:03. Ο κρατικός μηχανισμός και οι άνδρες της ΕΜΑΚ βρίσκονται σε επιφυλακή, ενώ οι σεισμολόγοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ισχυρότερου σεισμού. Παράλληλα, το ΕΚΠΑ προειδοποιεί ότι ο κύριος σεισμός ενδέχεται να μην έχει ακόμη εκδηλωθεί.
Ήδη, χιλιάδες άνθρωποι έχουν αναχωρήσει από τη Σαντορίνη με πλοία και αεροπλάνα, ωστόσο σημανιτκός αριθμός κατοίκων παραμένει στιες εστίες του. Οι περισσότεροι ήταν εργαζόμενοι που άφησαν τις δουλειές τους, φοβούμενοι ισχυρό χτύπημα του Εγκέλαδου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, συνολικά 11.000 άνθρωποι έχουν ήδη εγκαταλείψει το νησί. Από την Τρίτη (04/02), προστίθενται συνεχώς νέα έκτακτα δρομολόγια αεροπορικά και ακτοπλοϊκά προκειμένου να εξυπηρετηθεί η αυξημένη ζήτηση.
Κλειστά παραμείνουν και τα σχολεία έως και την Παρασκευή 07/02/2025 σε Θήρα, Ανάφη, Ίο και Αμοργό, ενώ διαπιστώθηκε ότι η σεισμική ακολουθία στη θαλάσσια περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού, είναι ιδιαίτερα αυξημένη με 200 σεισμούς από την 1η Φεβρουαρίου με μέγεθος άνω του 3.0 (και με μέγιστο καταγεγραμμένο μέγεθος 4.9).
Την ανησυχία των κατοίκων, αλλά και των ειδικών, ενίσχυσαν οι αλλεπάλληλοι σεισμοί που εκδηλώθηκαν καθόλη τη διάρκεια της Τετάρτης που αναμένεται να συνεχιστούν και την Πέμπτη.
Η νέα σεισμική δόνηση μεγέθους 5,2 Ρίχτερ, η μεγαλύτερη που σημειώνεται μέχρι σήμερα, καταγράφτηκε 16 χιλιόμετρα νότια- νοτιοανατολικά της Αρκεσίνης Αμοργού και σε εστιακό βάθος 11,2 χιλιομέτρων, σύμφωνα με τη μέτρηση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών. Από τότε μέχει τα μεσάνυχτα της Τετάρτης καταγράφτηκε μεγάλος αριθμός σεισμών μεγέθους 3,4 έως 3,9 Ρίχτερ.
Νωρίτερα, υπήρξε ένα μπαράζ σεισμικών δονήσεων, καθώς στις 19:47 εκδηλώθηκε σεισμός 4,7 Ρίχτερ με την εστία του να εντοπίζεται σε βάθος 19.4 χιλιομέτρων, ενώ το επίκεντρο του υπολογίζεται στα 16 χλμ. νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού.
Στις 19:45 σημειώθηκε και άλλος σεισμός, μεγέθους 4,3 Ρίχτερ με το επίκεντρό του να εντοπίζεται 15 Χλμ. νότια - νοτιοανατολικά της Αρκεσίνης Αμοργού και σε βάθος 5 χιλιομέτρων.
Στις 17:58 υπήρξε σεισμική δόνηση με μέγεθος 4 στην κλίμακα Ρίχτερ με επίκεντρο της δόνησης εντοπίζεται στο θαλάσσιο χώρο, 13 χιλιόμετρα νότια-νοτιοδυτικά της Αρκεσίνης Αμοργού και στις 16:33 σεισμός 4 Ρίχτερ στο θαλάσσιο χώρο 14 χλμ. ΝΔ της Αρκεσίνης Αμοργού. Από το πρωί σημειώθηκε μια σειρά σεισμών μεγέθους από 4 Ρίχτερ έως 4,8 Ρίχτερ.
Οι εκτιμήσεις των σεισμολόγων
Οι σεισμολόγοι συνεχίζουν να παρακολουθούν εκτενώς το πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, φαινόμενο, αναζητώντας απαντήσεις για το αν επίκειται κάποιος μεγαλύτερος σεισμός ή πόσο θα διαρκέσει η συνεχής σεισμική αυτή δραστηριότητα, καθώς έως τώρα σεισμική δραστηριότητα στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού φέρει τα χαρακτηριστικά ενός σεισμικού σμήνους και «δεν διακρίνεται κάποιος σεισμός με μέγεθος σαφώς μεγαλύτερο από όλους τους υπόλοιπους, ο οποίος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως κύριος σεισμός», όπως αναφέρει το Σεισμολογικό τμήμα του ΕΚΠΑ.
Μάλιστα το ΕΚΠΑ αναφέρει ότι «επιπλέον, ο ρυθμός σεισμικότητας βαίνει αυξανόμενος, ενώ οι μετασεισμικές ακολουθίες χαρακτηρίζονται από φθίνουσα χρονική κατανομή σεισμών, με το μέγεθος του μεγαλύτερου μετασεισμού συνήθως να είναι μικρότερο από ~0.5 συγκριτικά με τον κύριο σεισμό».
Κ. Συνολάκης: Δεν ξέρουμε ακόμα πώς θα εξελιχθεί το φαινόμενο
«Άμα αρχίσει και απλώνεται ο σεισμός, ίσως το ρήγμα που θα μπορεί να δημιουργηθεί να είναι πολύ μεγαλύτερο», ανέφερε ο καθηγητής φυσικών καταστροφών, Κώστας Συνολάκης, προσθέτοντας ότι θα πάρει καιρό ώστε να καταλάβουν οι επιστήμονες «πόσο μεγάλος θα είναι πραγματικά αυτός ο σεισμός».
Μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ ο κ.Συνολάκης αρχικά επισήμανε πως πρόκειται για «ένα φαινόμενο που εξελίσσεται και δεν ξέρουμε ακόμα σε ποια κατεύθυνση θα πάει».
«Θα έχουμε μια μικρή έκρηξη του ηφαίστειου; θα έχουμε ένα μεγαλύτερο σεισμό; θα σταματήσει από μόνο του; πόσο θα διαρκέσει το φαινόμενο;»., ήταν τα αναπάντητα ερωτήματα που έθεσε με τον ίδιο να αποκλείει μια μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Νέας Καμένης.
Σχετικά με το αν επίκειται ένας μεγαλύτερος σεισμός, ο κ. Συνολάκης ανέφερε ότι «άμα αρχίσει και απλώνεται ο σεισμός, ίσως το ρήγμα που θα μπορεί να δημιουργηθεί να είναι πολύ μεγαλύτερο» διευκρινίζοντας ότι θα πάρει καιρό ώστε να καταλάβουν οι επιστήμονες «πόσο μεγάλος θα είναι πραγματικά αυτός ο σεισμός».
Την ίδια ώρα, επιστήμονες του ΑΠΘ που παρακολουθούν τις εξελίξεις στη Σαντορίνη και αξιοποιώντας την υπηρεσία SNAPPING (Surface motioN mAPPING) συγκέντρωσαν πολύτιμες πληροφορίες, οι οποίες και έδειξαν μετακινήσεις της επιφάνειας στο βόρειο τμήμα της καλδέρας του ηφαιστείου.
Συγκεκριμένα, μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, ο Mιχάλης Φουμέλης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ και μέλος του ΙΜΠΗΣ εξήγησε πως «εδώ και κάποιον καιρό εντοπίσαμε κάποια σημάδια μεταβολής του ηφαιστείου σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση ηρεμίας. Περιμέναμε και τα υπόλοιπα δίκτυα του ΙΜΠΗΣ να επιβεβαιώσουν ότι υπάρχει κάτι και με τη σειρά μας επικοινωνήσαμε με τις αρμόδιες αρχές, ενημερώσαμε και ξεκίνησαν όλα αυτά που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη».
Κ. Παπαζάχος: Η Σαντορίνη θα αντέξει σε σεισμό 6 Ρίχτερ
Ο καθηγητής γεωφυσικής και σεισμολογίας, Κώστας Παπαζάχος είπε μιλώντας στο Action 24, τόνισε ότι: «Σήμερα είναι καλύτερη η κατάσταση από την Τρίτη, έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το πού είναι οι σεισμοί, φαίνεται η περιοχή που έχει επηρεαστεί να είναι μικρότερη, όμως υπάρχει ένα κομμάτι του ρήγματος που φαίνεται ότι δεν έχει σπάσει».
Πρόσθεσε δε ότι: «Το κομμάτι αυτό δεν είναι πολύ μικρό, κατά συνέπεια είναι δυνατό να έχουμε και μία πιο ισχυρή σεισμική δόνηση από αυτές που έχουμε μέχρι τώρα, οριακά μπορεί να φτάσει μέχρι το 6».
Μάλιστα, είπε χαρακτηριστικά ότι: «Δεν είμαστε τελείως καθησυχαστικοί, είμαστε πιο καθησυχαστικοί απ' ό,τι ήμασταν την Τρίτη».
«Το προηγούμενο χρονικό διάστημα λόγω του μεγέθους του ρήγματος και της έκτασης που είχαν οι σεισμοί, είχαμε στο μυαλό μας και χειρότερα σενάρια», είπε ο κ. Παπαζάχος.
Στην ερώτηση αν η Σαντορίνη θα αντέξει έναν ενδεχόμενο σεισμό 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ο καθηγητής απάντησε «είναι προφανές πως ναι», συμπληρώνοντας ότι «μιλάμε για μία εστία που έχει μετακινηθεί προς τα βορειοανατολικά, έχει κυκλώσει το νησί της Ανύδρου, γύρω στα 25 χιλιόμετρα από το νησί (σ.σ. της Σαντορίνης)».
Ο κ. Παπαζάχος παρομοίασε την απόσταση της Σαντορίνης από το ρήγμα με την αντίστοιχη της πόλης του Ηρακλείου στην Κρήτη από τον σεισμό του Αρκαλοχωρίου.
«Ένας τέτοιος σεισμός σε αυτή την απόσταση έχει επιπτώσεις, αλλά σαφώς πιο περιορισμένες. Αυτή είναι περίπου η απόσταση που έχει το Ηράκλειο από τον σεισμό του Αρκαλοχωρίου. Το Αρκαλοχώρι μπορεί να έπαθε καταστροφές, το Ηράκλειο είχε ελάχιστες επιπτώσεις».
Τουρκία για σεισμούς στη Σαντορίνη: Πιθανή η ενεργοποίηση του ηφαιστείου
Η τουρκική Υπηρεσία διαχείριση καταστροφών και εκτάκτων αναγκών (AFAD) εξέδωσε ανακοίνωσε για τη σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο εκτιμώντας ότι «οι σεισμικές δονήσεις είναι πιθανό να οδηγήσουν σε ηφαιστειακή δραστηριότητα».
Η υπηρεσία αναφέρει ότι «σε περίπτωση που υπάρξει ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή, ενδέχεται να επηρεάσουν [την Τουρκία] οι επιπτώσεις της, όπως μεταφορά μικρών σωματιδίων ηφαιστειακής τέφρας, οι πυροκλαστικές ροές που μπορεί να αναπτυχθούν λόγω του ύψους και της κατάρρευσης της ηφαιστειακής στήλης, καθώς και τσουνάμι που ενδέχεται να προκληθεί μετά την έκρηξη ή τον σεισμό».
Παρά τις προειδοποιήσεις, η ίδια η AFAD υπενθυμίζει πως δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται τέτοια έντονη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή, χωρίς όμως να συνοδευτεί από ηφαιστειακή έκρηξη.
Στην ανακοίνωση της η AFAD προσθέτει πως «στην ίδια περιοχή είχε παρατηρηθεί παρόμοιας έντασης σεισμική δραστηριότητα για 14 μήνες το 2011-2012, αλλά δεν οδήγησε σε ηφαιστειακή δραστηριότητα» και καταλήγει πως «η δραστηριότητα που εκδηλώνεται στο Αιγαίο παρακολουθείται προσεκτικά από άποψη κινδύνων σεισμού, ηφαιστείου και τσουνάμι».
Δ. Παπανικολάου: Η μέγιστη σεισμική δόνηση που αναμένουμε είναι 6 Ρίχτερ
«Ο χορός των Ρίχτερ δεν λέει να κοπάσει τις τελευταίες ημέρες στην περιοχή γύρω από τη Σαντορίνη», δήλωσε ο Δημήτρης Παπανικολάου, ομότιμος Καθηγητής Γεωλογίας και πρώην πρόεδρος του ΟΑΣΠ, ενώ τόνισε επίσης ότι η μέγιστη σεισμική δόνηση που αναμένεται είναι 6 Ρίχτερ.
«Δεν περιμένουμε να έχουμε επιπτώσεις στα τρία νησιά της Αμοργού, της Ανάφης και της Ίου. Το μόνο μας πρόβλημα είναι η Σαντορίνη, στην οποία οι κάτοικοι νιώθουν πολύ περισσότερο τους σεισμούς.
Είναι η διεύθυνση των ρηγμάτων τέτοια που τους νιώθουν πολύ περισσότερο. Το 1956 ο σεισμός έγινε στην Αμοργό, 30 χιλιόμετρα μακριά από τη Σαντορίνη, όμως η Σαντορίνη καταστράφηκε, γιατί είναι η κατευθυντικότητα από το ρήγμα τέτοια που μεταφέρθηκε η σεισμική ενέργεια και για αυτό και γκρεμίστηκαν πάρα πολλά σπίτια. Τώρα η σημερινή πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που έγινε τότε», επεσήμανε ο κ. Παπανικολάου μιλώντας στον ΣΚΑΪ.
Ενώ στη συνέχεια υπογράμμισε πως για να υπογράμμισε: «Είναι μια πολύ μικρότερη ζώνη που έχει δραστηριοποιηθεί και στης οποίας το ανώτερο μέγεθος είναι της τάξεως του 6 και εξακολουθούμε να το περιμένουμε. Ήδη είμαστε στο 5 ως κατά πάσα πιθανότητα προσεισμική σειρά. Το θέμα μας είναι μόνο όταν έρθει αυτό τις επόμενες μέρες, τα σωστά κατασκευασμένα σπίτια δεν θα έχουν πρόβλημα. Δεν περιμένουμε σε καμία περίπτωση καταρρεύσεις.
Το πρόβλημα μπορεί να εμφανιστεί στα σπίτια που είναι στην Καλντέρα ψηλά, στις μεγάλες μορφολογικές κλίσεις ανάμεσα στις λάβες και την αλαφρόπετρα, όπου υπάρχουν αναγκαστικά διανοίξεις και ασυνέχειες, οι οποίες προκαλούν κατολισθήσεις και καταπτώσεις»
Ε. Λέκκας: Υπαρκτό το σενάριο για σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ
«Υπαρκτό το σενάριο για σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ» δήλωσε ο Ευθύμιος Λέκκας εκτιμώντας ότι το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού, που είχε δώσει τον σεισμό των 7,6 Ρίχτερ το 1956, δεν έχει ενεργοποιηθεί.
«Αυτό το ρήγμα χρειάζεται χιλιάδες χρόνια για να ξαναγεμίσει ενέργεια. Έχουν περάσει μόλις 70 χρόνια από τον προηγούμενο σεισμό, συνεπώς αποκλείεται να ενεργοποιηθεί», ανέφερε ο καθηγητής σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ.
«Η αρχική εκτίμηση της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου ήταν ότι η σεισμική δραστηριότητα (σ.σ. στις Κυκλάδες) θα είναι ιδιαίτερα έντονη, και αυτό εξακολουθεί να ισχύει, παρά τις διακυμάνσεις που παρουσιάζει. Συνολικά, η δραστηριότητα παραμένει σε υψηλά επίπεδα», δήλωσε ο κ. Λέκκας.
Όπως είπε, «βλέπουμε μια σμηνοσειρά, δηλαδή σειρά σεισμών με μεγέθη έως 5 Ρίχτερ, που μπορεί να διαρκέσει μέρες ή εβδομάδες». Σύμφωνα με τον καθηγητή αυτό που δεν ξέρουμε είναι το πώς λειτουργεί η φύση και κυρίως πως λειτουργεί κάτω από τη θάλασσα που δεν έχουμε άμεση οπτική επαφή.
«Υπάρχουν δεκάδες ρήγματα μεταξύ της Αμοργού και της Σαντορίνης και σταδιακά ενεργοποιούνται το ένα ρήγμα μετά το άλλο» πρόσθεσε ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας.
Σύμφωνα με ίδιο, υπάρχουν δύο βασικά σενάρια για την εξέλιξη της δραστηριότητας: Το ευνοϊκό σενάριο, κατά το οποίο η σεισμική δραστηριότητα θα κορυφωθεί με έναν σεισμό της τάξεως των 5,5 Ρίχτερ, χωρίς σοβαρές ζημιές. «Σε αυτή την περίπτωση, η κατάσταση θα αποκλιμακωθεί σταδιακά», σημείωσε ο κ. Λέκκας. Και το ακραίο σενάριο, που προβλέπει σεισμό 6 – 6,2 Ρίχτερ. «Αν συμβεί αυτό, σίγουρα θα έχουμε κάποιες επιπτώσεις, γι’ αυτό έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα επιχειρησιακά μέτρα», τόνισε.
Ο καθηγητής διαβεβαίωσε ότι η πολιτεία βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα. «Λειτουργούμε με βάση το ακραίο σενάριο, το οποίο έχει μικρή πιθανότητα να εκδηλωθεί. Ωστόσο, για πρώτη φορά είμαστε προετοιμασμένοι σε κάθε επίπεδο, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς σε εγρήγορση», υπογράμμισε.
Όσον αφορά το ενδεχόμενο πλήρους αποκλιμάκωσης, ο κ. Λέκκας επισήμανε ότι δεν υπάρχει «σημείο μηδέν». «Η σεισμική δραστηριότητα μπορεί να συνεχιστεί για μέρες ή και εβδομάδες. Στο Αρκαλοχώρι, για παράδειγμα, η διαδικασία αποφόρτισης κράτησε πάνω από ένα χρόνο», εξήγησε.
Β. Καραστάθης: Το παράδειγμα της Αιθιοπίας με τους 256 σεισμούς σε 6 μήνες
Για «σχετική σταθεροποίηση» στη σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη έκανε λόγο το πρωί της Τετάρτης (05/02), ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης.
«Θα μπορούσε να είναι και καλό σημάδι. Υπάρχει η περίπτωση να έχουμε το καλό σενάριο της σμηνοσειράς» πρόσθεσε ο κ. Καραστάθης στον ΣΚΑΪ παρουσιάζοντας το παράδειγμα της Αιθοπίας με 256 σεισμούς που ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο και ολοκληρώθηκαν τον Φεβρουάριο» συνέχισε ο σεισμολόγος εξηγώντας ότι «η έντονη περίοδος ήταν από Δεκέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο και εκεί μόνο δύο σεισμοί είχαν περάσει το μέγεθος του 5, ένας 5,2 και ένας 5,7 Ρίχτερ».
«Το ενδιαφέρον με την περίπτωση της Αιθιοπίας ήταν και ότι η ακολουθία αυτή ήταν κοντά σε δύο ηφαίστεια» πρόσθεσε ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου.
Όπως είπε, επίσης, στη Σαντορίνη έχουν καταγραφεί «440 σεισμοί με μέγεθος άνω των 3 Ρίχτερ από την 1η Φεβρουαρίου και 73 σεισμοί άνω των 4 Ρίχτερ».
Σε κάθε περίπτωση ο κ. Καραστάθης ζήτησε «να περιμένουμε 1-2 ημέρες και τα νέα δεδομένα από τους σεισμογράφους που τοποθετήσαμε. Δεν είναι ιδιαίτερα μικρή η πιθανότητα να πάμε με το πρώτο σενάριο (σ.σ. της σμηνοσειράς)».
Ερωτηθείς, δε, αν ο ίδιος θα έμενε στη Σαντορίνη, απάντησε «εγώ ενδεχομένως να παρέμενα γιατί οι αποστάσεις από τα επίκεντρα είναι σε καλή απόσταση από το νησί».
