Στη χώρα μας η χρήση των ναυτικών φωτοβολίδων είναι εκτεταμένη λόγω της υποχρέωσης από τον IMO να χρησιμοποιούνται σε παντός είδους πλωτά μέσα, ναυπηγήματα, σε όλη τη ναυσιπλοΐα (ποντοπόρος και ακτοπλοΐα) και στην αεροναυτιλία.
Ως εκ τούτου η εκτεταμένη παραγωγή, προμήθεια και χρήση των ναυτικών φωτοβολίδων έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις καθώς αναδεικνύεται κρίσιμης σημασίας ζήτημα. Η ανάγκη για ελεγχόμενη προμήθεια, ασφαλή μεταχείριση από τον άνθρωπο και ασφαλή τελική διάθεση είναι επιτακτική προκειμένου να διατηρηθεί η περιβαλλοντική ευημερία και η ασάφεια των πολιτών, καθώς όταν απορρίπτονται ανεξέλεγκτα, μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς, πυρκαγιές, ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος κ.ά. Λύση σε αυτό αποτελεί μόνο η ορθολογική διαχείριση μετά το πέρας του κύκλου ζωής τους.
Παρόλο που οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες καθορίζουν σαφώς το πλαίσιο διαθεσιμότητας τους στην αγορά και ορίζονται πλήρως οι ευθύνες και αρμοδιότητες τόσο των παραγωγών, όσο των εισαγωγέων και των διανομέων, εντοπίζεται ένα μεγάλο κενό ως προς τη διαχείριση τους όταν αυτά καθίστανται απόβλητα, δηλαδή ληγμένα, εκτός προδιαγραφών, παροπλισμένα και μη λειτουργικά.
Η έλλειψη ενός ηλεκτρονικού συστήματος ελεγχόμενης παρακολούθησης δεν επηρεάζει μόνο την παραγωγή, εισαγωγή και διάθεση στην αγορά, αλλά δημιουργεί επίσης έλλειμα στην υλοποίηση και βελτίωση των διαφόρων πρακτικών συλλογής και διαχείρισης μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους.
Επιπρόσθετα υπάρχουν ακόμη δύο καίριες πτυχές που παίζουν σημαντικό ρόλο στο ζήτημα. Η πρώτη είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού. Οι εκσυγχρονισμένες εκπαιδευτικές εκστρατείες θα πρέπει να αναδείξουν πλήρως την ανάγκη συμμόρφωσης με τους Εθνικούς & Ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Η δεύτερη είναι η ανάγκη για συνεχή έρευνα και η ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον υλικών για την κατασκευή των φωτοβολίδων, η οποία θα συμβάλει αργότερα και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Βεβαίως, δεδομένης της ύπαρξης μεγάλου όγκου φωτοβολίδων σε χρήση, η συζήτηση αυτή δεν μπορεί να αποκλείσει τις ήδη υπάρχουσες στην αγορά φωτοβολίδες. Σε αυτό μπορούν ενδεχομένως να συμβάλλουν μέσω των καλών και βιώσιμων πρακτικών τους άλλες χώρες-παραδείγματα όπως η Γαλλία η οποία έχει θεσπίσει σύστημα Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού και 640 σημεία συλλογής ή η πρακτική που έχει υιοθετηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και περιλαμβάνει ένα σύστημα πληροφόρησης, ενημέρωσης και κατάρτισης των ιδιωτών σχετικά με τα σημεία και τον ασφαλή τρόπο διάθεσης των φωτοβολίδων, ο οποίος είναι και υποχρεωτικός.
Μέσα από την ορθολογική διαχείριση των ναυτικών φωτοβολίδων, αναδεικνύεται η σημασία της συνεργασίας και της διαρκούς προσπάθειας για τη διατήρηση της περιβαλλοντικής και ανθρώπινης προστασίας. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα απαιτούν συνεκτικές και καινοτόμες προσεγγίσεις, διαρκή προσοχή και ανάληψη ευθυνών, τόσο από την πολιτεία όσο και από την εφοδιαστική αλυσίδα.
Με τη συνεχή έρευνα, τη συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων και τη δέσμευση της κοινωνίας, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα μέλλον όπου η τεχνολογία συμβάλλει στην ασφαλή ναυτιλία, ενώ παράλληλα διατηρούμε τον σεβασμό προς το περιβάλλον.
* Ο Χρήστος Σούλης είναι Τομεάρχης Περιβάλλοντος της Νέας Δημοκρατίας
