Ακόμη και στα πλέον αρχαία βιβλία γύρω από το management, αυτά που γράφτηκαν στην Αμερική μετά τον πόλεμο, αναφέρεται ως πέμπτη και σπουδαιότερη λειτουργία της διοικητικής επιστήμης το controlling - ο έλεγχος του αποτελέσματος. Αφού δηλαδή εντοπίσουμε το πρόβλημα, σχεδιάσουμε και εφαρμόσουμε τη λύση, έρχεται η ώρα να μετρήσουμε το αποτέλεσμα και να κάνουμε τις απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις.
Αυτονόητο, θα πει κάποιος. Ναι, γιατί όμως δεν το εφαρμόζουμε στην ελληνική εκπαίδευση; Πότε μετρήσαμε στα σοβαρά τη δουλειά που γίνεται στα ελληνικά σχολεία και στα πανεπιστήμια και γυρίσαμε πίσω για να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα και να επανασχεδιάσουμε τις διαδικασίες; Η απάντηση είναι εύκολη: ποτέ!
Από την άλλη, ακόμη και τα σύγχρονα συστήματα αξιολόγησης της εκπαίδευσης, όπως π.χ. οι εξετάσεις PISA, μετράνε τις γνώσεις και τις δεξιότητες των μαθητών. Πώς όμως μετράμε το μακροπρόθεσμο αντίκτυπο που έχει το παιδαγωγικό μας σύστημα στην κοινωνία;
Εγώ θα πρότεινα κάτι πολύ απλό: να δημιουργήσει το Υπουργείο Παιδείας μια πλατφόρμα στην οποία όποιος Έλληνας πολίτης θέλει, να μπορεί να συμπληρώσει τα εξής: πότε τελείωσε το Λύκειο και με τι βαθμό, σε ποια ελληνική σχολή (ΑΕΙ, ΤΕΙ ή άλλο) φοίτησε και τι επάγγελμα κάνει σήμερα. Ή ακόμη καλύτερα, τι επάγγελμα έκανε στα 25 του, στα 35 του, στα 45 του, κοκ.
Όταν και αν λοιπόν γίνει αυτό και ξεκινήσει να συγκεντρώνεται ικανός αριθμός δεδομένων, θα αρχίσει να αποδεικνύεται και με αριθμούς αυτό που λίγο - πολύ όλοι γνωρίζουμε: πως η ακαδημαϊκή επίδοση στο ελληνικό σχολείο και η φοίτηση σε κάποια πανεπιστημιακή σχολή, μικρή σχέση τελικά έχουν με το τι θα κάνει κάθε άνθρωπος στη ζωή του.
Αυτό είναι και ένα διασκεδαστικό παιχνίδι που μπορεί να το κάνει ο καθένας μόνος του: να θυμηθεί ποιοι ήταν οι καλύτεροι και οι χειρότεροι μαθητές στην τάξη του και να προσπαθήσει να βρει τι κάνουν σήμερα! Στις περισσότερες φορές, είναι βέβαιο πως η επιτυχία στην πραγματική ζωή δεν συνδέεται με την ακαδημαϊκή επιτυχία στο σχολείο.
Αν θέλουμε λοιπόν να σχεδιάσουμε ένα αποτελεσματικό και σύγχρονο σύστημα εκπαίδευσης, αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να εντοπίσουμε και να ακούσουμε. Αυτούς που ενώ είχαν χαμηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις, τα καταφέρνουν πολύ καλά στον σημερινό κόσμο. Να καταλάβουμε γιατί το σχολείο και το πανεπιστήμιο δεν μπόρεσαν να αναγνωρίσουν και να εξελίξουν τις ικανότητες που προφανώς οι άνθρωποι αυτοί κατέχουν.
Και να ακούσουμε και την άλλη πλευρά: αυτούς που ενώ έπαιρναν βραβεία και επαίνους, σήμερα αγωνίζονται για μια απλή επιβίωση. Συγχαρητήρια φυσικά τους αξίζουν, μήπως όμως η σημερινή εποχή δεν χρειάζεται αυτά που στοιχειοθετούν στη χώρα μας την ακαδημαϊκή αριστεία;
Πάντοτε η αλήθεια κρύβεται σε κάποιες λεπτομέρειες. Και στην εκπαίδευση, η αλήθεια κρύβεται στις καλές ιστορίες ανθρώπων που μας δίνει απλόχερα η πραγματικότητα. Ιστορίες επιτυχίας και αποτυχίας. Ας τις εντοπίσουμε και ας τις χρησιμοποιήσουμε ως πυξίδα για να επανασχεδιάσουμε την Παιδεία μας.
* O Γιάννης Γιαννούδης είναι συνιδρυτής στο σχολείο Dorothy Snot & στην διαδικτυακή πλατφόρμα έμπνευσης thewhycommunity.com.
