Όχι, αυτό δε θα είναι ένα ακόμα άρθρο για την «αποκτήνωση» της κοινωνίας. Για την έλλειψη ενσυναίσθησης, ευαισθησιών, αλληλεγγύης και άλλων εύηχων κοινωνικών ιδανικών.
Το άρθρο θα είναι ολίγον αιρετικό. Με αυξημένη την πιθανότητα να μην είναι αρεστό. Τα χρήσιμα πράγματα, σπανίως είναι.
Το άρθρο αφορά τον περίφημο πια «καθρέφτη» μας. Που συνειδητά αποφεύγουμε να κοιτάξουμε. Που τρομάζουμε στη σκέψη και μόνο, ότι θα απεικονίσει όχι την «πεντάμορφη» αλλά το «τέρας».
Όλη η χώρα από προχθές βρίσκεται σε παροξυσμό. Δικαίως. Οργή, αγανάκτηση, επίθεση στους δράστες της κυνικής δολοφονίας, αναζήτηση ευθυνών, σε όσους μπορεί να φτάσει ο νους μας.
Εκτός από τον εαυτούλη μας, φυσικά. Ο οποίος παραδοσιακά εξαιρείται από κάθε κριτική, κάθε ψόγο, κάθε ανάθεμα.
Εμείς οι αγνοί και οι «άλλοι» οι μολυσμένοι.
Η άσκηση κριτικής – το εθνικό μας σπορ- προϋποθέτει μια ηθική ανωτερότητα η οποία μας δημιουργεί μια παράξενη ηδονή. Η αυτοκριτική πάλι, πονάει.
Ζητάει πρώτα να αλλάξουμε εμείς και μετά να ασχοληθούμε με την κοινωνία. Δύσκολα πράγματα.
Πάμε λοιπόν να αυτομαστιγωθούμε λοιπόν μήπως κάποια στιγμή βγει κάποια άκρη.
Μέγα ανάθεμα στις πρακτικές των πλοίων να αποπλέουν πριν κλείσει ο καταπέλτης. Επειδή έχουμε εθνικό πένθος συγκρατούμαι και δε θα γελάσω.
Είμαστε τουριστική χώρα και οι θερινές διακοπές είναι θεσμός για όλους μας. Όλοι μας ανεξαιρέτως ταξιδεύουμε τουλάχιστον μια φορά το χρόνο με πλοία της ακτογραμμής. Πολλοί εξ ημών και περισσότερες.
Πόσες φορές έχουμε παρατηρήσει πλοία να αποπλέουν με ανοιχτό τον καταπέλτη; Πάντα! Χωρίς μια εξαίρεση! ΠΑΝΤΑ.
Μια πρακτική παράνομη, επικίνδυνη αλλά τόσο διαδεχόμενη που πλέον θεωρείται «φυσιολογική». Πόσες φορές αντιδράσαμε; Ως επιβάτες που κινδυνεύουν. Ως συνειδητοί πολίτες. Ως άνθρωποι; Ποτέ! Κανένας από μας.
«Που να μπλέκω», η γνωστή επωδός. Ποιοι το λένε αυτό; Οι πιο δικομανείς πολίτες της ΕΕ! Εμείς που κάνουμε μήνυση στον γείτονα, επειδή σήκωσε ένα τοίχο δίχως άδεια. Επειδή το δέντρο του οικοπέδου του μπαίνει στο δικό μας.
Εμείς που καλούμε καθημερινώς την αστυνομία για τη δυνατή μουσική του διπλανού. Εμείς που γράφουμε καθημερινώς δηλητηριώδη σχόλια σε όλα τα social media για ό,τι (δεν) μας αφορά.
«Που να μπλέκουμε». Που να βρεις το σθένος να διαμαρτυρηθείς για μια σοβαρή παράβαση, η οποία θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή σου και όσων αγαπάς… Προχωρούμε.
Ανάθεμα και κατάρες στον τραμπούκο που σκότωσε τον αθώο Αντώνη. Μπράβο μας. Την ίδια στιγμή, αδιαφορία για τα άτομα με ειδικές ανάγκες σε κάθε έκφανση της ζωής μας.
Ανοχή και αμηχανία απέναντι στους αλήτες που δέρνουν και ληστεύουν συνομήλικους τους σε σχολεία και δρόμους. Ειδικά αν είναι παιδιά μας…
Αποδοχή του δίκαιου του ισχυρότερου σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Όποιος επιδεικνύει τη σωματική του ρώμη, παραδοσιακά ήταν ο «μάγκας» της γειτονιάς.
Όλοι τον ζηλεύαμε και τον θαυμάζαμε. Όλοι θέλαμε να είμαστε «εκείνος», που αδιαφορεί για τους Νόμους, που παίρνει αυτό που θέλει «Ετσιθελικά». Που επιβάλλεται και κυριαρχεί. Με χρήμα, εξουσία, σωματική ρώμη.
Η θεοποίηση του τσαμπουκά. «Παράξενο» που ο τσαμπουκάς έγινε τρόπος ζωής. Από που άραγε να προέκυψε όλο αυτό το δηλητήριο που χύνεται καθημερινά;
Ερωτήσεις που κάνουμε όλοι σε όλους μετά την τραγωδία. Η απάντηση είναι στον καθρέφτη. Και πονά.
Η ακόμα πιο πονεμένη απάντηση είναι, ότι έχουμε την κοινωνία που επιλέξαμε.
Κανένας πολιτικός, καμία εξουσία δε μπορεί να πάει κόντρα σε αυτό που ο λαός επικροτεί με λόγους, πράξεις, επιλογές και παραλείψεις.
Περιμένουμε ως άβουλα όντα τη λύση να έλθει από ψηλά, ενώ κρύβεται μέσα μας.
Στην καθημερινότητα μας. Στον τρόπο που ανατρέφουμε τα παιδιά μας. Στον τρόπο που συμπεριφερόμαστε στους συνάδελφους στη δουλειά. Στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε φίλους και εχθρούς. Στον τρόπο που διαπαιδαγωγούμε ο ένας τον άλλον καθημερινά μέσω της συναναστροφής και εν συνεχεία σε αυτό που ζητάμε από την Πολιτεία.
Η κοινωνία είναι μια διαρκής κοινωνικοποίηση. Καθημερινώς «εκπαιδεύουμε» εαυτούς και αλλήλους σε αυτό που λέγεται «ζωή».
Διαρκώς περνάμε μηνύματα κυρίως υποσυνείδητα για το τι κοινωνία θέλουμε, για το πως επιλέγουμε να ζήσουμε το έτσι κ αλλιώς, σύντομο πέρασμα μας από αυτόν τον πλανήτη.
Αυτό καθορίζει την ποιότητα του βίου μας. Και αυτό δείχνει τελικά τι μας αξίζει…
* Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι εγκληματολόγος, διδάκτωρ κοινωνιολογίας της αστυνόμευσης.
