Παρά το γεγονός ότι οι γεωπολιτικές ανησυχίες έχουν ενταθεί τελευταία, οι τιμές του πετρελαίου… κατάφεραν μέσα στο Σεπτέμβριο να υποχωρούν έως και 25% από τα υψηλά του 2024 που καταγράφηκαν στις αρχές Απριλίου.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του τρέχοντος μήνα, η τιμή του Brent έχει παραμείνει κάτω από τα 80 δολάρια το βαρέλι, έχοντας φτάσει ακόμα και στα 68,7 δολάρια, από 91,91 δολάρια τον Απρίλιο. Η διατήρηση των τιμών σε σχετικά χαμηλά επίπεδα θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις για την οικονομία, ενώ η πτώση έχει γίνει αισθητή και στα πρατήρια καυσίμων.
Η σημερινή και χθεσινή πτώση σε ποσοστό άνω του 2% οφείλεται σε δύο παράγοντες. Ο πρώτος και σημαντικότερος σχετίζεται με τη Σαουδική Αραβία. Όπως αποκάλυψαν οι Financial Times, οι Σαουδάραβες εγκαταλείπουν την ανεπίσημη τιμή-στόχο των 100 δολαρίων για το πετρέλαιο, καθώς ετοιμάζονται να αυξήσουν την παραγωγή. Αν επιβεβαιωθεί η είδηση, υποδηλώνει ότι η μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής πετρελαίου στον κόσμο «χωνεύει» πως ξεκινά μία περίοδος χαμηλών τιμών.
Πιθανή στροφή της Σ. Αραβίας αποτελεί μεγάλη είδηση για την αγορά πετρελαίου. Και αυτό γιατί οι Σαουδάραβες ήταν αυτοί που πρωτοστάτησαν στις μειώσεις της παραγωγής από το Νοέμβριο του 2022 για να κρατηθούν ψηλά οι τιμές. Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι χώρες του Κόλπου αντιμετωπίζουν μεγάλα ελλείμματα όσο οι τιμές του πετρελαίου παραμένουν χαμηλά. Σύμφωνα, μάλιστα, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η κορυφαία παραγωγός πετρελαίου Σ. Αραβία χρειάζεται τιμές 20 δολάρια/βαρέλι υψηλότερες από τα τρέχοντα επίπεδα, για να εξισορροπήσει τον ισολογισμό της.
Έτσι, η τιμή του Brent έφτασε κοντά στα 70 δολάρια νωρίτερα σήμερα και το αργό WTI βρέθηκε να υποχωρεί έως και τα 67 δολάρια το βαρέλι. Είχε προηγηθεί η επανεκτίμηση του πακέτου μέτρων που ανακοίνωσε προχθές το Πεκίνο για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Αρχικά οι αγορές είδαν θετικά τα μέτρα και οι τιμές του πετρελαίου κινήθηκαν ανοδικά, ωστόσο στη συνέχεια το πακέτο κρίθηκε ανεπαρκές, την ώρα που η μείωση των αποθεμάτων των ΗΠΑ, κατά 4,34 εκατ. βαρέλια την περασμένη εβδομάδα, προσέφερε στήριξη στην αγορά.
Η τελευταία φορά που οι τιμές του «μαύρου χρυσού» βρέθηκαν τόσο χαμηλά ήταν στις αρχές Δεκεμβρίου του 2021, όταν η παγκόσμια οικονομία λειτουργούσε σε συνθήκες πανδημίας και lockdowns. Λίγους μήνες αργότερα, η τιμή του Brent έφτασε στα 140 δολάρια, στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κατά μέσο όρο, η τιμή του Brent διαμορφώθηκε το 2022 στα 99 δολάρια/βαρέλι, που ήταν το υψηλότερο επίπεδο σε διάστημα 8 ετών.
Για φέτος, πάντως, οι εκτιμήσεις των αναλυτών έχουν στην περίπτωση του πετρελαίου επιβεβαιωθεί, καθώς θα πρέπει να πούμε ότι από την αρχή του έτους έκαναν λόγο για διακύμανση τιμών μεταξύ 70 και 80 δολαρίων.
Στην τρέχουσα συγκυρία, καταλυτικό παράγοντα για την πτώση των τιμών παίζει και ένα μείγμα ανησυχιών που αφορούν στον μεγάλο γεωπολιτικό κίνδυνο πλήρους ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, στην πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ και στην αδυναμία των κινεζικών αρχών να δώσουν ώθηση στην «ατμομηχανή» της παγκόσμιας οικονομίας. Σύμφωνα με πρόβλεψη του διευθύνοντος συμβούλου της ιταλικής Eni, το πετρέλαιο θα ανακάμψει προς τα 80 δολάρια το βαρέλι μέσα στο δ’ τρίμηνο, εμφανίζει δηλαδή περιθώρια ανόδου της τάξης του 10% στο υπόλοιπο του έτους. Η εκτίμηση βέβαια αυτή έγινε πριν την αποκάλυψη για τις προθέσεις της Σ. Αραβίας να αυξήσει την παραγωγή.
Όσο οι τιμές θα παραμένουν χαμηλά, θα αυξάνονται οι πιθανότητες αντιστροφής του οικονομικού κλίματος. Η οικονομική δραστηριότητα θα έχει μία μεγάλη ευκαιρία να τονωθεί, ο πληθωρισμός θα εξασθενήσει περαιτέρω αφού οι βιομηχανίες θα αντιμετωπίζουν χαμηλότερο κόστος και δεν αποκλείεται οι κεντρικές τράπεζες να αναγκαστούν κάποια στιγμή να προχωρήσουν σε μεγαλύτερη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής για να προλάβουν τις συνθήκες αποπληθωρισμού της περασμένης δεκαετίας. Ένας από τους κλάδους που ευνοούνται από τα φθηνότερα καύσιμα είναι φυσικά των αεροπορικών εταιρειών, καθώς τα καύσιμα αντιστοιχούν περίπου στο 30% των λειτουργικών δαπανών τους.
