Στις αρχές του Νοεμβρίου, η τιμή του αμερικανικού αργού πετρελαίου στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων (West Texas Intermediate) είχε πλησιάσει τα 92 δολάρια/βαρέλι και αυτή του Brent ήταν λίγο κάτω από τα 100 δολάρια/βαρέλι. Αυτή την στιγμή το αμερικανικό βρίσκεται κοντά στα 78 δολάρια/βαρέλι και το Brent κοντά στα 85 δολάρια/βαρέλι.
Πολύ σημαντική πτώση, η οποία έχει φέρει την τιμή του αργού πετρελαίου πολύ κοντά στα χαμηλότερα σημεία για το 2022. Έχει έρθει άραγε η ώρα να δούμε τη διάσπαση αυτών των επιπέδων, από τα οποία το αργό πετρέλαιο είχε κάνει μία ισχυρή ανάκαμψη την τελευταία φορά που τα πλησίασε, στα τέλη Σεπτεμβρίου; Για να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα καλό είναι να αναζητήσουμε τις αιτίες για τις οποίες οι τιμές του αργού πετρελαίου ακολουθούν καθοδική πορεία εν μέσω πολέμου και με τις μεγάλες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες να μειώνουν αντί να αυξάνουν την παραγωγή.
Αναφερόμαστε σε αιτίες, γιατί οι παράγοντες που κάνουν τους επενδυτές της αγοράς εμπορευμάτων να πουλάνε πετρέλαιο είναι αρκετοί. Κάποιοι από αυτούς έχουν σχέση με την εξέλιξη της ζήτησης για αργό πετρέλαιο, κάποιοι άλλοι έχουν σχέση με την προσφορά. Οι τιμές των αρχών του Νοεμβρίου ήταν επηρεασμένες ανοδικά από τις εικασίες και τις φήμες που είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν σχετικά με την χαλάρωση της πολιτικής Zero Covid στην Κίνα. Πολύς κόσμος είχε υποθέσει πως μετά το πέρας των εργασιών του συνεδρίου του κομμουνιστικού κόμματος της Κίνας, ο επανεκλεγείς πρόεδρος Xi Jinping θα προχωρούσε στην σταδιακή απόσυρση των πολύ αυστηρών μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας στην χώρα του.
Ένας συνδυασμός αρνητικών παραγόντων έχει οδηγήσει το αργό πετρέλαιο κοντά στα χαμηλότερα σημεία της χρονιάς. Αν η ζήτηση μειωθεί περαιτέρω, μπορούμε να ελπίζουμε και σε ακόμα χαμηλότερες τιμές.
Αυτές οι υποθέσεις δεν ήταν εντελώς λανθασμένες γιατί λίγες μέρες μετά ανακοινώθηκαν ορισμένες τροποποιήσεις σε αυτή την πολιτική. Όπως ξέρουμε όμως, ταυτόχρονα άρχισε να καταγράφεται σημαντική αύξηση των κρουσμάτων και οι ελπίδες για σύντομη αύξηση της ζήτησης για πετρέλαιο από την Κίνα λόγω της επανεκκίνησης της οικονομίας της διαψεύσθηκαν. Έτσι η αισιοδοξία της αγοράς πετρελαίου σιγά σιγά έδωσε τη θέση της σε σκεπτικισμό και σχετική απογοήτευση.
Οι επενδυτές όμως δεν απογοητεύθηκαν μόνο από τις εξελίξεις στην Κίνα. Προβληματισμός γύρω από την ζήτηση ήρθε και από τις ΗΠΑ. Οι προχθεσινές ανακοινώσεις για το επίπεδο αποθεμάτων βενζίνης στις ΗΠΑ ήταν μάλλον αναπάντεχες, καθώς έδειξαν πως τα αποθέματα αυξήθηκαν κατά 3,1 εκατ. βαρέλια από την προηγούμενη εβδομάδα, πολύ παραπάνω από την αύξηση 380.000 βαρελιών που περίμεναν οι αναλυτές. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά στο Reuters ο Phil Flynn, αναλυτής της αγοράς ενεργειακών προϊόντων στην Price Futures Group, η αύξηση των αποθεμάτων βενζίνης αποτέλεσε ένα είδος σοκ για την αγορά και δημιούργησε σοβαρές ανησυχίες για το πόσο ισχυρή είναι η ζήτηση στην χώρα για βενζίνη και κατ’ επέκταση για αργό πετρέλαιο.
Οι επενδυτές όμως δεν ενδιαφέρονται μόνο για τη ζήτηση για αργό πετρέλαιο αλλά και για την προσφορά. Σε αυτό το μέτωπο είχαμε κάποιες ειδήσεις που αιφνιδίασαν την αγορά και έκαναν τους επενδυτές να αλλάξουν λίγο τις εκτιμήσεις τους. Αναφερόμαστε στις συζητήσεις μεταξύ των χωρών της ομάδας G7, οι οποίες προσπαθούν να συμφωνήσουν την τιμή πάνω από την οποία δεν θα αγοράζουν αργό πετρέλαιο ρωσικής προέλευσης.
Οι πληροφορίες που εμφανίστηκαν στα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων έδειξαν πως οι φόβοι της αγοράς για σημαντική μείωση των ποσοτήτων ρωσικού πετρελαίου που θα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν στις διεθνείς αγορές μετά την έναρξη της εφαρμογής αυτού του μέτρου ήταν μάλλον υπερβολικές. Το γεγονός πως η ανώτατη τιμή αγοράς φαίνεται πως τοποθετείται κάπου ανάμεσα από τα 65 με 70 δολάρια/βαρέλι έφερε ανακούφιση για τον απλούστατο λόγο πως η τιμή στην οποία πωλείται αυτή την περίοδο το ρωσικό αργό πετρέλαιο είναι ήδη κάτω από αυτό το επίπεδο. Πολλοί συναλλασσόμενοι στην αγορά αργού πετρελαίου υπέθεσαν αμέσως πως η υψηλή ανώτατη τιμή δεν πρόκειται να οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής αργού πετρελαίου από την Ρωσία, καθώς θα μπορεί να πουλάει εύκολα σε τιμές που ήδη θεωρεί συμφέρουσες.
Μιλώντας για το ρωσικό αργό πετρέλαιο, θυμόμαστε το προχθεσινό άρθρο του Javier Blas στο Bloomberg, στο οποίο επισήμανε πως η παραγωγή αργού πετρελαίου στην Ρωσία πρακτικά δεν έχει μειωθεί καθόλου από την αρχή του πολέμου, διαψεύδοντας όλες τις προβλέψεις που είχαν διατυπωθεί τότε για σημαντική μείωσή της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Blas, η παραγωγή αργού πετρελαίου τον Νοέμβριο έχει φθάσει στα 10,85 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, μόλις 2% χαμηλότερα από το επίπεδο πριν την έναρξη του πολέμου. Ο Blas ανέφερε πως η ρωσική παραγωγή ανεβαίνει σταθερά τους τελευταίους μήνες, καλύπτοντας όλη την υστέρηση που εμφανίστηκε την άνοιξη μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο ίδιος προσθέτει πως η ανθεκτικότητα της ρωσικής παραγωγής είναι και ένας από τους λόγους που ρίχνουν την τιμή του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές.
Πατώντας πάνω στην παρατήρηση του αρθρογράφου του Bloomberg, πρέπει να ομολογήσουμε πως οι αγορές και οι αναλυτές τελικά δεν υπολόγισαν σωστά τα πράγματα όσον αφορά το ρωσικό πετρέλαιο. Όχι μόνο γιατί η παραγωγή του δεν μειώθηκε τόσο πολύ αλλά και γιατί συνέχισε να βρίσκει αγοραστές, έστω και σε μειωμένες τιμές. Είναι φανερό πως η προσφορά πετρελαίου δεν μειώθηκε όσο φοβηθήκαμε στην αρχή του πολέμου, πράγμα που εξηγεί εν μέρει και την αδυναμία της τιμής του το τελευταίο διάστημα.
Είναι πολύ λογικό λοιπόν να βλέπουμε την τιμή του αργού πετρελαίου στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων να υποχωρεί όταν οι φόβοι για μείωση της προσφοράς αποδεικνύονται υπερβολικοί και οι ελπίδες για αύξηση της ζήτησης διαψεύδονται. Έτσι όπως είναι τώρα η κατάσταση, περαιτέρω ενδείξεις για μείωση της ζήτησης μπορούν να οδηγήσουν το αργό πετρέλαιο σε ακόμα χαμηλότερες τιμές. Τέτοιες ενδείξεις θα έχουμε αν η κατάσταση στην Κίνα χειροτερέψει και τα κρούσματα Covid – 19 ανεβούν και άλλο προκαλώντας μεγαλύτερα προβλήματα στην οικονομία ή αν τα οικονομικά μεγέθη στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση δείξουν πως η οικονομία αδυνατίζει.
Σε μία τέτοια περίπτωση, μιλώντας για το αμερικανικό αργό πετρέλαιο, θα μπορούσαμε να δούμε την καθοδική διάσπαση του επιπέδου των 76 με 77 δολαρίων/βαρέλι, πράγμα που πιθανότατα θα φέρει την τιμή του West Texas Intermediate γρήγορα προς τα 65 με 66 δολάρια το βαρέλι. Προφανώς αντίστοιχη κίνηση θα έχουμε και για την ποικιλία Brent. Δεν πρέπει βέβαια να αποκλείσουμε την – σημαντική – πιθανότητα μίας ανάκαμψης του αργού πετρελαίου τις επόμενες μέρες, καθώς η καθοδική πορεία των τελευταίων ημερών είναι αρκετά σημαντική.
Ακόμα όμως και αν δούμε το West Texas Intermediate να κατηφορίζει προς τα 66 δολάρια/βαρέλι, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως αν η ζήτηση αρχίσει να επιστρέφει, η αντίδραση της τιμής μπορεί να είναι μεγάλη και απότομη. Έτσι όπως είναι τώρα τα πράγματα η αύξηση της παραγωγής δεν είναι πολύ εύκολη υπόθεση.
Οι περισσότερες χώρες του OPEC δυσκολεύονται ή δεν θέλουν να βγάλουν πιο πολύ πετρέλαιο από την γη και οι Αμερικανοί παραγωγοί του Τέξας και των άλλων περιοχών έχουν αλλάξει εντελώς συμπεριφορά βάζοντας πάνω απ’ όλα τα κέρδη των εταιρειών τους και τα μερίσματα προς τους μετόχους, ενώ μέχρι το 2020 τρυπούσαν μανιωδώς την γη με την πρώτη ευκαιρία. Ουσιαστική αύξηση της προσφοράς αργού πετρελαίου θα μπορούσαν να προσφέρουν το Ιράν και η Βενεζουέλα αν τα βρουν με τις ΗΠΑ, πράγμα που δεν είναι πολύ εύκολο. Ακόμα όμως και αν πάψουν να είναι τα μαύρα πρόβατα, δεν θα μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή τους πολύ γρήγορα. Πραγματική αύξηση της παραγωγής σίγουρα θα έρθει από κάποιες νέες δυνάμεις όπως η Γουιάνα και από νέα πεδία στην Βραζιλία και τον Καναδά, όλα αυτά όμως θέλουν χρόνο.
Με λίγα λόγια, για όσο διάστημα η ζήτηση θα παραμένει υποτονική είτε λόγω των προβλημάτων στην Κίνα είτε λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης στην Ευρώπη και (ίσως) στις ΗΠΑ, το αργό πετρέλαιο μπορεί όντως να φθηνύνει περισσότερο και να ανακουφίσει τις τσέπες μας. Αν όμως η παγκόσμια οικονομία πάρει μπρος, δύσκολα θα αποφύγουμε μία νέα σημαντική άνοδο της τιμής του. Ουδέν καλόν αμιγές κακού, όπως έλεγαν κάποιοι πριν δύο χιλιάδες χρόνια.
