Το σχέδιο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του φαινομένου της λειψυδρίας που μας απασχολεί εντόνως τελευταία παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, μαζί με τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ.
Όπως προκύπτει από την παρουσίαση, έντονο είναι το πρόβλημα επάρκειας νερού κυρίως στο Νότιο Αιγαίο, σε κάποιες περιοχές της Πελοποννήσου και στην ανατολική Κρήτη ενώ το φαινόμενο μαστίζει σημειακά και την Αττική που υδροδοτείται ουσιαστικά από την κεντρική Ελλάδα.
Στα «σκαριά» νέα κοστολόγηση – Κλιμακωτή χρέωση
Σε σχέση με τους τρόπους αντιμετώπισης ο κ. Σκυλακάκης ανακοίνωσε νέες παρεμβάσεις στην κοστολόγηση και τιμολόγηση των υπηρεσιών ύδατος που θα αποσαφηνιστούν με έκδοση νέας ΚΥΑ. Ανάμεσα σε αυτά που θα περιλαμβάνει η ΚΥΑ θα είναι και η κλιμακωτή χρέωση ανάλογα με τα επίπεδα κατανάλωσης ενώ θα υπάρχει η υποχρέωση η πρώτη κλίμακα κατανάλωσης να είναι οικονομικά προσιτή και να καλύπτει τις ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού. Επιπλέον, ανέφερε ότι θα υπάρχει ειδικό τιμολόγιο για συγκεκριμένους χρήστες, όπως οι δημόσιες κοινωνικές υποδομές, ή τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Ο υπουργός προανήγγειλε, επίσης, σημαντικές αλλαγές στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΕΑ) όπου στόχος είναι να μειωθεί ο αριθμός τους στο 1/4. Όπως υποστήριξε, αυτού του είδους οι συνενώσεις, είναι συγχωνεύσεις που δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί στις λεπτομέρειές τους, αλλά αναμένεται να βοηθήσουν στη δημιουργία ισχυρότερων παρόχων.
Έτσι, η ΕΥΔΑΠ πρόκειται να επεκταθεί σε Κορινθία, Βοιωτία και Φθιώτιδα και η ΕΥΑΘ στη λοιπή Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική. Ακόμα, θα υπάρξει ΕΥΔΑΠ Νησιών για τα νησιά και την Κρήτη, όπου αυτήν τη στιγμή ο πάροχος είναι αδύναμος και η εισπραξιμότητα ανεπαρκής.
Χ. Σαχίνης: «Ο καταναλωτής πρέπει να κάνει συνετή χρήση νερού»
Ο CEO της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, μιλώντας στο Liberal για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, επισήμανε τον καθοριστικό ρόλο του πολίτη στη χρήση του νερού, δηλώνοντας χαρακτηριστικά:
«Ο καταναλωτής πρέπει αρχικά να κάνει συνετή χρήση νερού, δεν θα πάρουμε τώρα κάποια μέτρα. Πρέπει να δούμε πρώτα πως θα προχωρήσει αυτός ο υδρολογικός κύκλος που αρχίζει τώρα τον Οκτώβριο και ανάλογα με τις βροχές και τα χιόνια θα πράξουμε αναλόγως. Αυτό που προσπαθούμε είναι να κάνουμε τις επενδύσεις ώστε τον συντομότερο δυνατό χρόνο να κάνουμε αυτό που υπολείπεται όταν υπάρχει ανομβρία. Και επειδή εξαιτίας της κλιματικής κρίσης δεν ξέρουμε αν θα υπάρξει ανομβρία ή όχι εμείς πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για να μη λείψει το νερό από την Αθήνα».
Το πλεονέκτημα του Ευήνου και οι προοπτικές της μακροπρόθεσμης λύσης
Στα μελλοντικά μέτρα που περιλαμβάνονται στο κυβερνητικό σχέδιο, το κυριότερο είναι η ενίσχυση του ταμιευτήρα του Ευήνου. Αναφορικά με το μεγάλο αυτό project, η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ ανέφερε πως κοιτάζοντας όλες τις εναλλακτικές, οδηγήθηκαν σε αυτό το μεγάλο κατασκευαστικό—αλλά απλό συνάμα—έργο, σαν πρώτη προτεραιότητα.
Άλλωστε, όπως είχε γράψει το Liberal.gr, από το βήμα της 88ης ΔΕΘ και σε ερώτηση του δημοσιογράφου Χρήστου Παναγόπουλου σχετικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, ο κ. Μητσοτάκης είχε ανακοινώσει για πρώτη φορά πως μαζί με την ΕΥΔΑΠ «θα προχωρήσουμε σε ένα νέο εμβληματικό έργο το οποίο θα είναι η ένωση του Ταμιευτήρα του Εύηνου και του Μόρνου με την Τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών».
Τώρα, ΥΠΕΝ και ΕΥΔΑΠ έχουν καταρχήν συμφωνήσει στην ενίσχυση του ταμιευτήρα του Ευήνου με το έργο να χωρίζεται σε δύο βασικές φάσεις. Το εκτιμώμενο κόστος της πρώτης φάσης φτάνει τα 550 εκατ. ευρώ και στο στάδιο αυτό ο σχεδιασμός προβλέπει να μεταφερθεί το νερό από τους δύο ποταμούς Κρικελοπόταμο και Καρπενησιώτη, σε αυτόν του Ευήνου.
Στη συνέχεια, και στην τρίτη και τελευταία φάση, ο σχεδιασμός προχωράει στο στάδιο της αντλησιοταμίευσης. Μέσω αυτής, θα κατασκευαστεί μια σήραγγα, η οποία με βαρύτητα θα μεταφέρει το νερό στον ταμιευτήρα προς τα επάνω. Ουσιαστικά, θα αντλεί τα νερά από τη λίμνη των Κρεμαστών και θα τα «ανεβάζει» σε ένα ύψος για να επιτρέπει τη βαρυτική μεταφορά όταν χρειάζεται. Η φάση της αντλησιοταμίευσης έχει ένα ενδεικτικό κόστος γύρω στα 250 εκατ. ευρώ και αφορά την υψομετρική διάφορα (200 μέτρα) μεταξύ Ευήνου και Κρεμαστών, προκειμένου να «ανέβει» το νερό προς τα πάνω.
Αξίζει να σημειωθεί, όμως, ότι αυτή η φάση του έργου θεωρείται αυτοχρηματοδοτούμενη, καθώς θα λειτουργεί καταρχήν σαν έργο αντλησιοταμίευσης, και όταν υπάρχει έκτακτη ανάγκη, τότε θα λειτουργεί καθαρά σαν έργο ύδρευσης. Αυτό το έργο θα είναι κατά πάσα πιθανότητα ιδιωτικού τομέα. Στην παρούσα φάση, το ΥΠΕΝ περιμένει την εισήγηση της ΕΥΔΑΠ για τη μορφή που θα έχει το σχετικό έργο και από εκεί και πέρα θα προχωρήσει στις επόμενες φάσεις και συγκεκριμένα στην προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τελικά στην κατασκευή.
Τα υπόλοιπα συμπληρωματικά μέτρα
Επιπλέον, έμφαση δίνεται στη δημιουργία περισσότερων μονάδων αφαλατώσεων, στην επαναχρησιμοποίηση του ανακυκλώσιμου νερού και στην προσθήκη εφεδρικών ταμιευτήρων και γεωτρήσεων.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η Αθήνα υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού, από 1100 εκατ. m3 τον Οκτώβριος του 2022 σε κάτω από των 700 εκατ. m3 (εκτίμηση για Οκτώβριο 2024). Μάλιστα, σε περίπτωση συνέχισης της ανομβρίας, τα υφιστάμενα αποθέματα νερού αρκούν για περίπου 4 έτη, βάσει υπολογισμών.
Με αυτά τα δεδομένα, τα μέτρα που δρομολογούνται, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, με κριτήριο τον χρόνο υλοποίησής τους ως εξής: Κάποια από αυτά είναι βραχυπρόθεσμα, μερικά μεσοπρόθεσμα και κάποια άλλα μακροπρόθεσμα:
Βραχυπρόθεσμα μέτρα
- Ενεργοποίηση γεωτρήσεων Μαυροσουβάλας και προσθήκη εφεδρικών γεωτρήσεων μέσω του Βοιωτικού στον Κηφισό. Αυτό το μέτρο εκτιμάται πως θα συνεισφέρει με 75 εκατ. κυβικά μέτρα ανά έτος. Ο προϋπολογισμός του έργου αυτού ανέρχεται στα δύο εκατ. ευρώ.
Μεσοπρόθεσμα μέτρα
- Ενίσχυση του ταμιευτήρα του Ευήνου από ποταμούς που τροφοδοτούν τη λίμνη Κρεμαστών. Πρόκειται για ένα έργο που μπορεί να συνεισφέρει έως και 200 εκατ. κυβικά μέτρα, με βαρύτητα και επιτάχυνση της διαγωνιστικής διαδικασίας.
- Ένταξη της αφαλάτωσης ως εφεδρικό μέτρο.
Μακροπρόθεσμα μέτρα
- Πρόσθετα έργα για ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από τη Λίμνη Κρεμαστών
- Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων ΕΕΛ για βιομηχανική χρήση και άρδευση, καθώς και εμπλουτισμό υδροφόρου ορίζοντα
