Ποικίλες ήταν οι αντιδράσεις της αγοράς για το νέο πακέτο μέτρων που παρουσίασε η Κομισιόν και αφορά στη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Σκοπός του Σχεδίου Δράσης υπενθυμίζεται πως είναι η ανακούφιση των νοικοκυριών και των κρατών μελών της ΕΕ από τους αυξημένους λογαριασμούς ρεύματος. Βασική, επίσης, επιδίωξη της Κομισιόν είναι η εξοικονόμηση κόστους και για τη βιομηχανία, η οποία πλήττεται εντόνως τελευταία από τον διεθνή ανταγωνισμό.
Η βασική πρόταση της Κομισιόν αφορά στη μείωση των φόρων και των διάφορων χρεώσεων που «ανεβάζουν» το τελικό κόστος στους λογαριασμούς. Οι κατευθύνσεις αυτές στοχεύουν στην ενίσχυση του ενεργειακού συστήματος εν συνόλω προκειμένου να καταστεί ανθεκτικότερο απέναντι στους ενδεχόμενους μελλοντικούς κλυδωνισμούς των τιμών.
Εγείρονται, ωστόσο, αρκετά ερωτήματα για το κατά πόσο είναι εφικτό να μειωθούν φόροι και χρεώσεις δικτύων, σε μια περίοδο που απαιτούνται τεράστιες επενδύσεις, βλ. υλοποίηση ηλεκτρικών διασυνδέσεων, οι οποίες είναι κατά κοινή ομολογία προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς ηλεκτρισμού και την αναβάθμιση των δικτύων.
Ούτε, φυσικά, έχουν όλες οι χώρες την δημοσιονομική πολυτέλεια και τις «αντοχές» να επωμιστούν νέα βάρη σε ό,τι αφορά τη μείωση των φόρων. Για αυτό και δεν έμειναν όλες οι πλευρές το ίδιο ευχαριστημένοι από τα Σχέδια της Κομισιόν.
Αντιδράσεις Τσάφου, Μανιάτη και Eurometaux
Ξεκινώντας από την ελληνική πραγματικότητα, «πολύ ευχαριστημένος» δήλωσε ο Νίκος Τσάφος, σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας, από το Σχέδιο Δράσης της Κομισιόν.
«Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό να βλέπει κανείς στο κείμενο αρκετές ιδέες που η ελληνική κυβέρνηση έχει υποστηρίξει τους τελευταίους μήνες», τόνισε, ενώ πρόσθεσε στη συνέχεια πως «συνολικά, το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια προσφέρει αρκετά νέα εργαλεία για ουσιαστική δράση – για τη μείωση των τιμών της ενέργειας, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την εμβάθυνση της Ενεργειακής Ένωσής μας. Ανυπομονώ να συνεργαστώ με την Επιτροπή και άλλα κράτη-μέλη για να μετατρέψουμε αυτές τις ιδέες σε πράξη τους επόμενους μήνες».
Την ανακοίνωση της Επιτροπής σχολίασε και ο Γιάννης Μανιάτης, Αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
O ίδιος ανέφερε πως «επιτέλους η βιομηχανία και η επιχειρηματικότητα της Ευρώπης βρέθηκαν στο επίκεντρο της προσοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όμως, η σημερινή ανακοίνωση για το Green Industrial Deal απέχει αρκετά από την δημιουργία όλων των απαραίτητων συνθηκών που θα επιτρέψουν στις ευρωπαϊκές εταιρείες να ανταγωνιστούν ισότιμα εκείνες των μεγάλων ανταγωνιστών μας από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Απαιτούνται μέτρα δραστικής μείωσης των τιμών ενέργειας για τις βιομηχανίες (ασφαλώς και για τα νοικοκυριά), καθώς μόνο έτσι θα αναζωογονηθεί η παραγωγική βάση της Ευρώπης και θα δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας».
Ο κ. Μανιάτης τόνισε την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια και καλύτερη εποπτεία της λειτουργίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τη μόνιμη αποσύνδεση των τιμών των ορυκτών καυσίμων και ιδίως του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, την ύπαρξη εύλογου ανώτατου ορίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και την χρονική παράταση των μηχανισμών διόρθωσης της αγοράς, ιδιαίτερα σε λειτουργίες όπως η αποθήκευση φυσικού αερίου, οι συλλογικές ευρωπαϊκές προμήθειες φυσικού αερίου και κρίσιμων πρώτων υλών.
Επιπλέον, αρκετές βιομηχανικές ενώσεις και σύνδεσμοι στην Ευρώπη βλέπουν αυτά τα σχέδια που παρουσίασε η Κομισιόν ως ένα «πρώτο βήμα». Εκπροσωπώντας τη Eurelectric, τον σύνδεσμο του τομέα ηλεκτρισμού στην Ευρώπη, ο Γενικός Γραμματέας της, Κρίστιαν Ρούμπι, σχολίασε πως «το Clean Industrial Deal είναι ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, με έμφαση στον εξηλεκτρισμό, την απλοποίηση και την ενίσχυση της ζήτησης».
Αρνητικοί οι βιομήχανοι - Η ΕΕ πετά το μπαλάκι στις εθνικές κυβερνήσεις
Η Eurometaux, από την πλευρά της, η ευρωπαϊκή ένωση για τη βιομηχανία μη σιδηρούχων μετάλλων, σχολίασε ότι δεν υπάρχουν μέτρα που είναι πιθανό να προκαλέσουν άμεση μείωση των τιμών της ενέργειας.
Σύμφωνα με μια πρώτη αποτίμηση όπως λένε, η Επιτροπή εμμένει στο αφήγημά της ότι η διασφάλιση προσιτής ενέργειας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την επιτάχυνση των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια και υποδομές και με την εμβάθυνση της ολοκλήρωσης της αγοράς ενέργειας της ΕΕ.
Δεν υπάρχουν μέτρα που είναι πιθανό να προκαλέσουν άμεση μείωση των τιμών της ενέργειας. Η Επιτροπή στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η επένδυση σε νέα δυναμικότητα καθαρής παραγωγής σήμερα θα επιτρέψει να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές σε λίγα χρόνια.
Η Επιτροπή προσπαθεί να μειώσει το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας ζητώντας από τα κράτη μέλη να μειώσουν τους φόρους ηλεκτρικής ενέργειας και τα τέλη δικτύου. Όμως εμποδίζονται από τις σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στους κρατικούς προϋπολογισμούς.
Υποστηρίζει, τέλος, πως μεταφέρει ουσιαστικά το βάρος στα κράτη μέλη προτείνοντας να μειώσουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας με περιορισμούς στους φόρους ηλεκτρικής ενέργειας και στα τέλη δικτύου, κάτι που συνιστά ανασταλτικό παράγοντα καθώς θα είχε σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς από την στέρηση σημαντικών εσόδων.
