Σε συνέχεια των γκρίζων σύννεφων και της μαραθώνιας συζήτησης τριών ωρών μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, οι δύο πολιτικοί αρχηγοί συμφώνησαν σε ένα από τα βασικότερα ζητήματα για το θέμα του καλωδίου: στην είσοδο της Λευκωσίας στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου.
Ειδικότερα, Χριστοδουλίδης και Μητσοτάκης επαναβεβαίωσαν νωρίτερα το ενδιαφέρον και την πολιτική δέσμευση Κύπρου και Ελλάδας για υλοποίηση του υψηλής στρατηγικής και οικονομικής σημασίας έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης ανάμεσα στις δύο χώρες.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Προεδρίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενημέρωσε ενδελεχώς τον Έλληνα Πρωθυπουργό για τη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου κατά τη συνεδρίαση του Σώματος στις 17 Σεπτεμβρίου 2024. Ταυτόχρονα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επιβεβαίωσε την πολιτική δέσμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας για συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου το συντομότερο δυνατόν, και αφού ολοκληρωθεί η μελέτη της δέουσας επιμέλειας και η σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού, για την οποία βρίσκονται σε εξέλιξη προχωρημένες διαβουλεύσεις και με τρίτα κράτη.
Θα φανεί αν η συγκεκριμένη δήλωση από πλευράς της Λευκωσίας θα πάρει «σάρκα και οστά» προκειμένου να προχωρήσει απρόσκοπτα το έργο. Σύμφωνα πάντως με αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, το κλίμα είναι σχετικά θετικό. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Π. Μαρινάκης ανέφερε χαρακτηριστικά: «είμαστε αισιόδοξοι, προσέχοντας τι λέμε, ότι θα υπάρξει θετική έκβαση ως προς το οικονομικό σκέλος», χαρακτηρίζοντας τη διασύνδεση ως ένα πολύ σημαντικό έργο για την Ευρώπη, την Ελλάδα και κυρίως για την Κύπρο.
Αύριο η απόφαση της ΡΑΕΚ για αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο του καλωδίου
Σύμφωνα με το philenews, πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι οι πολυσυζητημένες αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας θα οριστικοποιηθούν αύριο, με απόφαση της ΡΑΕΚ.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι είναι πιθανό η αυριανή τροποποίηση της ρυθμιστικής απόφασης της 2ας Ιουλίου 2024 να μην είναι η τελευταία, καθώς εκκρεμούν και άλλα θέματα που χρήζουν αποφάσεων από τις δύο κυβερνήσεις και τις δύο ρυθμιστικές αρχές.
Η ΡΑΕΚ αύριο θα κληθεί να εγκρίνει τις εξής αλλαγές:
- Την έναρξη παραχώρησης στον φορέα υλοποίησης (Great Sea Interconnector) εσόδων, προς κάλυψη δαπανών του κατά το στάδιο της κατασκευής του έργου. Η απόφαση θα προβλέπει χρέωση των καταναλωτών στην Κύπρο με πολύ μικρό ποσό ανά κιλοβατώρα, το οποίο όμως θα επιστρέφεται ταυτόχρονα στους καταναλωτές ρεύματος μέσω επιδότησης του κράτους στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού. Πρόκειται δηλαδή για ενσωμάτωση στο ρυθμιστικό πλαίσιο της απόφασης που έλαβε την περασμένη Τρίτη το Υπουργικό, για χρηματοδότηση του φορέα υλοποίησης με 25 εκατ. τον χρόνο (συνολικά 125 εκατ. ευρώ την περίοδο 2025-2029), έναντι εύλογων εξόδων του για τις κατασκευές.
- Η ρυθμιστική απόφαση θα αλλάξει αύριο και για τη χρονική επέκταση της παραχώρησης αυξημένου (προνομιακού) ποσοστού απόδοσης κεφαλαίου (premium WACC) για περίοδο 17 χρόνων και όχι 12 όπως προβλέπει η ισχύουσα απόφαση.
Δεν υπάρχουν πληροφορίες για άλλες τροποποιήσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο (στον διασυνοριακό επιμερισμό του κόστους – CBCA) κατά την αυριανή συνεδρία της ΡΑΕΚ. Θυμίζουμε ότι λέχθηκε δημοσίως και αρμοδίως ότι η ελληνική Κυβέρνηση έχει αποδεχθεί να επιμεριστεί κατά 50% στις δύο πλευρές το όποιο κόστος από ενδεχόμενη διακοπή ή μη λειτουργία της διασύνδεσης για λόγους που δεν θα ευθύνεται ο φορέας υλοποίησης. Δεν είναι όμως γνωστό πότε και με ποια διαδικασία θα ενσωματωθεί στο ρυθμιστικό πλαίσιο αυτή η συμφωνία.
Επιπλέον, δεν υπάρχει ενημέρωση κατά πόσο το CBCA θα τροποποιηθεί τελικά ή όχι για να ενσωματωθεί το αίτημα της κυπριακής πλευράς να επιμερίζεται 50-50 στους καταναλωτές των δύο χωρών το πρόσθετο κόστος πέραν του 1.94 δισ. ευρώ, σε περίπτωση που υπάρξει υπέρβασή του.
Νωρίτερα το Liberal.gr έγραψε:
Σε νέο αδιέξοδο οδηγείται η πολυθρήλητη ηλεκτρική διασύνδεση, ενώ δεν βγήκε «λευκός καπνός» στην κρίσιμη συνάντηση Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη. Η Αθήνα «κρατά» μικρό καλάθι και έχοντας «βάλει» νερό στο κρασί της εξαντλώντας όλα τα περιθώρια και κάνοντας αρκετές υποχωρήσεις για να βρεθεί η «χρυσή τομή» προς την κυπριακή πλευρά, η τελευταία «παίζει» αρκετές φορές με τη φωτιά.
To βασικό «αγκάθι» και η κόκκινη γραμμή της Αθήνας για την επίτευξη μιας οριστικής συμφωνίας είναι η συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο Great Sea Interconnector με 100 εκατ. ευρώ, ζητήματα που υποτίθεται ότι είχαν λυθεί και είχαν προσυμφωνηθεί από τις αρχές του μήνα.
Γιατί καθυστερούν οι Κύπριοι
Η Κύπρος εξακολουθεί να αμφισβητεί την ωφελιμότητα του έργου και αυτό που φρόντισε να κάνει σαφές ήταν ότι δεν είναι διατεθειμένη να συνεχίσει να βάζει χρήματα σε ένα έργο που δεν είναι αποδεκτό και από τις δύο πλευρές. Μετά το φιάσκο του Βασιλικού, αυτό που προσπαθεί να αποφύγει πάση θυσία η Λευκωσία είναι να μην επιβαρυνθούν οι Κύπριοι Καταναλωτές, διυλίζοντας έτσι τον κώνωπα.
Κι ενώ η κυπριακή πλευρά «σφυρίζει» αδιάφορα για την συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο του ηλεκτρικού καλωδίου, το οποίο συνεχώς τρενάρει αμφισβητώντας τις μελέτες του ΑΔΜΗΕ, η ελληνική πλευρά εξακολουθεί να θεωρεί το θέμα κομβικής σημασίας.
Πέραν αυτού, η Κύπρος με την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου θέτει νέες απαιτήσεις, που ανατρέπουν τη διασυνοριακή κατανομή κόστους του έργου (Cross Border Cost Allocation), γνωστή ως CBCA, μεταφέροντας αυθαίρετα μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στην Ελλάδα. Η απόφαση του υπουργικού συμβουλίου αναφέρει ότι στην περίπτωση που το τελικό κόστος του έργου ξεπεράσει το προϋπολογιζόμενο του 1,94 δισ. ευρώ, τότε το επιπλέον κόστος θα επιμεριστεί ισόποσα (50%-50%) στις δύο χώρες.
Το CBCA προβλέπει αναλογία 37% για την Ελλάδα και 63% για την Κύπρο ως άμεσα ωφελούμενη χώρα από το έργο, ενώ η Ελλάδα έχει ήδη αποδεχθεί σε μια ένδειξη καλής θέλησης και προκειμένου να αμβλυνθούν οι ανησυχίες της Κύπρου για το γεωπολιτικό ρίσκο, να αναλάβει κατά 50% των δαπανών σε περίπτωση που το έργο σταματήσει για λόγους που δεν ελέγχονται από τον φορέα υλοποίησης.
Αντί να κάνει βήματα μπρος, η Λευκωσία «πάει» πάλι προς τα πίσω, εντείνοντας την απόσταση μεταξύ των δύο χωρών με νέες ανατροπές, σε συνέχεια των αλλεπάλληλων χρονοτριβών και καθυστηρήσεων.
