Η προστασία των ελληνικών δασών θα μπορούσε κάποια στιγμή να φτάσει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενη. Και να επιδοτείται από τα έσοδα πώλησης των πρόσθετων τόνων CO2 που θα απορροφούνται λόγω της ορθής τους διαχείρισης, καθώς και από την εκμετάλλευση της ξυλείας, περιορίζοντας τις πυρκαγιές, αλλά και μειώνοντας τη δαπάνη για το κρατικό προϋπολογισμό.
Το μοντέλο αυτό βρίσκεται στην καρδιά της μεταρρύθμισης που παρουσίασε σήμερα ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θοδωρής Σκυλακάκης, η οποία απαρτίζεται από συνολικά 7 άξονες. Τη σύνταξη νέων διαχειριστικών μελετών για όλα τα δάση, την επιδότηση της απόληψης δασικής πιστοποιημένης βιομάζας, την «αδελφοποίηση» των δασών του Βορρά με του Νότου, τα υποχρεωτικά μέτρα ανιπυρικής προστασίας, τη συνεργασία των δασικών συνεταιρισμών με εταιρείες και φυσικά την ενίσχυση της δασικής υπηρεσίας.
«Στόχος της μεταρρύθμισης είναι να δημιουργηθεί μια νέα δυναμική, από την οποία θα προκύπτουν μόνιμοι πόροι για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των δασών μας», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Πώς θα λειτουργεί αυτό το νέο μοντέλο, που προσομοιάζει σε αρκετά σημεία με τις πετυχημένες πρακτικές στις Σκανδιναβικές χώρες;
- Εκπόνηση διαχειριστικών μελετών. Τα αναλυτικά στοιχεία του κάθε δάσους θα τα προσδιορίζει το διαχειριστικό σχέδιο με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές, που θα λαμβάνουν την έγκριση από την αρμόδια δασική υπηρεσία. Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθεί ψηφιακή πλατφόρμα, μέσω της οποίας θα παρακολουθούνται και θα υλοποιούνται αυτές οι διαχειριστικές μελέτες, καθώς και όλες οι άλλες εργασίες της δασικής υπηρεσίας.
- Επιδότηση για την απόληψης της δασικής πιστοποιημένης βιομάζας. Καθιερώνεται σύστημα επιδοτήσεων, οι οποίες θα προκύπτουν από τις εγκεκριμένες διαχειριστικές μελέτες, με κριτήριο την προστασία και την ανάπτυξη των δασικών οικοσυστημάτων. Όσο πιο δύσκολη είναι η απόληψη της βιομάζας και όσο περισσότερο συνεισφέρει στην πρόληψη, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η επιδότηση. Θα παρέχεται ετησίως, με βάση τα τιμολόγια πώλησης της απολαμβανόμενης βιομάζας. Για το σχεδιασμό του συστήματος επιδότησης θα λαμβάνονται υπόψη όλες οι σχετικές παράμετροι, όπως ο τύπος ξυλείας, η τελική χρήση, ο βαθμός δυσκολίας απόληψης (π.χ. κλίση δάσους, δυνατότητα πρόσβασης, ειδικά χαρακτηριστικά αναγλύφου), κ.ά.
- Χρηματιστήριο δημιουργίας Carbon Credits. Καθιερώνεται η δημιουργία εθελοντικής αγοράς απορροφήσεων CO2, μέσω χρηματιστηρίου, από έργα δάσωσης, αναδάσωσης ή βελτίωσης διαχείρισης δασών. Το Χρηματιστήριο θα αφορά τους πρόσθετους τόνους CO2 που θα απορροφούνται λόγω της ορθής διαχείρισης από τα ελληνικά δάση. Το επιπλέον CO2 που θα απορροφάται θα προκύπτει με βάση κοινούς κανόνες, που θα θέσει το κράτος -ανάλογα με το είδος του έργου, το είδος βλάστησης και την κλιματική ζώνη- και θα πιστοποιούνται από ειδικά διαπιστευμένες εταιρείες αναγνωρισμένου κύρους.
- Συμπράξεις ιδιωτικών εταιρειών και δασικών συνεταιρισμών. Στη νέα αυτή αγορά θα μπορούν να συμμετάσχουν σχήματα τα οποία θα προκύπτουν από τη σύμπραξη μεταξύ πιστοποιημένων ιδιωτικών εταιρειών και των 293 υφιστάμενων Δασικών Συνεταιρισμών. Δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν πιστοποιημένες εταιρείες αξιοποίησης της δασικής βιομάζας οι οποίες τα πρώτα χρόνια θα επιδοτούνται, σε συνεργασία με δασικούς συνεταιρισμούς. Οι εταιρείες και οι συνεταιρισμοί αυτοί, θα επιδοτούνται από τα έσοδα που προκύπτουν από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 (carbon credits) του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας εκπομπών (ETS). Επιδίωξη, η πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε εξοπλισμό, που θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα της απόληψης της βιομάζας. Επί της ουσίας, οι διαχειριστές του δάσους, θα πιστοποιούνται από εξειδικευμένες εταιρείες για την ποσότητα των όγκων διοξειδίου του άνθρακα που καταφέρνουν να απορροφήσουν, και την οποία μετά θα πωλούν σε επιχειρήσεις που θέλουν να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, δηλαδή διυλιστήρια και ενεργοβόρες βιομηχανίες.
- «Αδερφοποίηση» δασών Βορρά-Νότου. Από τα 76 εκατομμύρια στρέμματα, που είναι η συνολική έκταση των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας, περίπου τα μισά δεν τελούν υπό διαχείριση -κυρίως τα δάση στη Νότια Ελλάδα. Γι’ αυτό και προτείνεται να «αδελφοποιηθούν» με τα διαχειριζόμενα του Βορρά. Αυτό σημαίνει, πως οι προσκλήσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση και την παραγωγική εκμετάλλευση αυτών, θα αφορούν από κοινού «αδερφοποιημένα» δασικά οικοσυστήματα της Βόρειας και της Νότιας Ελλάδας.
- Υποχρεωτικά μέτρα αντιπυρικής προστασίας. Μαζί με την εκάστοτε διαχειριστική μελέτη θα εφαρμόζεται, υποχρεωτικά, η αντίστοιχη εγκεκριμένη αντιπυρική μελέτη.
- Ενίσχυση της δασικής υπηρεσίας. Για την υλοποίηση της παραπάνω μεταρρύθμισης ενισχύεται η δασική υπηρεσία με μόνιμο (500 στελέχη) και εποχικό προσωπικό (1.200 στελέχη ετησίως, με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία) και αναβαθμίζονται τα μέσα και οι υποδομές της από το πρόγραμμα «έξυπνο δάσος» (π.χ. laptop, tablet, δορυφορικό internet, αισθητήρες, drones, 300 οχήματα ΑΙΓΙΣ, κ.λπ.).
«Η ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων, θα οδηγήσει σε καθαρισμό και έργα πρόληψης, μειώνοντας τους κινδύνους πυρκαγιάς, που φέρνει η επελαύνουσα κλιματική κρίση», όπως ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης. Παράλληλα, θα στηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, ενώ θα αυξηθεί η φορολογητέα ύλη και θα μειωθεί η παράτυπη οικονομία.
