Λίγο πριν από τη λήψη της επενδυτικής απόφασης για τις γεωτρήσεις υδρογονανθράκων στην Κρήτη, η κοινοπραξία ExxonMobil - HELLENiQ ΕNERGY μπαίνει στην τελική ευθεία και συγκεκριμένα στην έναρξη της β' φάσης του σταδίου ερευνών που θα είναι και το καθοριστικότερο για την τελική απόφαση.
Η β’φάση αφορά το οικόπεδο για τα «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» και αυτή είναι και η παραχώρηση που έχει τώρα προτεραιότητα για το σχήμα της κοινοπραξίας. Το τι θα κληρώσει τελικά για το μπλοκ «Δυτικά Κρήτης» θα το μάθουμε σε μεταγενέστερο χρόνο, μετά την 6μηνη παράταση που έδωσε στις μισθώτριες εταιρείες, ExxonMobil - HELLENiQ ΕNERGY, η Ελληνική Εταιρεία Υδρογονανθράκων. Η τελευταία έδωσε το «πράσινο» φως για αυτήν μικρή πίστωση χρόνου που ζήτησε η κοινοπραξία, προκειμένου να αξιολογήσει καλύτερα τα δεδομένα που απέκτησε από προηγούμενες έρευνες. Το αίτημα των δύο εταιρειών για μίνι παράταση «εισακούστηκε» κι έτσι η φάση του βασικού σταδίου ερευνών για το συγκεκριμένο block θα ισχύει μέχρι και την 9η Απριλίου 2025.
Αυτό που μένει τώρα είναι το αν θα απαιτηθούν πρόσθετα τρισδιάστατα δεδομένα από τις έρευνες, οπότε και θα πρέπει να ξαναβγεί το ερευνητικό πλοίο στην περιοχή της Κρήτης. Από εκεί και πέρα, ο παράγων χρόνος μπαίνει και πάλι, καθώς το ζητούμενο είναι το κατά πόσο σύντομα θα αναλυθούν όλα τα στοιχεία ώστε να ληφθεί η απόφαση της κοινοπραξίας, η οποία πλέον θα αφορά σε πρώτη φάση το οικόπεδο «ΝΔ της Κρήτης» και σε δεύτερη φάση το οικόπεδο «Δυτικά της Κρήτης»
Το παιχνίδι με το χρόνο
Αν και η κοινοπραξία είχε προχωρήσει αρκετά γρήγορα και στα δυο οικόπεδα (δυτικά και νοτιοδυτικά), απαραίτητος κρίθηκε από τις μισθώτριες εταιρείες ExxonMobil και Helleniq Energy λίγος ακόμα χρόνος προκειμένου να αξιολογήσουν τα ευρήματα για το block στα δυτικά. Ο αμερικανικός πετρελαϊκός όμιλος, που είναι βασικός operator της κοινοπραξίας, χρειάστηκε κι άλλο χρόνο με σκοπό την περαιτέρω ανάλυση των τρισδιάστατων σεισμικών δεδομένων που απέκτησε εκτελώντας τες νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Έξι μήνες αργότερα, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η υλοποίηση του νέου ποιοτικά και ποσοτικά αναβαθμισμένου προγράμματος εργασιών, όπως αυτές περιγράφονται στην από 3.10.2024 επιστολή της εντολοδόχου εταιρείας, σύμφωνα με την απόφαση της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) που αναρτήθηκε στη Διαύγεια.
Το σχήμα της κοινοπραξίας θα αξιοποιήσει αυτό το διάστημα των έξι μηνών προκειμένου να ωριμάσει πλήρως το project κρατώντας το «ζωντανό» και τηρώντας το χρονοδιάγραμμα για τη λήψη απόφασης. Υπενθυμίζεται ότι η ExxonMobil αναμένεται να λάβει την τελική απόφαση για τη διενέργεια της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης μέχρι το τέλος του 2024, ή το αργότερο εντός του πρώτου εξαμήνου του 2025.
Τα «αγκάθια» στο story των παραχωρήσεων
Δεν είναι λίγα τα εμπόδια που έχει βρει «μπροστά» της κατά καιρούς η κοινοπραξία στην προσπάθειά της να προχωρήσει τις έρευνες, με τον χρόνο και τη γραφειοκρατία να στέκεται πολλές φορές εμπόδιο. Από την πλευρά του, ο βασικός operator, ExxonMobil κάνει ό,τι μπορεί για να επισπεύσει τις διαδικασίες, προχωρώντας πολύ γρήγορα τις έρευνες, συλλέγοντας τρισδιάστατα δεδομένα, πολύ νωρίτερα και από αυτό που προέβλεπε το χρονοδιάγραμμα.
Γραφειοκρατία και δικαστικές προσφυγές έχουν προβληματίσει κατά καιρούς αρκετά τους εταίρους. Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχα προβλήματα είχαν αντιμετωπίσει και πριν από δύο χρόνια η τότε κοινοπραξία των TotalEnergies – ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY στα δύο πολλά υποσχόμενα σε κοιτάσματα φυσικού αερίου υπεράκτια blocks της Κρήτης. Το αποτέλεσμα ήταν τον Απρίλιο του 2022 να αποχωρήσει η γαλλική TotalEnergies, μη πιστεύοντας στην ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης, όπως είχε διαπιστώσει άλλωστε και με τις δικαστικές προσφυγές κατά της απόφασης για τις σεισμικές έρευνες.
Έτσι, η ExxonMobil πήρε πάνω της τις παραχωρήσεις «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» αναλαμβάνοντας ρόλο operator με εταίρο τη HELLENiQ ENERGY τις σεισμικές έρευνες. Η αμερικανική εταιρεία, μάλιστα, είχε εκδηλώσει ανοικτά την επιθυμία της για επίσπευση των ερευνών, το χρονοδιάγραμμα όμως, πήγε «πίσω» τις έρευνες. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προβληματισμός στην κοινοπραξία για το ενδεχόμενο δικαστικής προσφυγής όταν κι εφόσον προχωρήσουν στην απόφαση για γεώτρηση συνεχίζει να υπάρχει.
Η αισιόδοξη εκτίμηση
Παρόλα αυτά και εφόσον η κοινοπραξία λάβει απόφαση για την πρώτη διερευνητική γεώτρηση στα τέλη του 2024, οι προβλέψεις της ΕΔΕΥΕΠ είναι αρκετά αισιόδοξες. Τα δυνητικά αποθέματα της περιοχής, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εταιρείας, μας κάνουν να βλέπουμε το «ποτήρι μισογεμάτο», καθώς με μια πρώτη εκτίμηση, αυτά κυμαίνονται περί τα 24 τρισ. κυβικά πόδια (trillion cubic feet) ή 680 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) φυσικού αερίου (risked recoverable reserves). Η πιθανή επιβεβαίωση αυτών των κοιτασμάτων υπερκαλύπτει τόσο την παρούσα όσο και τη μέλλουσα εγχώρια ζήτηση φυσικού αερίου καθιστώντας τη χώρα μας εξαγωγική έως τα τέλη της δεκαετίας.
Να σημειωθεί ότι επί του παρόντος υπάρχουν οκτώ ενεργές συμβάσεις έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, με τη συμμετοχή σημαντικών επενδυτών πέρα από την ExxonMobil και τη HELLENiQ ENERGY, όπως η Energean με το mega project αποθήκευσης στον Πρίνο. Η περιοχή του Πρίνου βρίσκεται σε φάση παραγωγής, το Κατάκολο σε φάση ανάπτυξης, ενώ έξι ακόμη περιοχές βρίσκονται σε φάση έρευνας: μία στη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων, τρεις θαλάσσιες περιοχές στο Ιόνιο Πέλαγος (Μπλοκ 2, Μπλοκ 10, Μπλοκ Ιονίου), και δύο θαλάσσιες περιοχές στην Κρήτη (Δυτικά της Κρήτης, Νοτιοδυτικά της Κρήτης).
