Ταυτόχρονα με τα έργα αστικής ανάπλασης στο Ελληνικό, που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη στη χώρα μας την τελευταία τριετία, με τις πρώτες παραδόσεις έργων να έχουν ήδη πραγματοποιηθεί, δημιουργώντας την πρώτη έξυπνη και "πράσινη" πόλη σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τα θεμέλιά της, σε εξέλιξη βρίσκονται και άλλα μεγάλα έργα ή επεκτάσεις αστικών αναπλάσεων τόσο στην Ευρώπη όσο και διεθνώς. Κάποια από αυτά ξεκίνησαν μόλις πριν από μερικά χρόνια, ενώ άλλα πολύ νωρίτερα, αλλά συνεχώς επεκτείνονται.
Ποια όμως είναι τα κοινά τους χαρακτηριστικά και ποιες οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν; Γιατί τα μεγάλα έργα αστικής ανάπλασης κερδίζουν έδαφος διεθνώς και ποια είναι τα βασικά οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία; Στα κοινά χαρακτηριστικά τους συγκαταλέγονται οι προκλήσεις που αντιμετώπισαν πριν από την έναρξη των εργασιών, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα καθυστερήσεις, καθώς και κατά τη διάρκειά τους, λόγω της πολυπλοκότητάς τους, οι οποίες όμως διαφέρουν από έργο σε έργο. Παράλληλα, κοινό στοιχείο αποτελούν οι αρχικές αντιδράσεις που σημειώθηκαν, σε διαφορετική ένταση, ανάλογα με το έργο και τη χώρα, από τις τοπικές κοινωνίες, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και διάφορους φορείς. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στο Ελληνικό, οι αντιδράσεις ελαχιστοποιήθηκαν, ενώ σε άλλες συνεχίζονται.
'Αλλες προκλήσεις είναι η χρηματοδότησή τους, το κατασκευαστικό στάδιο και η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων. Στο πλαίσιο αυτό απαιτούνται εγχώριες και διεθνείς συνεργασίες για την επίτευξη των στόχων, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Ελληνικό, όπου η Lamda Development έχει δημιουργήσει μία από τις ισχυρότερες συμμαχίες, συγκεντρώνοντας ισχυρές κοινοπραξίες και επιχειρήσεις και ομίλους από διάφορους κλάδους της οικονομίας από την εγχώρια και τη διεθνή αγορά. Αυτό αποτέλεσε στρατηγική επιλογή του διευθύνοντος συμβούλου της LAMDA, Οδυσσέα Αθανασίου, πολύ πριν ξεκινήσουν τα έργα.
Το κοινό όραμα όλων των μεγάλων σύγχρονων αστικών αναπλάσεων είναι η δημιουργία νέων βιώσιμων, πράσινων και έξυπνων υποδομών, κτηρίων και ολόκληρων περιοχών, βασισμένων σε νέα μοντέλα ανάπτυξης. Στο επίκεντρο βρίσκεται, επίσης, ο περιορισμός των μετακινήσεων με αυτοκίνητο, η δημιουργία εμπειριών για τους κατοίκους και τους επισκέπτες, με την κατασκευή σύγχρονων εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων πολλαπλών χρήσεων, αθλητικών εγκαταστάσεων και πλήθους άλλων επιλογών. Αν οι φιλοδοξίες τους γίνουν πραγματικότητα, τελικός κριτής θα είναι ο χρόνος, οι τοπικές κοινωνίες και οι επισκέπτες. Τα πρώτα σημάδια δείχνουν ότι κερδίζουν την εμπιστοσύνη τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Marina Bay Sands στη Σιγκαπούρη δέχεται δεκάδες εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο από κάθε γωνιά του κόσμου
Μεγάλα έργα αστικής ανάπλασης σε διάφορες περιοχές του κόσμου
Αμβούργο - HafenCity
Με έκταση 157 εκταρίων ξηράς και υδάτων, όπως αναφέρουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ οι υπεύθυνοι του έργου, το HafenCity στο Αμβούργο είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα ανάπτυξης στο εσωτερικό μιας πόλης στην Ευρώπη. Το έργο επεκτείνει το κέντρο του Αμβούργου κατά 40% και συνδυάζει διάφορες χρήσεις: εργασία, κατοικία, εκπαίδευση, πολιτισμό, αναψυχή, τουρισμό και λιανικό εμπόριο. Χαρακτηρίζεται από ναυτική ατμόσφαιρα, κεντρική τοποθεσία και ένα καινοτόμο σχέδιο που ενσωματώνει την αστικότητα και τη βιωσιμότητα. Περισσότερα από 100 έργα έχουν ολοκληρωθεί, συμπεριλαμβανομένων κατοικιών, γραφειακών χώρων, εκπαιδευτικών εγκαταστάσεων, πολιτιστικών ιδρυμάτων και δημόσιων χώρων. Επιπλέον, έχουν δημιουργηθεί 10,5 χιλιόμετρα παραθαλάσσιων περιπάτων και 3,1 χιλιόμετρα προκυμαίων στον ποταμό Έλβα. Η ανάπτυξη περιλαμβάνει νέες περιοχές, όπως το Baakenhafen και το Elbbrücken, με έμφαση στη βιωσιμότητα, την κοινωνική ποικιλομορφία και τις καινοτόμες λύσεις κινητικότητας. Το HafenCity κατασκευάζεται κυρίως μέσω ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ οι δημόσιες επενδύσεις χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από την πώληση γης.
Το Marina Bay Sands, το εμβληματικό ολοκληρωμένο θέρετρο στη Σιγκαπούρη, ανακοίνωσε σχέδια για μια σημαντική περαιτέρω επέκταση ύψους 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή μιας τέταρτης ξενοδοχειακής πτέρυγας με 570 πολυτελείς σουίτες, χώρους παιχνιδιών, μια αρένα χωρητικότητας 15.000 θέσεων, πισίνες στην οροφή και 110.000 τετραγωνικά πόδια χώρου για εκθέσεις και συνέδρια. Από το άνοιγμά του το 2010, το Marina Bay Sands έχει υποδεχθεί πάνω από 470 εκατομμύρια επισκέπτες και έχει φιλοξενήσει περισσότερες από 1.750 εκδηλώσεις. Η επέκταση αυτή αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τη θέση της Σιγκαπούρης ως κορυφαίου προορισμού για επιχειρηματικό και ψυχαγωγικό τουρισμό.
Neom - Σαουδική Αραβία
Το Neom είναι μια πρωτοβουλία συνολικού ύψους 500 δισ. δολαρίων στην επαρχία Ταμπούκ, με στόχο τη δημιουργία μιας φουτουριστικής πόλης. Θα συνδυάζει τεχνολογία αιχμής, βιωσιμότητα και πολυτέλεια, σε μια περιοχή 26.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το έργο περιλαμβάνει τη «The Line», μια γραμμική πόλη μήκους 170 χιλιομέτρων χωρίς αυτοκίνητα και με μηδενικές εκπομπές ρύπων, σχεδιασμένη αρχικά για 9 εκατομμύρια κατοίκους. Παράλληλα, αναπτύσσεται το Oxagon, το μεγαλύτερο πλωτό βιομηχανικό συγκρότημα στον κόσμο, επικεντρωμένο σε καθαρές ενεργειακές βιομηχανίες, και το Trojena, ένας ορεινός τουριστικός προορισμός με χιονοδρομικό κέντρο. Επίσης τη δημιουργία του Sindalah, ένα πολυτελές νησί για την ελίτ του yachting, με μαρίνα, βίλες και γήπεδο γκολφ. Το Sindalah λειτουργεί από το 2024, ενώ οι υπόλοιπες ζώνες αναπτύσσονται σταδιακά μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 2030.
Brent Cross Town, Ηνωμένο Βασίλειο
Το έργο αναγέννησης στο Λονδίνο περιλαμβάνει 6.700 κατοικίες, εμπορικούς χώρους, δημόσια πάρκα και υποδομές βιώσιμης ενέργειας. Οι πρώτες κατοικίες θα είναι έτοιμες από το 2024, ενώ η πλήρης ολοκλήρωση του έργου αναμένεται σε 15-20 χρόνια. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του έργου, το όραμα για το Brent Cross Town είναι πιο φιλόδοξο από ποτέ. Η περιοχή θα φιλοξενήσει 6.700 κομψές νέες κατοικίες και περισσότερες από 50 τοποθεσίες για λιανικό εμπόριο, φαγητό και ποτό, ενώ θα προσφέρει κορυφαίους χώρους εργασίας για περισσότερους από 25.000 ανθρώπους. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί μια κοινότητα με επίκεντρο την υγεία και την ευεξία, με σύγχρονες εγκαταστάσεις. Το Brent Cross Town είναι μία κοινή πρωτοβουλία της Related Argent και του Δήμου Barnet. Η Related Argent είναι ο αναπτυξιακός οργανισμός πίσω από το King's Cross στο Λονδίνο και το Hudson Yards στη Νέα Υόρκη. Η περιοχή θα περιλαμβάνει περισσότερα από 50 στρέμματα πάρκων και χώρων αναψυχής, συνδυάζοντας παραδοσιακά και καινοτόμα αθλήματα, καθώς και 150.000 τετραγωνικά πόδια εσωτερικών εγκαταστάσεων. Οι χώροι για ενεργό τρόπο ζωής και ευεξία αποτελούν τον πυρήνα του οράματος για το Brent Cross Town. Οι κάτοικοι και οι εργαζόμενοι θα επωφεληθούν από εξαιρετικές συγκοινωνιακές συνδέσεις, όπως ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός Brent Cross West, ο οποίος θα συνδέει την περιοχή με το κέντρο του Λονδίνου σε μόλις 12 λεπτά. Με χαμηλής εκπομπής άνθρακα κατασκευές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αντιστάθμιση άνθρακα και συνεργασία με τη Vattenfall, μια εταιρεία ενέργειας επικεντρωμένη στη βιωσιμότητα, το Brent Cross Town στοχεύει σε μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα έως το 2030. Εκτιμάται ότι μέχρι το 2028 η περιοχή θα φιλοξενεί 12.000 κατοίκους ή εργαζόμενους.
Docklands - Μελβούρνη
Τα Docklands αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα έργα αστικής ανανέωσης στην Αυστραλία, επανασυνδέοντας το κεντρικό τμήμα της Μελβούρνης με το ιστορικό παραλιακό της μέτωπο. Η εγγύτητά του με την πόλη προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την επαναδιαμόρφωση της Μελβούρνης ως παραθαλάσσιας πόλης, τιμώντας τη ναυτική της ιστορία. Το Docklands αποτελείται από διάφορες περιοχές, καθεμία από τις οποίες περιλαμβάνει ποικιλία κατοικιών, εμπορικών χώρων, καταστημάτων και χώρων αναψυχής, αναπτυγμένων υπό την καθοδήγηση της Development Victoria. Όταν η Development Victoria ανέλαβε την ευθύνη για το Docklands τη δεκαετία του 1990, η περιοχή ήταν εγκαταλελειμμένη. Σήμερα, το Docklands εξελίσσεται σε μια καινοτόμο και δυναμική κοινότητα. Με περίπου τα δύο τρίτα του έργου να έχουν ολοκληρωθεί, το Docklands περιλαμβάνει κατοικίες, εταιρικές έδρες, ξενοδοχεία, χώρους ψυχαγωγίας και καλοσχεδιασμένα πάρκα.
Τα μελλοντικά σχέδια περιλαμβάνουν την αναζωογόνηση του παραλιακού μετώπου. Ορισμένα από τα κύρια επιτεύγματα της περιοχής είναι οι ισχυρές συνεργασίες με ιδιώτες επενδυτές, την κυβέρνηση της Βικτώριας και τον Δήμο της Μελβούρνης οι ιδιωτικές επενδύσεις που ξεπερνούν τα 14,6 δις. δολάρια. Επιπλέον, το Docklands φιλοξενεί το Marvel Stadium, έναν παγκοσμίου κλάσης προορισμό για αθλητικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, καθώς και 68 έργα δημόσιας τέχνης που εμπλουτίζουν την πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής. Με σχεδόν 11 εκτάρια πράσινων πάρκων και χώρων αναψυχής, το Docklands προσφέρει άφθονες επιλογές για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Στα βασικά επιτεύγματα του έργου περιλαμβάνονται η κατασκευή κατοικιών για περισσότερους από 17.500 κατοίκους και η δημιουργία 73.000 θέσεων εργασίας. Επίσης, η περιοχή διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις πράσινων κτιρίων στην Αυστραλία, υιοθετώντας ισχυρές αρχές Οικολογικά Βιώσιμης Ανάπτυξης (ESD). Τα Docklands συνεχίζουν να εξελίσσεται, με μελλοντικά σχέδια που περιλαμβάνουν περαιτέρω ενίσχυση του παραλιακού μετώπου και την καθιέρωσή του ως έναν ζωντανό, σύγχρονο προορισμό στην καρδιά της Μελβούρνης.
Συμπερασματικά τα έργα αστικής ανάπλασης κερδίζουν έδαφος διεθνώς λόγω της ανάγκης για βιώσιμη ανάπτυξη, της αστικοποίησης και των σύγχρονων απαιτήσεων διαβίωσης. Τα βασικά οφέλη τους, όπως παρουσιάζονται από τους κατασκευαστές, εστιάζονται επιγραμματικά:
* Στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα: Μείωση των εκπομπών άνθρακα, αύξηση των πράσινων χώρων, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και βιώσιμες υποδομές.
* Οικονομική ανάπτυξη: Δημιουργία θέσεων εργασίας, προσέλκυση επενδύσεων, ενίσχυση του τουρισμού και της τοπικής επιχειρηματικότητας.
* Βελτίωση της ποιότητας ζωής: Παροχή σύγχρονων υποδομών, δημόσιων χώρων, και καλύτερων συνθηκών στέγασης και ψυχαγωγίας.
* Κοινωνική ενσωμάτωση: Ανάπτυξη μικτών κοινοτήτων, προώθηση της πολυπολιτισμικότητας και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
* Καινοτομία και τεχνολογία: Υιοθέτηση έξυπνων λύσεων διαχείρισης ενέργειας, μεταφορών και δημόσιων υπηρεσιών.
* Αναβάθμιση υποδομών: Εκσυγχρονισμός παλιών και υποβαθμισμένων περιοχών, βελτίωση των μεταφορών και των δημόσιων υπηρεσιών.
