Η πρόσφατη έκθεση της EY, "How can we upskill Gen Z as fast as we train AI?", που εκπονήθηκε με την υποστήριξη της Microsoft και της TeachAI, αναδεικνύει ένα κρίσιμο ζήτημα: η Gen Z, παρότι μεγαλώνει με την τεχνολογία ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς της, δεν είναι απαραίτητα τόσο εξοικειωμένη με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) όσο μπορεί να πιστεύουμε.
Μέσα από ερωτήσεις τύπου κουίζ, η έκθεση εξετάζει τις δεξιότητες περισσότερων από 5.000 νέων από 16 χώρες και αναδεικνύει ότι, ενώ η Gen Ζ κατανοεί σε ποιες περιπτώσεις μπορεί η AI να είναι χρήσιμη και να έχει πρακτική εφαρμογή, συχνά υπερεκτιμά τις ικανότητές της στη χρήση και αξιολόγησή της. Ειδικότερα, η κριτική ικανότητα των νέων να εντοπίζουν τα όρια και τις αδυναμίες της AI, αποδεικνύεται περιορισμένη.
Gen Z και AI
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι η Gen Z έχει ενσωματώσει την τεχνητή νοημοσύνη στην καθημερινότητά της, αλλά με σημαντικές διαφοροποιήσεις στο επίπεδο χρήσης. Συγκεκριμένα, το 61% προσαρμόζουν τη χρήση της AI ανάλογα με τις προσωπικές ή επαγγελματικές ανάγκες τους (varied users), το 15% την αξιοποιούν με μεγάλη συχνότητα (super users), ενώ το 24% τη χρησιμοποιούν σπάνια ή καθόλου (stragglers).
Όσον αφορά το επίπεδο δεξιοτήτων, η Gen Z κατανοεί καλά τις βασικές χρήσεις της AI, με το 69% να αναγνωρίζουν τις καθημερινές εφαρμογές της. Ωστόσο, φαίνεται πως είναι λιγότερο σίγουροι για την εξοικείωσή τους με τη σύνταξη αποτελεσματικών prompts (56%), ενώ μόλις το 44% δηλώνουν ότι μπορούν να αναγνωρίσουν πότε τα συστήματα AI ενδέχεται να δημιουργούν ή να παρουσιάζουν λανθασμένα δεδομένα και ψευδείς πληροφορίες.
Οι σημαντικότερες δεξιότητες για τη χρήση της AI
Από την άλλη πλευρά, είναι ενθαρρυντικό ότι οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν τη σημασία, τόσο των τεχνικών δεξιοτήτων (hard skills), όσο και των soft skills που απαιτούνται για τη σωστή και αποτελεσματική χρήση της AI. Έτσι, η δημιουργικότητα και η περιέργεια θεωρούνται από τη Gen Z ως οι σημαντικότερες δεξιότητες (52%), ενώ ακολουθούν η κριτική σκέψη (47%) και ο προγραμματισμός (coding and programming) (46%). Από τη μία πλευρά, οι νέοι αναγνωρίζουν ότι η AI μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο, να διευκολύνει την ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων και να μειώσει τα ανθρώπινα λάθη. Την ίδια στιγμή, όμως, εκφράζουν ανησυχίες για τις κοινωνικές επιπτώσεις της, όπως η αύξηση της ανεργίας, ο περιορισμός της ανθρώπινης μάθησης και δημιουργικότητας, καθώς και η διάδοση ψευδών πληροφοριών.
Η τεχνητή νοημοσύνη στην εκπαίδευση και την εργασία
Το 42% των συμμετεχόντων πιστεύουν ότι οι εκπαιδευτικοί αποθαρρύνουν τη χρήση της AI για ορισμένες διεργασίες, ενώ μόνο το 15% δηλώνουν ότι οι εργοδότες τους ακολουθούν παρόμοια προσέγγιση. Αυτό πιθανώς αντανακλά τις ανησυχίες των εκπαιδευτικών για τη λογοκλοπή και την υπερβολική εξάρτηση των μαθητών από την τεχνολογία, καθώς προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην προετοιμασία των νέων για την αγορά εργασίας και στην ανάπτυξη ουσιαστικών δεξιοτήτων.
Τα ευρήματα δείχνουν, επίσης, ότι τόσο οι εκπαιδευτικοί, όσο και οι επιχειρήσεις, προσπαθούν συνεχώς να συμβαδίσουν με την ταχύτατη εξέλιξη της AI. Παρά τις προκλήσεις, η έκθεση προτείνει τρόπους με τους οποίους οι επιχειρήσεις μπορούν να βοηθήσουν στη γεφύρωση του χάσματος γνώσεων γύρω από την AI για τη Gen Z. Η γενιά αυτή, τείνει να βλέπει την AI με αισιοδοξία, ωστόσο συχνά υπερεκτιμά την ικανότητά της να την αξιολογεί κριτικά και να τη χρησιμοποιεί με τον βέλτιστο τρόπο. Αυτό προσφέρει στις επιχειρήσεις μια μοναδική ευκαιρία να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ηλικιακά νεότερου ανθρώπινου κεφαλαίου τους.
Η έκθεση τονίζει ότι οι οργανισμοί χρειάζεται να εξοπλίσουν τη Gen Z με τις κατάλληλες δεξιότητες, ώστε να κατανοούν, να χρησιμοποιούν και να αξιολογούν την AI, με τρόπο που προάγει την καινοτομία και την υπεύθυνη ανάπτυξη. Μάλιστα, περιλαμβάνει βασικές προτάσεις για εργοδότες και εκπαιδευτικούς, όπως:
- Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για εκπαίδευση στην AI: Η έκθεση αποκαλύπτει ότι η Gen Z επιθυμεί μεγαλύτερη υποστήριξη και καθοδήγηση, ώστε να κατανοήσει και να αξιοποιήσει καλύτερα την AI. Εκφράζουν, παράλληλα, μέτρια ικανοποίηση από τις διαθέσιμες πρωτοβουλίες από τους εργοδότες ή τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οι συμμετέχοντες ζητούν εκπαιδευτικά προγράμματα από παρόχους τεχνολογιών AI (37%), πόρους αυτό-εκμάθησης σχετικά με το τι είναι η AI και πώς λειτουργεί (35%), και εξειδικευμένη καθοδήγηση στη χρήση της (34%). Πιο στοχευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, που όχι μόνο εισάγουν νέες δεξιότητες, αλλά και ενισχύουν την κριτική αξιολόγηση της τεχνολογίας, μπορούν να δημιουργηθούν μέσω συνεργασιών οργανισμών με σχολεία και πανεπιστήμια. Αυτά, θα εξοπλίσουν τη νέα γενιά για τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος, όπου η AI θα παίζει κεντρικό ρόλο στην ενίσχυση της παραγωγικότητας. Επιχειρήσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις και κυβερνητικοί φορείς, μπορούν να συνδυάσουν τις γνώσεις και τους πόρους τους για να αναπτύξουν σύγχρονα προγράμματα σπουδών και στρατηγικές.
- Αξιοποίηση των κοινωνικών δικτύων για αξιόπιστη ενημέρωση: Η έρευνα αποκαλύπτει ότι το 55% των νέων της Gen Z δηλώνουν ότι τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν την κύρια πηγή πληροφόρησής τους για την AI. Οι οργανισμοί και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή την τάση προς όφελος της γενιάς αυτής, δημιουργώντας και προωθώντας αξιόπιστο και επαληθευμένο περιεχόμενο για την AI, στις πλατφόρμες που η Gen Z χρησιμοποιεί περισσότερο.
Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης, η Ευτυχία Κασελάκη, Εταίρος, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Επικεφαλής Υπηρεσιών Organization, Change & People και Επικεφαλής Τομέα EY Private της ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Η έκθεση αναδεικνύει μια μοναδική πρόκληση και ευκαιρία για όλους μας. Η Gen Z είναι η γενιά που, μαζί με την AI, θα καθορίσουν το μέλλον της εργασίας. Πρόκειται για μία μοναδική ευκαιρία να επενδύσουμε σε στρατηγικές συνεργασίες μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε να αναπτύξουμε εκπαιδευτικά προγράμματα που ενσωματώνουν τόσο τεχνικές δεξιότητες όσο και soft skills, που θα ενισχύσουν τη βαθύτερη κατανόηση και την κριτική αξιολόγηση της AI από τους νέους εργαζόμενους. Με στοχευμένες δράσεις, μπορούμε να εξοπλίσουμε τη νέα γενιά με τα εργαλεία που χρειάζεται για να πρωτοστατήσει στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, όχι απλώς ως χρήστης της, αλλά ως αυτή που θα διαμορφώσει με υπευθυνότητα τη σχέση της τεχνολογίας με την κοινωνία. Το μέλλον της καινοτομίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ανάπτυξη των ανθρώπινων δεξιοτήτων, και αυτή είναι μια πρόκληση που πρέπει να αγκαλιάσουμε».
