Το καλοκαίρι δεν απέχει παρά έξι μόνο μήνες. Και το ερώτημα είναι θα ζήσουμε ξανά τις απαράδεκτες εικόνες των τελευταίων ετών; Κατειλημμένες παραλίες από ξαπλώστρες, ανύπαρκτους ελέγχους, μπράβοι να διώχνουν πολίτες επειδή διεκδικούν το δικαίωμα που τους δίνει ο νόμος, Δήμους και κράτος να κινητοποιούνται αφού φουντώσει η οργή, όταν το θέμα αποκτά τηλεοπτική κάλυψη ή συμβεί κάποιο ατύχημα;
Ελπίζουμε πως όχι. Το βασικότερο δίδαγμα του περυσινού καλοκαιριού, τόσο από τη Μύκονο, τη Νάξο, τη Χαλκιδική και αλλού, είναι ότι οι παρανομούντες δε φοβούνται τα πρόστιμα, παρά μόνο τη σφράγιση. Αυτή είναι και η βασική αλλαγή στη νομοθεσία που φαίνεται ότι φέρνει το νομοσχέδιο Χατζηδάκη το οποίο θα συζητηθεί μάλλον στο υπουργικό συμβούλιο της Τρίτης. Το άμεσο λουκέτο στην επιχείρηση που παρανομεί. Και η άμεση ανάκληση της άδειας παραχώρησης σε περίπτωση υποτροπής. Μόνο αυτή θα αποτρέψει την ανομία.
Αλλά και να μπει μια τάξη στο χάος, οι δημοπρασίες για θέσεις και ομπρέλες να γίνονται ηλεκτρονικά, όχι σε αίθουσες δημοτικών συμβουλίων με αστυνομικούς και μπράβους. Καθώς και να τελειώνουμε με τη δυνατότητα που υπάρχει ακόμη σήμερα στον επιχειρηματία να νοικιάζει τμήμα της παραλίας, ακόμη και χωρίς συμφωνητικό μίσθωσης με τον Δήμο, με το πρόσχημα ότι δεν πρόλαβε να συνάψει τη σχετική σύμβαση.
Και ποιοι θα συνεχίσουν να κάνουν τους ελέγχους; Οι Δήμοι που το αυτί τους δεν ιδρώνει παρά μόνο αν συμβεί κάποιο ατύχημα; Πού ανέχονται ακόμη και την παρουσία φουσκωτών μέσα στη συνεδρίαση δημοτικού συμβουλίου με θέμα τη δημοπρασία για θέσεις με ξαπλώστρες, όπως πέρυσι στη Ρόδο, ώστε να διασφαλίσουν ότι οι «θέσεις - φιλέτα» δε θα καταλήξουν στα λάθος χέρια; Οχι, το νέο πλαίσιο αφαιρεί αρμοδιότητες από τους Δήμους και ενισχύει τις αρμοδιότητες των κτηματικών υπηρεσιών του Δημοσίου, προκειμένου να σπάσει ένα χρόνιο απόστημα συναλλαγής στα νησιά μεταξύ των «γνωστών» και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Καλή η πρόθεση, αλλά είναι σε θέση οι κτηματικές υπηρεσίες να σηκώσουν ένα τέτοιο ρόλο; Θα δείξει και μόνο εφόσον τους δοθεί περισσότερο προσωπικό, αλλιώς όλα τα παραπάνω θα μείνουν γράμμα κενό περιεχομένου. Το προσωπικό των κτηματικών πανελλαδικά ανέρχεται σήμερα στα περίπου 500 άτομα (και βαίνει μειούμενο, λόγω συνταξιοδοτήσεων), όταν από τη νομοθεσία προβλέπονται 1.500 θέσεις. Αρκεί από μόνο του αυτό ή πρέπει να αλλάξουν ακόμη πολλά ; Όπως για παράδειγμα το πλαίσιο εργασίας των υπαλλήλων των κτηματικών, οι οποίοι δε νομιμοποιούνται να κάνουν ελέγχους τα Σαββατοκύριακα, καθώς το ωράριο εργασίας τους είναι πενθήμερο και όχι επταήμερο, όπως στους ένστολους.
Και ο πολίτης; Μπαίνει με το νέο πλαίσιο και αυτός ενεργά στο παιχνίδι. Του δίνεται ψηφιακά η δυνατότητα να δηλώνει την παρανομία που βλέπει στην παραλία μέσω ειδικής εφαρμογής της ΑΑΔΕ που θα μπορεί να κατεβάζει στο κινητό του. Όχι δεν γίνεται «καταδότης», όπως θα σπεύσουν να πουν πολλοί, ούτε φυσικά πρέπει να κληθεί εκείνος να κάνει τη δουλειά του κράτους. Ο πολίτης θα μπορεί να προστατεύει το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης του στην παραλία και για αυτόν ακριβώς το λόγο αποκτά ένα εργαλείο. Γίνεται ο ίδιος ελεγκτής, θωρακίζοντας έτσι το δικαίωμα που του δίνει ο νόμος.
Η αλήθεια είναι ότι ο νόμος για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές, για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος με σεβασμό στο περιβάλλον, για ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς των θέσεων με τις ομπρέλες που έρχεται στο υπουργικό της Τρίτης, φιλοδοξεί να κλείσει μια εκκρεμότητα δεκαετιών με την οριστική οριοθέτηση παραλιών και αιγιαλού.
Τώρα θα υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, με χρονοδιαγράμματα, διαφάνεια και λιγότερες αρμοδιότητες στους Δήμους, οι οποίοι «ανακάλυψαν» αίφνης πέρυσι το καλοκαίρι - όπως εξάλλου και η κυβέρνηση - ότι κάποιοι παραβιάζουν συστηματικά το νόμο. Δεν το έκαναν μόνο πέρυσι οι «επιχειρηματίες», το έκαναν χρόνια. Πού ήταν το κράτος; Και τι απέγινε με εκείνες τις υπηρεσίες που έπρεπε όλα τα προηγούμενα χρόνια να ελέγχουν τη νομιμότητα αυτών των επιχειρήσεων; Τιμωρήθηκαν κάποιοι;
Το καλοκαίρι δεν απέχει παρά έξι μόνο μήνες. Και η κυβέρνηση θα κριθεί για τις επιδόσεις της κατά της ανομίας με τις ξαπλώστρες, τις θηριώδεις κατασκευές και τα συνεχόμενα «μπλοκ» από ομπρελοκαθίσματα. Δε θα ήθελε προφανώς να επαναληφθεί η ίδια απαράδεκτη εικόνα. Το μεγάλο ερώτημα επομένως είναι πώς θα εφαρμοστεί με επιτυχία και στην πράξη το νέο πλαίσιο. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι πολλές «μαύρες τρύπες» του συστήματος.
Οι «αυτοφωράκηδες», οι μπράβοι που απειλούν τους υπαλλήλους όταν πηγαίνουν για έλεγχο, οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις που δεν έχουν διενεργήσει κατεδαφίσεις αυθαιρέτων στους αιγιαλούς για πολλούς λόγους και ένα σωρό άλλα κενά στο σύστημα τα οποία πρέπει να κλείσουν.
