Καθοριστικός είναι ο ρόλος που αναμένεται να διαδραματίσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην κυκλική οικονομία καθώς αποτελούν την πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Άλλωστε, όπως δείχνουν οι τελευταίες έρευνες, η υιοθέτηση πρακτικών κυκλικής οικονομίας σε όλα τα στάδια της παραγωγικής δραστηριότητας μιας επιχείρησης δεν ωφελεί μόνο τον πλανήτη, αλλά προσφέρει επίσης σημαντικά πλεονεκτήματα και στην ίδια την επιχείρηση.
Οι πρακτικές κυκλικής οικονομίας ενσωματώνονται πλέον σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των επιχειρήσεων, που εκτείνεται από τον σχεδιασμό και την παραγωγή ως τη διανομή αλλά και τις συνεργασίες με τους προμηθευτές και τα τρίτα μέρη.
Από το στάδιο του σχεδιασμού προϊόντων οι ΜμΕ οφείλουν να σχεδιάζουν προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τα οποία να είναι εύκολα επισκευάσιμα και ανακυκλώσιμα.
Στο στάδιο παραγωγής, οι ΜμΕ οφείλουν να χρησιμοποιούν ανακυκλωμένα υλικά στην παραγωγή τους, να μειώσουν τη χρήση ενέργειας και νερού, και να ελαχιστοποιήσουν τα απόβλητα.
Όσον αφορά διανομή και εφοδιαστική αλυσίδα, οι ΜμΕ οφείλουν να χρησιμοποιούν συσκευασίες φιλικές προς το περιβάλλον, να προωθούν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των συσκευασιών, και να μειώσουν τις μεταφορές.
Κάποιες ΜμΕ επεκτείνουν τα όρια της ευθύνης τους ωστόσο ακόμη και στο να προωθούν πρακτικές οικονομίας και να αλληλεπιδρούν με τους πελάτες/καταναλωτές και τα τρίτα μέρη, τους προμηθευτές και τους συνεργάτες τους. Πώς; Αφενός δεσμεύοντας τους συνεργάτες να υιοθετούν αντίστοιχες πρακτικές και αφετέρου ενημερώνοντας τους καταναλωτές για τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας και ενθαρρύνοντάς τους να επιλέγουν προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τα οποία να είναι εύκολα επισκευάσιμα και ανακυκλώσιμα.
Η διαχείριση αποβλήτων αναδεικνύεται ωστόσο στο πιο σημαντικό στάδιο στην αλυσίδα αξίας των μικρομεσαιων επιχειρήσεων. Στον τομέα αυτό οι ΜμΕ καλούνται να συλλέγουν χωριστά τα απόβλητά τους, να τα ανακυκλώνουν ή να τα κομποστοποιούν, και να μειώσουν την ποσότητα των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής.
Και αν τα οφέλη για το περιβάλλον είναι γνωστά και κατανοητά, ποια είναι τα οφέλη για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από την εφαρμογή των παραπάνω πρακτικών;
Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι η μείωση του κόστους. Η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση υλικών μπορεί να μειώσει το κόστος πρώτων υλών και διαχείρισης αποβλήτων.
Σημαντικό όφελος από την εφαρμογή τέτοιων πρακτικών οι επιχειρήσεις βλέπουν και ως προς την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους, διαφοροποιούμενες από τους ανταγωνιστές τους και προσελκύοντας νέους πελάτες.
Η βελτίωση της εικόνας της επιχείρησης είναι ένας ακόμη υπολογίσιμος παράγοντας, καθώς οι ΜμΕ που δεσμεύονται για τη βιώσιμη ανάπτυξη μπορούν να βελτιώσουν την εικόνα τους και να ενισχύσουν τη φήμη τους, επενδύοντας στην επικοινωνία των πρακτικών τους, κάτι στο οποίο τα σκήπτρα κατείχαν μέχρι πρότινος κυρίως οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Κατ’ επέκταση δημιουργούνται νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες καθώς η κυκλική οικονομία μπορεί να δώσει έδαφος για ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών που βασίζονται στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα έχουν θεσπίσει διάφορα προγράμματα και πρωτοβουλίες για τη στήριξη των ΜμΕ στην μετάβαση προς την κυκλική οικονομία. Οι ΜμΕ μπορούν να ενημερωθούν για τις διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης, τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τα προγράμματα κατάρτισης που προσφέρονται.
Σε κάθε περίπτωση, η κυκλική οικονομία αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τις ΜμΕ να αναπτύξουν νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες, να μειώσουν το κόστος τους, να βελτιώσουν την εικόνα τους και να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη.
