Με τις αντιρρήσεις των τραπεζών για ενδιάμεση χρηματοδότηση της Avramar να έχουν καμφθεί, ανοίγει ουσιαστικά το παράθυρο για την πώληση της ελληνικής δραστηριότητας του μεγαλύτερου ομίλου ιχθυοκαλλιεργειών της χώρας και επανέρχονται οι ελπίδες για το come back του κλάδου που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε διαρκές σφυροκόπημα από τις ανταγωνίστριες χώρες, με την Τουρκία να αποτελεί τον κύριο ανερχόμενο ανταγωνιστή.
Η χρηματοδότηση των 20 εκατ. ευρώ προς την Avramar που βρίσκεται στο τραπέζι και εκτιμάται ότι θα προχωρήσει άμεσα, ουσιαστικά εξυπηρετεί όχι μόνο την παροχή ένεσης ρευστότητας προς την εταιρεία, αλλά και τη σύσταση ενεχύρου επί των μετοχών της Avramar από τις τράπεζες, ώστε να δωθεί και τυπικά το σήμα πώλησης της ελληνικής δραστηριότητας του.
Διαδικασία που παρακολουθεί ολόκληρος ο κλάδος της ιχθυοκαλλιέργειας με κομμένη την ανάσα αφού αποτελεί έναν από τους πλέον εξωστρεφείς της ελληνικής οικονομίας και οι κλυδωνισμοί στον leader μπορούν να σημάνουν πρόβλημα για όλους τους υπολοίπους παίκτες και τους προμηθευτές και όχι μόνο.
Οι τράπεζες έχουν αναθέσει εδώ και καιρό στην Deloitte να δρομολογήσει τις διαδικασίες πώλησης της εταιρείας, αφού οι βασικοί μέτοχοι (το κρατικό επενδυτικό fund Mubadala Investment Company που διαχειρίζεται κεφάλαια 280 δισ. δολ. και το αμερικανικό fund Amerra Capital) έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν διατίθενται να βάλουν νέα κεφάλαια στην εταιρεία και βέβαια όχι γιατί δεν τα έχουν.
Την ενδιάμεση αυτή χρηματοδότηση η εταιρεία την έχει θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από το καλοκαίρι και είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία της εταιρείας ιχθυοκαλλιεργειών, που σε ενοποιημένη βάση – σε Ελλάδα και Ισπανία – υπολογίζεται ότι τζιράρει περί τα 400 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο βρίσκεται να επιβαρύνεται με δάνεια που αγγίζουν τα 450 εκατ. ευρώ . Η εταιρεία σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς έχει ενημερώσει τις τράπεζες ότι μπορεί να καταβάλει στην παρούσα φάση μόνο τους τόκους και ζητάει νέο δανεισμό για την καταβολή των προβλεπόμενων χρεολυσίων.
Η παραδοχή του management ότι το business plan του 2023 έχει εκτροχιαστεί και πλέον όλοι οι χρηματοοικονομικοί δείκτες έχουν χειροτερεύσει, κάτι που παραδέχεται η διοίκηση στην ετήσια έκθεση για το 2022 που συντάχθηκε πρόσφατα, για αυτό και αναφέρει πως επείγει εκτός από τη νέα δανειοδότηση και η αναχρηματοδότηση του συνολικού δανεισμού.
Με την εκταμίευση των 20 εκατ. ευρώ οι πιστώτριες τράπεζες θα ενεχυριάσουν όλες τις μετοχές της εταιρείας και θα μπορέσουν να εκκινήσουν τη διαδικασία πώλησης μέσω της Deloitte, η οποία βρίσκεται ήδη σε αναζήτηση αγοραστή και πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει ήδη εκφραστεί ενδιαφέρον από δύο fund, ένα από την Ισπανία και ένα από την Αμερική.
Όσον αφορά στην πώληση που επιχειρείται, αυτή δεν θα είναι μια εύκολη διαδικασία καθώς λόγω του μεγέθους της Avramar και της θέσης στην μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια, γίνεται απαγορευτική η προσέγγιση από ευρωπαϊκές εταιρείες. Καθώς μπορεί να τεθεί θέμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, ενώ το κυρίαρχο θέμα που απασχολεί το εγχώριο σύστημα είναι το εύρος του κουρέματος που θα απαιτηθεί από τους υποψήφιους επενδυτές και η αντίδραση των τραπεζών.
Και αυτό γιατί οι υποχρεώσεις της εταιρείας που πλησίασαν τα 500 εκατ.ευρώ το 2022, το 2023 πήραν την ανιούσα, ενώ στο λογαριασμό πρέπει να προστεθούν και τα χρωστούμενα προς τους προμηθευτές.
Η πορεία από την αρχή του 2023 της Avramar έως τις αρχές του 2024 είναι άξια προσοχής καθώς στις αρχές του 2023 ουδείς περίμενε ότι ο όμιλος Avramar (Νηρεύς, Σελόντας, Περσεύς, Ανδρομέδα), με ετήσια δυναμικότητα πάνω από 70.000 τόνους ιχθυρών θα απασχολούσε το τραπεζικό σύστημα και θα έβγαινε προς πώληση.
Και αυτό γιατί το Δεκέμβριο του 2022 είχε προχωρήσει σε πρόωρη αποπληρωμή δανείων και τον Φεβρουάριο του 2023 είχε στείλει επιστολή στις τράπεζες για να αποπληρώσει πρόωρα, δάνεια ύψους 25 εκατ. ευρώ. Η αλλαγή πλεύσης από την διοίκηση ήρθε τον Μάιο οπότε και ενημέρωσε τις τράπεζες πως υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας και θα έπρεπε να λάβουν 25 εκατ. ευρώ χρηματοδότηση τουλάχιστον και παρά το ότι το business plan προέβλεπε για το 2023 κέρδη EBITDA 50 εκατ ευρώ, το management της Avramar διαπίστωσε ξαφνικά ότι θα έβγαζε περί τα 25 εκατ. ευρώ.
Η εικόνα των μεγεθών
Ωστόσο η δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων για το 2022 έφερε στο τραπέζι την έκταση των ζημιογόνων επιδόσεων και των υποχρεώσεων του ομίλου και παράλληλα αναλύουν μία σειρά από γεγονότα μέσα στο 2023 και επικαιροποιημένες προβλέψεις που αλλάζουν τα δεδομένα.
Ο Όμιλος κατά το 2022 είχε αρνητικό κεφάλαιο κίνησης ύψους 54,3 εκατ., λόγω ανεπάρκειας σε κεφαλαίο κίνησης, δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθεί πλήρως στις συμβατικές υποχρεώσεις των δανειακών συμβάσεών του, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας είχε καταστεί μικρότερο από το μισό του μετοχικού της κεφαλαίου, εμφάνισε ζημιές προ φόρων 16,6 εκατ.ευρώ (από ζημιές 5,6 εκατ.ευρώ το 2021) και μετά από φόρους 29 εκατ.ευρώ (από 5,5 εκατ.ευρώ). Οι βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις στο τέλος του 2022 ανήλθαν σε 307 εκατ.ευρώ, ενώ οι συνολικές υποχρεώσεις στα 494 εκατ.ευρώ, με τις οφειλές σε προμηθευτές και λοιπές υποχρεώσεις να ανέρχονται σε 186 εκατ.ευρώ.
Ο κύκλος εργασιών στον όμιλο για το 2022 ανήλθε στα 399,3 εκατ., έναντι 184,11 εκατ. της προηγούμενης περιόδου, παρουσιάζοντας αύξηση σε ποσοστό 117% που οφείλεται στο γεγονός ότι στα έσοδα της χρήσης έχουν ενσωματωθεί οι πωλήσεις της πρώην ΝΗΡΕΥΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ, καθώς και τα έσοδα της θυγατρικής εταιρείας AVRAMAR Εμπορική.
Σημειωτέον πως η διοίκηση κάνει λόγο περί μείωσης των πωλήσεων το 2023 καθώς, όπως σημειώνει, οι δύσκολες παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες το 2023 και ο υψηλός πληθωρισμός των τροφίμων επηρέασαν αρνητικά το κόστος παραγωγής και την κατανάλωση ψαριών στις ευρωπαϊκές αγορές, με αποτέλεσμα την σημαντική μείωση του όγκου και των εσόδων το 2023.
Ο κλάδος και η επέλαση της Τουρκίας
Οι ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα μοιάζουν να σφυροκοπούνται διαρκώς και τα τελευταία χρόνια ο κλάδος έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου λόγω των μετοχικών αλλαγών που επήλθαν ως αποτέλεσμα των υπέρογκων δανείων που κουβαλούσαν οι leader της αγοράς. Την ίδια στιγμή η Τουρκία κερδίζει έδαφος, ενώ νέοι παίκτες από τη Μέση Ανατολή μπαίνουν στο κάδρο.
Αν και η Ελλάδα παραμένει η μεγαλύτερη παραγωγός μεσογειακών ψαριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει 12.000 θέσεις άμεσης και έμμεσης απασχόλησης, αλλά και εξαγωγές που φθάνουν τους 104 χιλ. τόνοι και σε αξία τα 600 εκατ. ευρώ το 2022, την ίδια στιγμή η Τουρκία, αν και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κερδίζει έδαφος κάθε χρόνο με νέους παίκτες από τη Μέση Ανατολή να μπαίνουν στο κάδρο.
Ειδικότερα, τα τελευταία χρόνια η Τουρκία πέρασε στην πρώτη θέση και κατάφερε το 2022 από το το 37% της παγκόσμιας παραγωγής σε τσιπούρα και λαβράκι που είχε το 2017 να φθάσει 46% την ώρα που η Ελλάδα υποχώρησε από το 27% στο 22%. Στο λαβράκι δε η Τουρκία ελέγχει, με στοιχεία 2022, το 51% της παγκόσμιας παραγωγής και η Ελλάδα μόλις το 17% από 24% που κατείχε το 2017 .
Ωστόσο για να έχουμε μια πλήρη εικόνα θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τα συγκεκριμένα νούμερα δεν επηρεάστηκαν τόσο από τους κλυδωνισμούς του κλάδου εσωτερικά, αλλά και από εξωγενείς παράγοντες και κυρίως από την πολιτική που ασκείται από την Τουρκία.
Ειδικότερα, στην γείτονα βασικός μοχλός ανάπτυξης του κλάδου είναι η επιδότηση παραγωγής αλλά και η πρόσθετη επιδότηση που παρέχεται όταν τα ψάρια απευθύνονται σε αγορές του εξωτερικού με αποτέλεσμα να οξύνεται ο ανταγωνισμός και την ίδια στιγμή οι συνθήκες που δημιουργούνται να ένέχουν στοιχεία αθέμιτου ανταγωνισμού της Τουρκίας όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και αυτό γιατί δεν έχουν θεσμικά τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε αντίστοιχες κινήσεις.
Η ανάταξη του leader του κλάδου, δηλαδή της Avramar, είναι σαφές ότι θα σημάνει και το restart απέναντι στο διεθνή ανταγωνισμό και αυτό είναι κάτι που είναι σαφές σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και ταυτόχρονα αποτελεί κίνητρο για γρήγορες διαδικασίες που θα επιφέρουν και την αποσυμπίεση στον κλάδο.
