Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός των ηλικιωμένων που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο για τον έλεγχο του επιδημικού κύματος, έστω και αν αυτό έρχεται καθυστερημένα.
Εκτός όμως από αυτό και όσα ακόμη μέτρα ανακοινώθηκαν το τελευταίο διάστημα, θα πρέπει η πολιτεία να εξετάσει άμεσα την επέκταση του υποχρεωτικού εμβολιασμού και σε άλλες πληθυσμιακές κατηγορίες, την πρόσβαση στην τρίτη δόση πριν την παρέλευση των έξι μηνών κυρίως για τις μεγάλες ηλικίες και το άνοιγμα της πλατφόρμας εμβολιασμών για παιδιά άνω των 5 ετών.
Το ίδιο ισχύει για την εφαρμογή του «πράσινου διαβατηρίου» στα μέσα μαζικής μεταφοράς, την υποχρεωτική χρήση μάσκας στους εξωτερικούς χώρους, καθώς επίσης να βάλει μπλόκο στα fake news στο διαδίκτυο και την ποινική, αστική και πειθαρχική δίωξη όσων επιστημόνων ή δημοσίων προσώπων επιμένουν να διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις σε σχέση με τα εμβόλια.
Είναι απαραίτητο να γίνουν τα παραπάνω. Τόσο λόγω του όποιου κινδύνου συνεπάγεται η εμφάνιση της «Όμικρον», όσο και επειδή η επέλαση της πολύ επικίνδυνης «Δέλτα» συνεχίζεται ακάθεκτη. Ακόμη και αν δεν είχε εμφανιστεί η νέα παραλλαγή και πάλι θα χρειαζόμασταν μεγαλύτερη θωράκιση.
Στην περίπτωση του νέου στελέχους, η αλήθεια είναι ότι πρέπει να ανησυχούμε, αν και γνωρίζουμε πολύ λίγα και τα περισσότερα από όσα ακούγονται είναι εικασίες. Παρόλα αυτά, εδώ και πολλά χρόνια ξέρουμε ότι εκατομμύρια ιοί, που προϋπάρχουν του ανθρώπινου είδους, συνέχεια μεταλλάσσονται. Ξέρουμε, επίσης, ότι οι περισσότερες νέες μεταλλάξεις που επικρατούν είναι πιο μεταδοτικές, αλλά συνήθως λιγότερο θανατηφόρες από τις προηγούμενες, διότι οι πιο θανατηφόρες γρήγορα αυτοπεριορίζονται, έχοντας εξοντώσει τα θύματά τους, δηλαδή τους φορείς της διάδοσής τους.
Ο κορονοϊός από την αρχή έχει παρουσιάσει σειρά από μεταλλάξεις με πιο γνωστή τη «Δέλτα», η οποία αποδείχθηκε περισσότερο μολυσματική από τις προηγούμενες, για αυτό και επικράτησε. Και όχι μόνο επικράτησε, αλλά λόγω της αυξημένης μολυσματικότητας έχει ανεβάσει τον αναγκαίο πήχη του εμβολιασμού για την απόκτηση της συλλογικής ανοσίας από το 70% στο 80% του γενικού πληθυσμού.
Η νέα μετάλλαξη «Όμικρον» γνωρίζουμε ότι παρουσιάζει διπλάσιες σχεδόν μεταλλάξεις στην πρωτεϊνική ακίδα -δηλαδή στο σημείο που δρουν τα εμβόλια- από τη μετάλλαξη «Δέλτα».
Το γεγονός αυτό δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για το αν η νέα μετάλλαξη θα μπορεί να αντιμετωπίζεται εξίσου αποτελεσματικά με τη μετάλλαξη «Δέλτα» μέσω των υφιστάμενων εμβολίων. Σε αυτό το ερώτημα θα έχουμε μία αξιόπιστη απάντηση τις επόμενες δέκα με δώδεκα μέρες.
Το πιο πιθανό σενάριο, βάσει της γνώσης μας γύρω από τους ιούς και τις μεταλλάξεις, είναι ότι λόγω του αυξημένου αριθμού μεταλλάξεων στην ακίδα, το στέλεχος «Όμικρον» ίσως να παρουσιάσει μικρότερη ανταπόκριση στα υπάρχοντα εμβόλια. Αλλά και αυτό μένει να απαντηθεί.
Ταυτόχρονα, από τις πρώτες μελέτες ασθενών με τη μετάλλαξη «Όμικρον» στη Νότια Αφρική, φαίνεται να προκύπτει ότι δημιουργεί πιο ήπια συμπτώματα έναντι της «Δέλτα». Και αυτό είναι προς επιβεβαίωση.
Επίσης, το γεγονός ότι επικράτησε με γρήγορο ρυθμό στις περιοχές που πρωτοεμφανίστηκε έναντι της «Δέλτα», πιθανόν επίσης να σημαίνει ότι το νέο στέλεχος είναι πιο μεταδοτικό από το προηγούμενο.
Επιπλέον, γνωρίζουμε ότι σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν η παραλλαγή «Όμικρον» παρουσιάσει μειωμένη ή στη χειρότερη περίπτωση μηδενική ανοσία στα υπάρχοντα εμβόλια, η μόνη λύση προς το παρόν είναι ο άμεσος εμβολιασμός των ανεμβολίαστων και η επίσπευση της τρίτης δόσης στους εμβολιασμένους, προκειμένου να υπάρξει όσο γίνεται πιο ισχυρή ανοσία στον γενικό πληθυσμό, στη χώρα μας αλλά και διεθνώς.
Γνωρίζουμε επίσης από ορισμένες πρόσφατες μελέτες, ότι οι εμβολιασμένοι πλήρως που έχουν νοσήσει πρόσφατα, αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη ανοσία απέναντι στη «Δέλτα» και ίσως αυτή η μεγαλύτερη ανοσία θα τους προστατεύει καλύτερα και απέναντι στο νέο στέλεχος.
Τέλος, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι αν τα υπάρχοντα τα εμβόλια, δεν επαρκούν για αποτελεσματική ανοσία έναντι του στελέχους «Όμικρον», οι εταιρείες παρασκευής τους, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, θα είναι σε θέση να ετοιμάσουν ένα νέο, τροποποιημένο και αποτελεσματικό εμβόλιο στις επόμενες πέντε με έξη εβδομάδες, το οποίο θα μπορεί να τεθεί σε χρήση σε περίπου τρεις με τέσσερις μήνες.
Σε κάθε περίπτωση όμως, τέτοιου είδους μεταλλάξεις θα συνεχίσουν να εμφανίζονται και στο μέλλον, άλλοτε λιγότερο επικίνδυνες και άλλοτε περισσότερο επικίνδυνες, μέχρι να αποκτηθεί η συλλογική ανοσία σε παγκόσμιο επίπεδο, διότι όσο υπάρχουν ανεμβολίαστοι, τόσο θα δίνεται η ευκαιρία στον ιό να μεταλλάσσεται. Ακόμα και τότε, ο κορονοϊός μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει σε ενδημική μορφή με τοπικές ή/και εποχικές εξάρσεις, όπως περίπου συμβαίνει με τη γρίπη, εκτός και εάν έχουμε την τύχη να εξαφανιστεί χάρις σε κάποια αυτοκαταστροφική μετάλλαξη, κάτι που έχει συμβεί σε ορισμένους άλλους ιούς.
Συμπερασματικά, μάλλον μας περιμένει ένας ακόμα δύσκολος χειμώνας που δικαιολογεί ανησυχία, επιβάλλει αυξημένη εγρήγορση, καθώς και υπομονή και κουράγιο για μια καλύτερη άνοιξη.
