Ώρα 23:55 τα μεσάνυχτα. Ο Γρηγόρης Τσαλιάνης, διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς Κοζάνης, δίνει ο ίδιος την εντολή στον μηχανικό λειτουργίας του σταθμού και ακολούθως στους χειριστές της νυκτερινής βάρδιας, που είναι στο κοντρόλ ελέγχου της μονάδας 4 του παλαιότερου εν ζωή εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της ΔΕΗ, να προχωρήσουν στην άμεση μείωση του φορτίου και του σβησίματος της μονάδας.
Το συγκρότημα του ΑΗΣ Καρδιάς, μετά από 47 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας, περνά στην ενεργειακή ιστορία της χώρας. Χθες, αργά την νύκτα, ολοκληρώθηκαν οι 32.000 ώρες λειτουργίας που είχαν δοθεί στον σταθμό, προκείμενου να λειτουργεί κατά παρέκκλιση, ώστε να εξυπηρετεί όχι μόνο τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, αλλά, κατά κύριο λόγο, τις ανάγκες της Τηλεθέρμανσης του Δήμου Εορδαίας, που λάμβανε θερμικό φορτίο 100 Mw από την 3η και 4η μονάδα του εργοστασίου.
Ο ΑΗΣ Καρδιάς είναι το δεύτερο λιγνιτικό εργοστάσιο της ΔΕΗ μετά την κατασκευή του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας και η λειτουργία του συνδέθηκε με την ολοκλήρωση του εξηλεκτρισμού της χώρας, την ενεργειακή αυτονομία και την βιομηχανική ανάπτυξη της Ελλάδας. Το 1975, σε μια περιοδεία του στην Κοζάνη, ο τότε πρωθυπουργός Κωσταντίνος Καραμανλής, περιηγήθηκε στις νεότευκτες εγκαταστάσεις και τα κοντρόλ λειτουργίας του σταθμού, με τις δύο μονάδες που είχε κατασκευάσει η Γαλλική ALSTHOM και για την εποχή θεωρούνταν από τις πλέον σύγχρονες στην λιγνιτική βιομηχανία της Ευρώπης.
Η μονάδα Μονάδα Ι, ισχύος 300Mw,τέθηκε σε λειτουργία το 1974 και έπαυσε τη λειτουργία της στις 13 Ιουνίου 2019, η Μονάδα ΙΙ, ισχύος 300 Mw τέθηκε σε λειτουργία το 1975 και έπαυσε την λειτουργία της στις 25 Ιουνίου 2019.
Η Μονάδα ΙΙΙ, ισχύος 306M w, τέθηκε σε λειτουργία το 1980 και έπαυσε να λειτουργεί στις 18 Απριλίου 2021 και η Μονάδα IVΙ, ισχύος 306M w, που τέθηκε σε λειτουργία το 1981, έπαυσε να λειτουργεί τα μεσάνυχτα της 5ης Μάϊου 2021.
Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από το αρχείο του ΑΗΣ Καρδιάς, ο ατμοηλεκτρικός σταθμός από την ημέρα της λειτουργίας της πρώτης μονάδας και για 47 χρόνια συνεχούς λειτουργίας σημείωσε ρεκόρ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με 293.464.797 MWh, ενώ για καύσιμο χρειάστηκαν περίπου 543.452.059 tn λιγνίτη. Όπως ανέφερε, μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο διευθυντής του ΑΗΣ Καρδιάς κ. Γρηγόρης Τσαλιάνης, στο μέγιστο της λειτουργίας του, στα μέσα της δεκαετίας του 80 έως και το 1994, απασχολούσε 1.200 εργαζόμενους, ενώ αργότερα μόλις 400 και περίπου 100 με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Ανέφερε ότι στην αίθουσα ελέγχου της μονάδας, «την ώρα που εκτελούσαμε χειρισμούς για το τελευταίο σβήσιμο της τελευταίας μονάδας το κλίμα ήταν ιδιαίτερο οι εργαζόμενοι, κάποιοι αμήχανοι, άλλοι συγκινημένοι, αφού οι περισσότεροι εξ΄ αυτών εκεί ξεκίνησαν τον εργασιακό τους βίο. Κλείνει ένα κύκλος για τα στελέχη κα τους εργαζόμενους και ανοίγει ένας άλλος για την επιχείρηση και τους εργαζόμενους», κατέληξε ο κ. Τσαλιάνης.
Στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης στις εκτάσεις που καταλαμβάνει ο σταθμός έχει αποφασιστεί από την ΔΕΗ ότι θα κατασκευαστεί η νέα μονάδα Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) Φυσικού Αερίου που θα τροφοδοτεί με θερμική ενέργεια τις Τηλεθερμάνσεις της Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Αμυνταίου.
Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης, σχολίασε ότι «για κάτι λιγότερο από μισό αιώνα ο ΑΗΣ Καρδιάς αποτέλεσε έναν σταθμό σύμβολο, που χαρακτήρισαν και συνέδεσαν την περιοχή της Κοζάνης και τη χώρα μας με την ηλεκτρενέργεια, το κοινωνικό αγαθό του ρεύματος, τη λειτουργία της πρωτοποριακής τηλεθέρμανσης» και ότι το σβήσιμο του ΑΗΣ «αποτελεί ένα σημαντικότατο οικονομικό πλήγμα για την περιοχή».
Ο Δήμαρχος Εορδαίας Παναγιώτης Πλακεντάς, τόνισε ότι η πόλη Της Πτολεμαΐδας οφείλει την θέρμανση της τόσο στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας, που έκλεισε το 2011, αλλά και στον ΑΗΣ Καρδιάς, που προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες και ανέφερε ότι «κάθε κλείσιμο λιγνιτικής μονάδας είναι μια τεράστια απώλεια για την περιοχή μας».
