Διαφήμιση σε μια ελεύθερη κοινωνία

Διαφήμιση σε μια ελεύθερη κοινωνία

Οι Φιλελεύθεροι «κτίζουν» τη δική τους βιβλιοθήκη. Αυτό το Σαββατοκύριακο 6-7 Ιουνίου, μαζί με τον Φιλελεύθερο στα περίπτερα το βιβλίο «Διαφήμιση σε μια ελεύθερη κοινωνία» των Ralph Harris και Arthur Seldon.

Δύσκολα θα βρίσκαμε έναν πιο δυσφημισμένο κλάδο της οικονομίας από εκείνον της διαφήμισης. Η διαφήμιση αντιμετωπίζεται με αρνητική διάθεση ή και απροκάλυπτη εχθρότητα σχεδόν από τότε που άρχισε να κάνει αισθητή την παρουσία της, και ένα πραγματικά εντυπωσιακό εύρος κατηγοριών έχει εκτοξευθεί και εξακολουθεί να εκτοξεύεται εναντίον της. Η διαφήμιση έχει κατηγορηθεί ότι εξαπατά και χειραγωγεί τους καταναλωτές, ότι δημιουργεί πλαστές ανάγκες, ότι προωθεί βλαβερά προϊόντα, ότι νοθεύει τον ανταγωνισμό, ότι οδηγεί σε μονοπώλια και ολιγοπώλια, ότι αυξάνει τις τιμές, ότι σπαταλάει πόρους, ότι απειλεί την ελευθερία του Τύπου, ότι είναι χυδαία, ανέντιμη και αντικοινωνική.

Στην κλασική τους μελέτη Η Διαφήμιση σε μια Ελεύθερη Κοινωνία, οι Σέλντον και Χάρις εξετάζουν με νηφαλιότητα τις σημαντικότερες και πιο διαδεδομένες κατηγορίες κατά της διαφήμισης και δείχνουν τεκμηριωμένα ότι, ως επί το πλείστον, είναι αβάσιμες. Η διαφήμιση δεν είναι μια πηγή κακών την οποία πρέπει να περιορίσουμε αυστηρά, αν όχι να εξαλείψουμε τελείως, αλλά ένα χρήσιμο κομμάτι μιας οικονομίας της αγοράς, το οποίο περισσότερο υπηρετεί παρά βλάπτει τους καταναλωτές.

Επιπλέον, η ελευθερία των παραγωγών να διαφημίζουν τα προϊόντα τους συνδέεται στενά με την ελευθερία των καταναλωτών να επιλέγουν και να αποφασίζουν για τον εαυτό τους, ενώ οι αυστηροί περιορισμοί που θέλουν να επιβάλουν οι επικριτές της διαφήμισης, στην πραγματικότητα περιορίζουν ελευθερίες που βρίσκονται στη βάση μιας ελεύθερης κοινωνίας. Όπως επισημαίνουν οι συγγραφείς, η εχθρότητα απέναντι στη διαφήμιση πολλές φορές υποκρύπτει μια εχθρότητα απέναντι στην ίδια την ελεύθερη κοινωνία, καθώς και μια υπεροπτική και αυταρχική απόρριψη των προτιμήσεων της «απαίδευτης μάζας».

Οι συζητήσεις γύρω από τη διαφήμιση ελάχιστα έχουν αλλάξει εδώ και δεκαετίες. Το βιβλίο των Σέλντον και Χάρις προσφέρει μια κλασική και στέρεα πραγμάτευση του θέματος από μια ασυμβίβαστα φιλελεύθερη σκοπιά.

*Μια έκδοση του Φιλελεύθερου σε συνεργασία με το KEΦίΜ και του Institute of Economic Affairs