Στα πλαίσια της δημόσιας συζήτησης για τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης δημοσιεύτηκε στο Liberal άρθρο του δικαστή Δ.Φούκα με αξιόλογες σκέψεις και προτάσεις μεταξύ των οποίων και η παρατήρηση, ότι λείπει από το υπό δημόσια συζήτηση σχέδιο για τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης το ζήτημα της εισαγωγής του θεσμού των «senior judges». Δηλαδή ένα σύστημα, κατά το πρότυπο που ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και αφορά για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα (ή λόγω ιδιαίτερων συνθηκών) την ανάθεση καθηκόντων με ανάλογη χρέωση υποθέσεων, σε δικαστικούς λειτουργούς που έχουν αποχωρήσει λόγω συνταξιοδοτήσεως.
Σαφώς πρόκειται για μια αξιόλογη πρόταση, που θα βελτιώσει κατά πολύ την ποιότητα των δικαστικών αποφάσεων που θα εκδώσουν οι πεπειραμένοι δικαστές, αλλά λόγω όσμωσης και των αποφάσεων των άλλων δικαστών και θα επιταχύνει την απονομή της δικαιοσύνης. Δυστυχώς, η καινοτομία αυτή δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθεί ούτε σε προβλεπτό μέλλον, γιατί απαιτείται προς τούτο συνταγματική αναθεώρηση που υπόκειται σε ορισμένες μακρόχρονες προθεσμίες και τυπικές διαδικασίες.
Όμως αντί της παραπάνω ρυθμίσεως θα μπορούσε να δοθεί μια σχετική άμεση λύση με απλή νομοθετική διάταξη, που είχα προτείνει στο παρελθόν ήτοι συνταξιούχοι δικαστές, που θέλουν να προσφέρουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους στη Δικαιοσύνη, να αναλάβουν την υποχρέωση σε συγκεκριμένες ημερομηνίες να προσέρχονται στα δικαστήρια πρώτου βαθμού, όπου υπάρχει το πρόβλημα, ώστε οι δικαστές να τους συμβουλεύονται για το νομικό και ουσιαστικό μέρος των υποθέσεων, που χειρίζονται.
Ευχαρίστως ανιδιοτελώς προσφέρομαι καθώς και άλλοι συνταξιούχοι δικαστές, που γνωρίζω για την εθελοντική αυτή βοήθεια προς τους νέους συναδέλφους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα και η δυσκολία στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων είναι η σωστή συλλογή και εκτίμηση των αποδείξεων από τους δικαστές, γιατί έχει περιορισθεί κατά πολύ η άμεση ζωντανή εξέταση των μαρτύρων από τον δικαστή, που θα εκδώσει την απόφαση, και η διασταύρωση των καταθέσεων από τους δικηγόρους των διαδίκων.
Η δια μαρτύρων ζωντανή απόδειξη αντικαταστάθηκε με την προσαγωγή ενόρκων βεβαιώσεων ενώπιον του Ειρηνοδίκη ή Συμβολαιογράφου, που επιβεβαιώνουν απλά τους ισχυρισμούς κάθε διαδίκου με αποτέλεσμα ο δικαστής να δυσκολεύεται να σχηματίσει δικανική πεποίθηση.
Εάν πραγματικά θέλουμε να έχομε πιο σωστές δικαστικές αποφάσεις κατά ουσία πρέπει να μελετηθεί τρόπος να επανέλθει η άμεση ζωντανή δια μαρτύρων απόδειξη κατά τη δικαστική διαδικασία.
* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
