Καμπανάκι κινδύνου προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας πως καθυστερεί την ανακήρυξη του ιού της ευλογιάς των πιθήκων ως τη νέα πανδημία και επαναλαμβάνει τα λάθη που έκανε στο παρελθόν με τον κορονοϊό, χτυπούν διακεκριμένοι επιστήμονες. Τρεις ειδικοί στην δημόσια υγεία οι οποίοι συνυπογράφουν άρθρο γνώμης στην Washington post, τονίζουν ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χρονοτριβεί και υπάρχει κίνδυνος για μια ακόμα φορά να τρέχουμε πίσω από δυσάρεστες εξελίξεις με ανυπολόγιστο κόστος για τη δημόσια υγεία.
Οι συγγραφείς του άρθρου είναι ο επιδημιολόγος Eric Feigl-Ding, εκ των δυο συνιδρυτών του Παγκόσμιου Δικτύου Υγείας (World Health Network), η Kavita Patel πρώην διευθύντρια Πολιτικής στο γραφείο εσωτερικών υποθέσεων και συμμετοχής των πολιτών του Λευκού Οίκου και ο Yaneer Bar-Yam, πρόεδρος του New England Complex Systems Institute (NECSI, που αξιοποιεί τη νέας γενιάς επιστήμη για να αντιμετωπίσει παγκόσμιες προκλήσεις στην κοινωνία και την υγεία), και έτερος συνιδρυτής του World Health Network.
Σύμφωνα με τους τρεις επιστήμονες, από τη στιγμή που η ευλογιά των πιθήκων έχει ξεφύγει γεωγραφικά από μία ήπειρο και διασπείρεται στην κοινωνία, περνώντας στην κυριολεξία κάτω από τη μύτη μας, ενώ τα κρούσματα πλέον δεν σχετίζονται με ιστορικό ταξιδιού στις χώρες όπου ο ιός παραμένει ενδημικός, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε μία νέα πανδημία.
Ο ιός διασπείρεται υπόγεια και αθόρυβα και μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνος για τους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς, τις εγκύους και τα παιδιά. Ηδη το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παραδέχθηκαν ότι ο ρυθμός αύξησης των κρουσμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τριπλασιαστεί.
Σε έκτακτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν αύξησε το επίπεδο του συναγερμού και δεν ανακήρυξε τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων νέα πανδημία παρότι τα κρούσματα αυξάνονται καθημερινά και ήδη πλησιάζουν τα 8500 κρούσματα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ωστόσο οι περισσότεροι από τους ασθενείς αναρρώνουν γρήγορα ενώ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ξεκινήσει η αποστολή μικρών σε αριθμό παρτίδων εμβολίων τρίτης γενιάς για τους ασθενείς και τις στενές επαφές τους, χωρίς ωστόσο η επιχείρηση αυτή να μπορεί να συγκριθεί με το τι συνέβη στην περίπτωση του κορονοϊού. Οι δόσεις είναι πολύ μικρότερες. Ενδεικτικά το Βέλγιο έλαβε 3000 δόσεις περίπου, ενώ σε χώρες με μεγαλύτερο πληθυσμό όπως είναι για παράδειγμα η Γερμανία μπορεί να διανεμηθούν έως και 30.000 δόσεις ή 40.000 δόσεις.
Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η πλειονότητα των ασθενών είναι άνδρες νεαρής ηλικίας με μέσο όρο ηλικίας κάτω από τα 40 έτη και σε αρκετά υψηλό ποσοστό πρόκειται για άνδρες οι οποίοι έχουν σεξουαλικούς συντρόφους άλλους άντρες. Ωστόσο αρχίζουν και αυξάνονται τα καταγραφόμενα κρούσματα σε άλλους πληθυσμούς, μέλη της οικογένειας ή επαγγελματίες υγείας και συνεπώς είναι λάθος να θεωρούμε ότι ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων αφορά συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων.
Μία νέα μελέτη αναφέρει ότι ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να μεταλλαχθεί 12 φορές πιο γρήγορα από ότι αναμενόταν και αυτό μπορεί από μόνο του να οδηγήσει στην καταγραφή 60.000 νέων διαγνώσεων την ημέρα στην Μεγάλη Βρετανία μέχρι το τέλος του 2022. Άλλα προβλεπτικά μοντέλα υποδηλώνουν ότι θα μπορούσαμε να έχουμε και 100.000 κρούσματα παγκοσμίως μέχρι τον Αύγουστο ή 500.000 με 1.000.000 κρούσματα μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.
Η συγκυρία των δημοσιεύσεων αυτών των μελετών είναι σημαντική γιατί μέσα στα ίδια χρονικά πλαίσια ανακοινώθηκε για πρώτη φορά η ταυτοποίηση μίας νέας μετάλλαξης της υποπαραλλαγής Ο5 που πρώτο-ανιχνεύτηκε στη Σαγκάη. Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι στη Σαγκάη είχε επιβληθεί ένα απάνθρωπο lockdown για την διατήρηση των κρουσμάτων του κορονοϊού σε μηδενικό επίπεδο-βάσει μιας στρατηγικής μηδενικής ανοχής η οποία αποδείχτηκε τραγικά αποτυχημένη καθώς είναι αδύνατον να «δουλέψει» με όλες αυτές τις υπέρ -μεταδοτικές μεταλλάξεις.
Η νέα υποπαραλλαγή του στελέχους Ο5 προβληματίζει γιατί το ίδιο το Ο5 είναι εκείνο το στέλεχος που προέκυψε από την μητέρα Όμικρον που είναι πολύ μεταδοτικό και ταυτόχρονα πλήττει περισσότερο το κατώτερο αναπνευστικό από τα άλλα Ο στελέχη. Έτσι η οποιαδήποτε σκέψη ότι θα μπορούσε να προκύψει μεταλλαγμένο στέλεχος που να συνδυάζει τα χαρακτηριστικά της Όμικρον στην μεταδοτικότητα με τα χαρακτηριστικά της Δέλτα στην νοσηρότητα η οποία ήταν η κατεξοχήν μετάλλαξη που έπληττε το κατώτερο αναπνευστικό και δημιουργούσε σοβαρές πνευμονίες είναι εφιαλτική.
Στις ΗΠΑ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει ήδη παραγγείλει 1,6 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου τρίτης γενιάς για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων για 800.000 αμερικανούς αλλά τα εμβόλια δεν θα είναι διαθέσιμα πριν από το τέλος του 2022.
Βλέποντας τους άλλους φορείς να αδρανούν και να επαναλαμβάνουν τα λάθη που έκανε ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας κατα την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού, διατηρώντας για αρκετό καιρό υποβαθμισμένο το επίπεδο του συναγερμού, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, στο παγκόσμιο δίκτυο υγείας, οι επιστήμονες πήραν την πρωτοβουλία να ανακηρύξουν την ευλογιά των πιθήκων «πανδημική επείγουσα κατάσταση».
Επίσης οι επιστήμονες το συγκεκριμένο φορέα δημοσιοποίησαν μία σειρά από μέτρα για την πρόληψη της αύξησης των κρουσμάτων.
Επιπλέον, το παγκόσμιο δίκτυο υγείας κάλεσε τον ΠΟΥ να συνεργαστεί με όλους τους φορείς δημόσιας υγείας, ώστε να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος και να μην δοθεί σε έναν ιό που μπορεί να είναι επικίνδυνος για μία μερίδα του πληθυσμού η δυνατότητα να διασπείρεται σιωπηλά, φέρνοντας μας μπροστά σε δυσάρεστα τετελεσμένα.
