Σκυμμένοι πάνω από αμέτρητα μίγματα, αποτραβηγμένοι κατ’ επιλογήν από τα αδιάκριτα μάτια των κοινών θνητών, οι αλχημιστές της αρχαιότητας και του Μεσαίωνα αφιέρωσαν εκατομμύρια εργατοώρες θέτοντας ολοκληρωτικά εαυτόν στην επίτευξη δύο έργων: Να δημιουργήσουν χρυσό και να βρουν το ελιξίριο της αιώνιας νιότης. Σήμερα ξέρουμε ότι απέτυχαν πανηγυρικά, αφού κανείς τους δεν έγινε πλούσιος και προφανώς κανένας τους δεν έφτασε ως τις μέρες μας για να εξιστορήσει την... επιτυχία του.
Ωστόσο, το όνειρο για την παράταση της ζωής ποτέ δεν έσβησε. Μπροστά στην αγωνία της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας του επέκεινα, η ανθρωπότητα ποτέ δεν έπαψε, έστω και κρυφίως, να ελπίζει και να αναζητεί το ελιξίριο που αν όχι θα χαρίσει την αθανασία, τουλάχιστον θα παρατείνει τη βιολογική μας παρουσία για κάμποσα χρονάκια.
Και κάπου εδώ η σύγχρονη επιστήμη έρχεται να πάρει τη θέση της αλχημείας, έχοντας όμως στη φαρέτρα της όχι φρούδες ελπίδες και «κομπογιανιτισμούς» αλλά στέρεα ερευνητικά δεδομένα.
Τα γεράματα περνάνε από την... κοιλιά
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βέρνης στην Ελβετία δεν υπόσχονται θαύματα. Ούτε αιώνια ζωή. Εχουν όμως στα χέρια τους πειραματικές αποδείξεις για το πώς δύο από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της γήρανσης, η ασθενικότητα και η αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού, μπορούν να «παγώσουν» και εν μέρει να αντιστραφούν μέσω μιας πρωτοποριακής κυτταρικής θεραπευτικής μεθόδου.
Συγκεκριμένα, εδώ και χρόνια υπήρχε η υποψία ότι χρόνιες φλεγμονές που συνήθως δεν δίνουν συμπτώματα επιταχύνουν τις διαδικασίες γήρανσης και τα προβλήματα υγείας με την πάροδο του χρόνου. H ομάδα των Ελβετών ερευνητών ανακάλυψε πως το λίπος της κοιλιάς, ο λεγόμενος σπλαχνικός λιπώδης ιστός, είναι το σημείο-κλειδί για την ανάπτυξη χρόνιων φλεγμονών χαμηλού επιπέδου. Και αυτό γιατί συγκεκριμένα ανοσοποιητικά κύτταρα στο λίπος παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των χρόνιων φλεγμονών χαμηλού επιπέδου και των διαδικασιών της γήρανσης.
Κυτταρική ανισορροπία
Τα επίμαχα κύτταρα «ακούνε» στο όνομα ηωσινόφιλα και πρόκειται για μια κατηγορία πολυμορφοπύρηνων λευκών αιμοσφαιρίων, συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση πολυκύτταρων παράσιτων και ορισμένων λοιμώξεων στα σπονδυλωτά. Αν και εντοπίζονται κυρίως στην κυκλοφορία του αίματος, διατηρούν, επίσης, παρουσία στο σπλαχνικό λίπος των ανθρώπων και των ποντικών.
Σύμφωνα με τους Ελβετούς ερευνητές, καθώς γερνάμε η παρουσία των ηωσινόφιλων στο λίπος της κοιλιάς μειώνεται. Δυστυχώς, όμως, αυξάνεται ο αριθμός των μακροφάγων. Ακόμα μια άγνωστη λέξη. Πρόκειται για μεγάλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, παρόντα σχεδόν σε όλους τους ιστούς, που αναλαμβάνουν την απομάκρυνση νεκρών και κατεστραμμένων κυττάρων, βακτηρίων, καρκινικών κυττάρων και κυτταρικών υπολειμμάτων. Μόνο που οι μακροφάγοι πολλές φορές καθίστανται εστίες ανάπτυξης φλεγμονών. Λόγω αυτής της ανισορροπίας, μεταξύ ηωσινόφιλων και μακροφάγων, το λίπος της κοιλιάς εξελίσσεται σε παράγοντα γήρανσης.
Αντιστρέφοντας τη γήρανση
Το καλό στην όλη υπόθεση είναι ότι τα ίδια κύτταρα μπορούν με την κατάλληλη... χειραγώγηση να αντιστρέψουν τις παραπάνω διαδικασίες. Σε διαφορετικά πειράματα αποδείχθηκε πως η μεταφορά ηωσινόφιλων από νεαρά ποντίκια σε ηλικιωμένα «έλυνε» όχι μόνο τοπικά, αλλά και συστημικά προβλήματα της γήρανσης. Τα ηλικιωμένα ποντίκια αναζωογονήθηκαν και η σωματική τους κατάσταση βελτιώθηκε αισθητά. Επιπλέον, η θεραπεία είχε τονωτική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, κάτι που αποδείχθηκε από το γεγονός ότι ο οργανισμός των ποντικών έδειξε καλύτερες αντιδράσεις σε εμβολιασμούς.
Και αν η «σκληρή» επιστήμη προσπαθεί να χτυπήσει στον πυρήνα της το πρόβλημα της γήρανσης, το ίδιο κάνει σε επιφανειακό βαθμό η βιομηχανία προϊόντων αντιγήρανσης που έχει εξελιχθεί σε έναν τομέα πολλών δισεκατομμυρίων. Συγκεκριμένα, η αξία της το 2019 ανήλθε σε 54,2 δισ. δολάρια, ποσό που αναμένεται να εκτοξευθεί στα 303,2 δισ. δολάρια το 2025, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τις ResearchAndMarkets. Η αιτία πίσω από αυτή την εκρηκτική ανάπτυξη είναι ότι ο ανεπτυγμένος κόσμος γερνά γοργά, την ίδια στιγμή που το καθιερωμένο πρότυπο προβάλλει σώματα σφριγηλά, αδάμαστα από την αδυσώπητη ροή του χρόνου. Μπορεί, λοιπόν, τα νιάτα να έρχονται μόνο μια φορά, ωστόσο όλες μας οι προσπάθειες επικεντρώνονται στο να επιμηκύνουμε με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε. Είτε σε επίπεδο υγείας ή σε επίπεδο φαίνεσθαι.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 11 Ιουλίου.
