Τους τρόπους διασφάλισης των εξ αποστάσεως εξετάσεων του εαρινού εξαμήνου, ορίζουν με αποφάσεις των οργάνων τους το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την απόφαση της Συγκλήτου του ΕΚΠΑ: «Η ταυτοπροσωπία και η επιτήρηση των φοιτητών που συμμετέχουν σε εξ αποστάσεως γραπτές εξετάσεις, πραγματοποιείται με οπτική επαφή από επιτηρητές διαχωρίζοντας τους φοιτητές σε μικρές ομάδες. Απαγορεύεται η καταγραφή από οποιονδήποτε μέρους ή όλης της εξέτασης με ηλεκτρονικά μέσα. Οι φοιτητές οφείλουν να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο και να βρίσκονται σε αδιάλειπτη οπτική επαφή με τον διδάσκοντα και τον επιτηρητή. Τα μέτρα αυτά εξασφαλίζουν σε υψηλό βαθμό τόσο το αδιάβλητο και την αξιοπιστία των εξετάσεων, όσο και την προστασία των προσωπικών δεδομένων και την ίση μεταχείριση».
Η Σύγκλητος πάντως που συνεδρίασε χθες αποφάσισε ότι, στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου, τα τμήματα και οι διδάσκοντες μπορούν να κάνουν προφορικές, δια ζώσης ή εξ αποστάσεως εξετάσεις, τηρώντας τα υγειονομικά προληπτικά μέτρα.
Ειδικότερα, η απόφαση, υπογεγραμμένη από τον πρύτανη του ιδρύματος κ. Θάνο Δημόπουλο, αναφέρει:
1. Οι εξετάσεις του εαρινού εξαμήνου του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 θα πραγματοποιηθούν με όλους τους προβλεπόμενους στην ως άνω Υ.Α. τρόπους αξιολόγησης των φοιτητών ή με συνδυασμό αυτών, ήτοι με: α) γραπτή εργασία ή/και ασκήσεις, β) εργαστηριακές ασκήσεις, γ) γραπτή εξέταση με φυσική παρουσία των φοιτητών, δ) προφορική εξέταση με φυσική παρουσία των φοιτητών, ε) γραπτή ή προφορική εξέταση με εξ αποστάσεως μεθόδους.
2. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζονται οι σημαντικές ιδιαιτερότητες και διαφορές τις οποίες παρουσιάζουν τα προγράμματα σπουδών των Τμημάτων, τόσο λόγω του μεγέθους του Πανεπιστημίου όσο και λόγω της ευρύτητας των γνωστικών αντικειμένων που αυτό θεραπεύει. Οι διδάσκοντες επιλέγουν τον τρόπο εξέτασης των μαθημάτων τους και με βάση τις επιλογές αυτές η κάθε ακαδημαϊκή μονάδα, με τα συλλογικά και μονοπρόσωπα όργανα που διαθέτει, λαμβάνει όλες τις απαραίτητες αποφάσεις για την οργάνωση της εξεταστικής διαδικασίας του τρέχοντος εξαμήνου.
3. Στις γραπτές εξετάσεις με φυσική παρουσία όλοι οι παρόντες θα απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον 1,5 μέτρο, ο κλιματισμός επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση κατά την οποία η κλιματιστική μονάδα είναι ανοικτού τύπου, η διάρκεια της εξέτασης δεν υπερβαίνει τα 90 λεπτά της ώρας και μεταξύ δύο διαδοχικών εξετάσεων στην ίδια αίθουσα μεσολαβεί χρονικό διάστημα τουλάχιστον 60 λεπτών για την απολύμανση και τον εξαερισμό της. Aντίστοιχοι υγειονομικοί κανόνες ισχύουν και για τις προφορικές εξετάσεις με φυσική παρουσία. Η ορθή εφαρμογή και τήρηση των προτεινόμενων μέτρων και κανόνων ασφαλείας για τις εξετάσεις με φυσική παρουσία φοιτητών και διδακτικού προσωπικού (γραπτές ή προφορικές) εποπτεύεται από τον Πρόεδρο του Τμήματος καθώς και τους διδάσκοντες, στους οποίους έχει ανατεθεί ανά περίπτωση το διδακτικό έργο του κάθε μαθήματος, σύμφωνα με το εκάστοτε πρόγραμμα σπουδών. Ειδική μέριμνα θα υπάρξει από τους διδάσκοντες για τους φοιτητές που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, καθώς και για τους φοιτητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίοι κατόπιν τεκμηριωμένου αιτήματός τους θα εξετάζονται με εναλλακτικούς τρόπους, όπως εξ αποστάσεως γραπτή ή προφορική εξέταση.
4. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις που επιλέγεται η εξ αποστάσεως εξέταση, γραπτή ή προφορική, ισχύει η «Πολιτική Προστασίας Δεδομένων για τις εξ αποστάσεως εξετάσεις», όπως αυτή εγκρίθηκε από τη Σύγκλητο. Κάθε διδάσκων διερευνά, αρκετές ημέρες πριν τη διεξαγωγή της εξέτασης, τη δυνατότητα των εξεταζομένων να συμμετάσχουν στην εξ αποστάσεως εξέταση.
Στις περιπτώσεις κωλύματος ο διδάσκων οργανώνει εξέταση (γραπτή ή προφορική) με φυσική παρουσία. Κατά τις προφορικές εξετάσεις ο διδάσκων εξασφαλίζει ότι δεν θα παρευρίσκεται μόνος του με τον εξεταζόμενο φοιτητή. Η ταυτοπροσωπία και η επιτήρηση των φοιτητών που συμμετέχουν σε εξ αποστάσεως γραπτές εξετάσεις, πραγματοποιείται με οπτική επαφή από επιτηρητές διαχωρίζοντας τους φοιτητές σε μικρές ομάδες. Απαγορεύεται η καταγραφή από οποιονδήποτε μέρους ή όλης της εξέτασης με ηλεκτρονικά μέσα. Οι φοιτητές οφείλουν να είναι συνεχώς συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο και να βρίσκονται σε αδιάλειπτη οπτική επαφή με τον διδάσκοντα και τον επιτηρητή. Τα μέτρα αυτά εξασφαλίζουν σε υψηλό βαθμό τόσο το αδιάβλητο και την αξιοπιστία των εξετάσεων, όσο και την προστασία των προσωπικών δεδομένων και την ίση μεταχείριση.
5. Οι εξετάσεις για την εισαγωγή των φοιτητών σε Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών για το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, όπου αυτές προβλέπονται από τον Κανονισμό λειτουργίας του Προγράμματος, δύνανται να πραγματοποιούνται κατά παρέκκλιση και χωρίς να δεσμεύονται από τον τρόπο που ορίζει ο Κανονισμός του ΠΜΣ, με όλους τους προβλεπόμενους στην ως άνω Υ.Α. τρόπους αξιολόγησης των φοιτητών ή με συνδυασμό αυτών, ήτοι με: α) γραπτή εξέταση με φυσική παρουσία των φοιτητών, β) προφορική εξέταση με φυσική παρουσία των φοιτητών, γ) γραπτή ή προφορική εξέταση με εξ αποστάσεως μεθόδους.
6. Τέλος, η Σύγκλητος επισημαίνει το γεγονός ότι τα μέτρα προστασίας που εφαρμόζει το Πανεπιστήμιο, καθώς και η απόκτηση των τεχνολογικών μέσων για την εξ αποστάσεως διδασκαλία και εργασία, συνεπάγονται επιπρόσθετο κόστος με το οποίο επιβαρύνεται το Ίδρυμα εις βάρος άλλων σημαντικών αναγκών του. Ζητά, συνεπώς, από την Πολιτεία να εξασφαλίσει πρόσθετη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των έκτακτων αυτών δαπανών
Εξετάσεις εξ αποστάσεως
Ως προς την πολιτική, τον τρόπο και τα μέσα για την εξ αποστάσεως διεξαγωγή των εξετάσεων του εαρινού εξαμήνου του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 αναφέρονται τα έξης:
1. Τρόπος και μέσα της εξ αποστάσεως αξιολόγησης των φοιτητών. α) Προφορική εξ αποστάσεως εξέταση: Χρήση εργαλείων τηλεδιάσκεψης για την προφορική εξ αποστάσεως εξέταση. Η ταυτοποίηση του φοιτητή γίνεται με οπτική επαφή και επίδειξη της ταυτότητάς του. Χρησιμοποιούνται τα εργαλεία τηλεδιάσκεψης στα οποία ο φοιτητής εισέρχεται με τον λογαριασμό του στο Πανεπιστήμιο. β) Γραπτή Εξ αποστάσεως εξέταση: Χρήση πλατφόρμας eclass (εργαλείο Εργασίες) για τη διανομή των θεμάτων στους φοιτητές. Ο καθηγητής μπορεί να θέσει διαφορετικά θέματα σε ομάδες φοιτητών και να ορίσει τον απολύτως απαραίτητο χρόνο για τη συμπλήρωσή τους (προτείνεται να μην είναι όλα τα θέματα διαθέσιμα ταυτόχρονα αλλά σειριακά αφού συμπληρώνεται συγκεκριμένος χρόνος). Η απάντηση του φοιτητή μπορεί να γράφεται σε κόλλα αναφοράς ή χαρτί Α4, την οποία στη συνέχεια την ψηφιοποιεί με οποιονδήποτε διαθέσιμο τρόπο και ανεβάζει το αντίστοιχο αρχείο στο eclass μέσα σε προκαθορισμένο σύντομο χρονικό διάστημα. Η πρόσβαση των φοιτητών στο eclass γίνεται με τους λογαριασμούς τους στο Πανεπιστήμιο. Η ταυτοποίηση του φοιτητή στην αρχή γίνεται με επίδειξη της ταυτότητάς του και η επιτήρηση καθ' όλη τη διάρκεια της εξέτασης πραγματοποιείται με οπτική επαφή μέσω των εργαλείων τηλεδιάσκεψης και στα οποία ο φοιτητής εισέρχεται με το λογαριασμό του στο Πανεπιστήμιο. Όπου είναι δυνατόν, χρησιμοποιούνται τα εργαλεία του eclass για δημιουργία ασκήσεων πολλαπλών απαντήσεων και τράπεζας θεμάτων, ώστε οι ασκήσεις να παρουσιάζονται τυχαία στους φοιτητές. Οι απαντήσεις δίνονται ηλεκτρονικά, έχουν περιορισμό χρόνου και αποθηκεύονται στο eclass.
2. Πολιτική προστασίας προσωπικών δεδομένων. Μετά από σχετική εισήγηση του Υπευθύνου προστασίας προσωπικών δεδομένων του Ιδρύματος σε συνδυασμό με την εισήγηση του Υπευθύνου του Κέντρου Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύου, η Σύγκλητος αποφάσισε να μην χρησιμοποιηθεί μέθοδος η οποία απαιτεί καταγραφή, τήρηση και επεξεργασία της εικόνας των φοιτητών κατά την εξέταση, καθώς θεωρήθηκε ότι εγείρει περισσότερα θέματα προσωπικών δεδομένων παρά συνεισφέρει στο αδιάβλητο και την αξιοπιστία των εξετάσεων. Θα καταγραφούν μόνο τα ελάχιστα προσωπικά δεδομένα τα οποία είναι απαραίτητα για τη διασύνδεσή στο δίκτυο, όπως το όνομα χρήστη, η IP διεύθυνση του υπολογιστή, η ημερομηνία και η ώρα της σύνδεσης. Το ηλεκτρονικό αρχείο που εμπεριέχει το ηλεκτρονικό γραπτό του φοιτητή θα αποθηκευτεί σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί φυσικών εγγράφων στις ασφαλείς υποδομές του ΕΚΠΑ. Το Πανεπιστήμιο σε καμία περίπτωση δεν επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα με αυτοματοποιημένο τρόπο και δεν προβαίνει στη δημιουργία προφίλ. Η συμμετοχή των φοιτητών στην εξ αποστάσεως αξιολόγηση δεν αναιρεί το δικαίωμα πρόσβασης στο ηλεκτρονικό γραπτό τους, όπως αυτό ισχύει στη διεξαγωγή εξετάσεων με φυσική παρουσία. Το δικαίωμα της διαγραφής των προσωπικών δεδομένων ασκείται εφόσον δεν περιορίζεται από τις ισχύουσες νομικές δεσμεύσεις και υποχρεώσεις του Πανεπιστημίου. Κάθε διδάσκων, αρκετές ημέρες πριν τη διεξαγωγή της εξ αποστάσεως εξέτασης, ενημερώνει τους φοιτητές για τον τεχνολογικό εξοπλισμό τον οποίο οφείλουν να διαθέτουν και τα εργαλεία τηλεδιάσκεψης που θα χρησιμοποιηθούν και διερευνά τη δυνατότητα των εξεταζομένων να συμμετάσχουν σε αυτήν. Στις περιπτώσεις στις οποίες δηλώνεται αδυναμία συμμετοχής, ο διδάσκων οργανώνει εξέταση (γραπτή ή προφορική) με φυσική παρουσία.
Το Κέντρο Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύων αναρτά λεπτομερείς οδηγίες χρήσης των υποστηριζόμενων από το Πανεπιστήμιο εργαλείων τηλεδιάσκεψης για τις εξ αποστάσεως εξετάσεις και εξασφαλίζει τη δυνατότητα δοκιμής τους από τους φοιτητές.
3. Αξιοπιστία και αδιάβλητο των εξετάσεων. Η ταυτοπροσωπία και η επιτήρηση των φοιτητών που συμμετέχουν σε εξ αποστάσεως γραπτές εξετάσεις, πραγματοποιείται με οπτική επαφή από ικανό αριθμό επιτηρητών, ο καθένας εκ των οποίων επιτηρεί μια μικρή ομάδα φοιτητών. Αρχικά, κάθε επιτηρητής ταυτοποιεί τους φοιτητές της ομάδας του με επίδειξη της ταυτότητάς τους και κάνει μικρή δοκιμή εξοικείωσης των εξεταζομένων με τη διαδικασία με μικρό κείμενο που υπαγορεύει εκείνη τη στιγμή και το οποίο οι εξεταζόμενοι γράφουν σε χαρτί και στη συνέχεια αναρτούν στην πλατφόρμα. Στη συνέχεια τους επιβλέπει αδιάλειπτα καθ' όλη τη διάρκεια της εξέτασης. Σε περίπτωση κατά την οποία κάποιος εξεταζόμενος αποσυνδεθεί από το διαδίκτυο ή χαθεί η οπτική επαφή μαζί του, τότε ανάλογα με την κρίση του εξεταστή, μπορεί να διακοπεί η εξέτασή του και οφείλει σε προκαθορισμένο χρόνο και χώρο να προσέλθει και να εξεταστεί με φυσική παρουσία. Απαγορεύεται η παράλληλη χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της επίλυσης των θεμάτων, καθώς και η ύπαρξη δεύτερου υπολογιστή στον χώρο που παρευρίσκεται ο εξεταζόμενος. Επιτρέπεται η χρήση κινητού τηλεφώνου για σύντομο χρονικό διάστημα κατά την παράδοση των γραπτών, εφόσον επιλεγεί από τον εξεταζόμενο ως μέσον δημιουργίας ψηφιακού αρχείου του γραπτού του. Ο βαθμός αξιοπιστίας των εξετάσεων αυξάνει με τη διάθεση στους εξεταζόμενους του απολύτως απαραίτητου χρόνου για να απαντήσουν τα θέματα, με τη δημιουργία ψηφιακού αρχείου και ανάρτησή του στο eclass σε σύντομο προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και τη διάθεση των θεμάτων τμηματικά. Κατά τις προφορικές εξετάσεις ο διδάσκων εξασφαλίζει ότι δεν θα παρευρίσκεται μόνος του με τον εξεταζόμενο φοιτητή. Απαγορεύεται η καταγραφή ή δημοσίευση ή ανάρτηση σε ιστοσελίδες ή κοινοποίηση σε τρίτους, ή μετάδοση ή διανομή με οποιοδήποτε τρόπο από οποιονδήποτε του συνόλου ή μέρους της εξεταστικής διαδικασίας με ηλεκτρονικά μέσα, γεγονός ο οποίο αποτελεί σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα.
4. Υπεύθυνος της εφαρμογής των αποφάσεων της Συγκλήτου σχετικά με τις μεθόδους εξ αποστάσεως αξιολόγησης. Λόγω του μεγέθους και της μεγάλης γεωγραφικής διασποράς του Πανεπιστημίου, υπεύθυνος για την παρακολούθηση και την εφαρμογή της απόφασης της Συγκλήτου σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής της εξ αποστάσεως εξέτασης, ορίζεται ο Κοσμήτορας κάθε Σχολής. Προκειμένου οι Κοσμήτορες να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στο έργο τους αυτό, οι Πρόεδροι των Τμημάτων και στις Μονοτμηματικές Σχολές οι Διευθυντές των Τομέων θα πρέπει να τους ενημερώσουν για τους επιλεγέντες τρόπους διεξαγωγής των εξετάσεων στα μαθήματα του κάθε Τμήματος. Οι Επόπτες κτηρίων είναι υπεύθυνοι για την εξασφάλιση των ειδικών συνθηκών προστασίας της υγείας των φοιτητών και του προσωπικού στο σύνολο των κτηρίων τα οποία εποπτεύουν.
ΑΠΘ: Η απόφαση της Συγκλήτου για τις εξετάσεις του εαρινού εξαμήνου
Με γραπτές και προφορικές εξετάσεις, αλλά και μέσω εργασιών θα αξιολογηθούν εξ αποστάσεως, με την ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου, οι φοιτητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Η Σύγκλητος του Ιδρύματος -σε εφαρμογή της ΚΥΑ των υπουργείων Υγείας και Παιδείας σχετικά με τη λειτουργία των ΑΕΙ και τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη της διασποράς του κορωνοϊού- καθόρισε λεπτομερώς ισχυρές ασφαλιστικές δικλίδες για το αδιάβλητο και για την αξιοπιστία της διενέργειας της εξ αποστάσεως εξέτασης, καθώς και τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα για τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των φοιτητών.
«Η υγεία και η ασφάλεια των μελών της πανεπιστημιακής μας κοινότητας είναι αδιαπραγμάτευτες και -με βάση και την εμπειρία της επιτυχημένης υλοποίησης της εξ αποστάσεως διδασκαλίας κατά τους τελευταίους μήνες- δεν στέκονται εμπόδιο στην ομαλή ολοκλήρωση του εαρινού εξαμήνου, με την αξιολόγηση των φοιτητών.
Οι εξετάσεις θα πραγματοποιηθούν εξ αποστάσεως με κατάλληλες μεθόδους και πρακτικές, έτσι ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους φοιτητές και όλες τις φοιτήτριες να λάβουν μέρος σ' αυτές με συνθήκες ισονομίας, αξιοπιστίας και αδιαβλητότητας, χωρίς κινδύνους για την υγεία τη δική τους, του οικείου περιβάλλοντός τους, αλλά και του προσωπικού του πανεπιστημίου», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊώαννου, υπογραμμίζοντας πως «προχωρούμε σε μια πρακτική έκτακτης ανάγκης, που σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να υποκαταστήσει στο μέλλον τη διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας με φυσική παρουσία».
Ο πρύτανης του ΑΠΘ απάντησε σε μία σειρά από ερωτήματα που προκύπτουν από τις σύνθετες παραμέτρους του ζητήματος, εξηγώντας, για παράδειγμα, πως από την εξ αποστάσεως αξιολόγηση εξαιρούνται οι φοιτητές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και ανυπέρβλητα τεχνικά προβλήματα. Αυτοί θα έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν την εν λόγω επιλογή τους καταθέτοντας στη γραμματεία του τμήματός τους, πριν από την έναρξη της εξεταστικής περιόδου, υπεύθυνη δήλωση.
Επίσης, σε περίπτωση που διαπιστωθεί, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξ αποστάσεως αξιολόγησης, τεκμηριωμένη αδυναμία από τους συμμετέχοντες ή αστοχία των τεχνικών μέσων, δίνεται η δυνατότητα διενέργειας της εξέτασης με τον ίδιο ή άλλον τρόπο, μετά το πέρας της εξεταστικής περιόδου του Τμήματος.
