Ελάχιστη εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση και απαισιοδοξία για το μέλλον της οικονομίας της χώρας καταδεικνύει νέα έρευνα με θέμα τις αντιλήψεις των Ελλήνων σχετικά με την εθνική ταυτότητα και τη μετανάστευση στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρεται στην έρευνα της Ipsos για λογαριασμό της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης «More in Common», οι Έλληνες εμπιστεύονται ελάχιστα την κυβέρνηση και τους θεσμούς, καθώς μόνο το 13% των Ελλήνων δηλώνουν ικανοποιημένοι με την εθνική κυβέρνηση, 44% με το εκπαιδευτικό σύστημα και 42% με το
δικαστικό σύστημα.
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα πράγματα συνεχίζουν να επιδεινώνονται και εκφράζουν μεγαλύτερη απαισιοδοξία για την ελληνική κοινωνία από όσο για την ελληνική οικονομία. Σχετικά με την οικονομία το 30% των Ελλήνων προσδοκά ότι θα βελτιωθεί, το 39% αναμένει να επιδεινωθεί και το 28% προβλέπει ότι θα παραμείνει ίδια. Ένα συντριπτικό 82% πιστεύει ότι η οικονομία δομείται για να ωφελήσει τους πλούσιους και ισχυρούς και μόνο ένας στους τρεις αναφέρει ότι «είναι εύκολο για κάποιον σαν εμένα να διαπρέψει στην Ελλάδα».
Παράλληλα καταγράφονται θετικά συναισθήματα απέναντι στους πρόσφυγες, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με άλλες χώρες, αν και οι περισσότεροι Έλληνες πιστεύουν ότι οι επιπτώσεις της μετανάστευσης είναι αρνητικές. Την ίδια ώρα οι Έλληνες εκφράζουν ανησυχία για τη μετανάστευση και τις οικονομικές συνέπειές της, θυμό για την παγκοσμιοποίηση και δυσπιστία για το ρόλο των ΜΚΟ.
Θετικές στάσεις απέναντι στους πρόσφυγες
Σύμφωνα με την έρευνα, οι Έλληνες παρουσιάζουν θετικές στάσεις απέναντι στους πρόσφυγες. Το 80% δηλώνει ότι εάν οι πρόσφυγες σέβονται τον ελληνικό πολιτισμό και αποδέχονται τους ελληνικούς νόμους θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτοι στη χώρα. Ίδιο είναι το ποσοστό και όσων δηλώνουν ότι οι πρόσφυγες πρέπει να μάθουν την ελληνική γλώσσα, κάτι που ωστόσο δεν σημαίνει, κατά τη γνώμη των περισσότερων Ελλήνων, ότι οι νεοεισερχόμενοι πρέπει να εγκαταλείψουν την πολιτιστική τους ταυτότητα. Επιπλέον, το συντριπτικό ποσοστό του 84% πιστεύει ότι όταν η κυβέρνηση θεσπίζει νόμους, η νούμερο ένα αρχή που πρέπει να ακολουθείται είναι η ίση μεταχείριση όλων.
Σε προσωπικό επίπεδο ένα πολύ μεγάλο ποσοστό Ελλήνων αισθάνεται «θερμό» προς τους πρόσφυγες (56%), ενώ το 27% δηλώνει ουδέτερο και μόλις το 17% «ψυχρό». Ελαφρώς λιγότερο θερμά είναι τα συναισθήματα για τους μετανάστες (50% θερμά και 20% ψυχρά).
Το 50% των ερωτηθέντων έχει προβεί σε δωρεές χρημάτων, τροφίμων, ρουχισμού ή άλλων αντικειμένων κατά το προηγούμενο έτος για την υποστήριξη των προσφύγων. Επίσης, το 40% αναφέρει ότι γνωρίζει προσωπικά κάποιον πρόσφυγα και το 38% κάποιον που εργάζεται εθελοντικά για τους πρόσφυγες. Την ίδια ώρα οι περισσότεροι απορρίπτουν την ιδέα επιστροφής ανηλίκων στη χώρα προέλευσής τους (μόνο το 15% συμφωνεί στον επαναπατρισμό των ασυνόδευτων παιδιών).
Από την άλλη πλευρά, ενώ οι περισσότεροι υποστηρίζουν την αρχή της υποδοχής των προσφύγων και την παράδοση της Ελλάδας για αλληλεγγύη (67%), ωστόσο οι μισοί από τους ερωτηθέντες αμφισβητούν ότι οι πρόσφατες αφίξεις αντιστοιχούν σε πραγματικές πρόσφυγες, αλλά έρχονται εδώ για οικονομικούς λόγους ή για να επωφεληθούν από τις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας. Οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας φαίνονται πιο δύσπιστοι από αυτούς που κατοικούν στην υπόλοιπη Ελλάδα (67%), όπως και οι κάτοικοι της Πελοποννήσου (65%). Τα χαμηλότερα ποσοστά δυσπιστίας σχετικά με τα κίνητρα των προσφύγων απαντήθηκαν στην Αττική και τη Βόρεια Ελλάδα με 45 και 46% αντίστοιχα.
Αρνητικές οι επιπτώσεις της μετανάστευσης
Ωστόσο, οι περισσότεροι Έλληνες πιστεύουν ότι οι επιπτώσεις της μετανάστευσης είναι αρνητικές, λόγω των ιδιαίτερα ισχνών εθνικών πόρων. Μόλις το 21% πιστεύει ότι η μετανάστευση είναι επωφελής για την ελληνική οικονομία. Εξάλλου, η καχυποψία για τους μετανάστες που έχουν προτεραιότητα στα οφέλη και στη στέγαση είναι διαδεδομένη (41%), όπως και οι ανησυχίες για τους μετανάστες που δημιουργούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία (42%). Συνολικά, το 51% όσων πήραν μέρος στην έρευνα πιστεύει ότι η μετανάστευση στοιχίζει στο κράτος πρόνοιας και οδηγεί στην αφαίμαξη πόρων. Στο ίδιο πνεύμα μόνο το 22% πιστεύει ότι η μετανάστευση κάνει την Ελλάδα έναν πολύ ζωντανό και συναρπαστικό τόπο για να ζήσει κανείς με το 52% να απορρίπτει το επιχείρημα του ότι η μετανάστευση έχει κάνει πιο πλούσια την ελληνική πολιτιστική ζωή.
Τέλος, διάχυτη αποτυπώνεται η δυσπιστία στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Το 62% πιστεύει ότι ορισμένες ΜΚΟ επωφελούνται από την προσφυγική και μεταναστευτική κρίση λαμβάνοντας χρήματα χωρίς να βοηθούν τους πρόσφυγες στην πραγματικότητα και μόνο το 19% των Ελλήνων θεωρεί ότι οι ΜΚΟ θα πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για τη βοήθεια των προσφύγων και μόλις το 18% εμπιστεύεται τις εκθέσεις των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης σχετικά με τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες.
*Η Ipsos είναι γαλλική εταιρεία ερευνών