Με τους πυροσβέστες, τους εθελοντές και τους κατοίκους των πυρόπληκτων περιοχών να δίνουν σκληρή και άνιση μάχη ειδικά στη βόρεια Εύβοια όπου πλέον η φωτιά φαίνεται πως θα σταματήσει στη θάλασσα και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ανθρώπων της πρώτης γραμμής να συνεχίζονται και στα άλλα μέτωπα, με το φόβο των αναζωπυρώσεων, οι καταστροφές από τις πυρκαγιές είναι πλέον ανυπολόγιστες. Στην αρχική επιβάρυνση για την υγεία από την εισπνοή τοξικών αερίων του καπνού έρχονται να προστεθούν και οι αθροιστικές βλάβες που προκαλούνται από την εισπνοή αιωρούμενων μικροσωματιδίων ΡΜ2,5 και ΡΜ10, καθώς και από την διασπορά της στάχτης από τον αέρα η οποία καλύπτει τα καμένα εδάφη.
Συστάσεις
Τα άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες δεν πρέπει να επιχειρήσουν τον καθαρισμό τέτοιων περιβαλλόντων χωρών στα καμένα και να παραμείνουν στο σπίτι τους με κλειστά παράθυρα και πόρτες, να επιχειρήσουν να αερίσουν τις κατοικίες τους μόνο όταν η ατμόσφαιρα θα έχει καθαρίσει και μέσα στο σπίτι τους να μην θέσουν σε λειτουργία σκούπες συμβατικές ή ηλεκτρικές που είναι δυνατό να «σηκώσουν» σκόνη και στάχτη και να επιβαρύνουν ξανά την εσωτερική ατμόσφαιρα.
Ειδικά στους εξωτερικούς περιβάλλοντες χώρους η στάχτη που είναι βέβαια τοξικότερη ανάλογα και με το είδος των υλικών τα οποία έχουν καεί - θα πρέπει να καθαριστεί από άτομα τα οποία δεν έχουν χρόνια αναπνευστικά ή καρδιολογικά προβλήματα υγείας και θα φορούν ειδικό εξοπλισμό γι αυτή την δύσκολη κι επίπονη επιχείρηση, δηλαδή μάσκα υψηλής προστασίας (Ν95, FFP2, KN95) γάντια, μακριά ρούχα ώστε να καλύπτεται το δέρμα τους και κλειστά υποδήματα. Για σύντομες μετακινήσεις σε εξωτερικούς χώρους όσοι δεν έχουν πρόχειρη μάσκα υψηλής προστασίας που συγκρατεί το 95% των σωματιδίων να φορούν δύο χειρουργικές μάσκες και όχι υφασμάτινη.
Οι επιστήμονες της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας αλλά και του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας προειδοποιούν ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα, οι καρδιολογικοί ασθενείς, τα άτομα που έχουν υποκείμενο αναπνευστικό και καρδιολογικό νόσημα, οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι έγκυες.
Υψηλός κίνδυνος δηλητηρίασης απο τα τοξικά αέρια - Τα συμπτώματα
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξουν τα άτομα που έχουν εκτεθεί αρκετές ώρες στους καπνούς της πυρκαγιάς καθώς κινδυνεύουν να παρουσιαστούν συμπτώματα δηλητηρίασης από τα τοξικότατα αέρια που εκλύονται στην ατμόσφαιρα ειδικά όταν η πυρκαγιά καίει σε βιομηχανικές περιοχές. Με οποιοδήποτε σύμπτωμα κακοδιαθεσίας, δύσπνοια, βήχα, τσούξιμο στο λαιμό και τα μάτια ζάλη, εμετό πρέπει να επικοινωνήσουν άμεσα με τον γιατρό τους, καθώς ενδέχεται να χρειαστούν την παροχή πρώτων βοηθειών, υποστήριξη της αναπνευστικής λειτουργίας με aerolin ή λήψη άλλης φαρμακευτικής αγωγής.
Επίσης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση τα παιδιά που ζουν σε πυρόπληκτες περιοχές να έρθουν σε επαφή με τη στάχτη και να επιχειρήσουν να παίξουν μαζί της, ενώ το ίδιο ισχύει και για όλα τα κατοικίδια ζώα των οποίων η τροφή και το καθαρό νερό πρέπει να μεταφερθούν σε περιοχές μακριά από τη στάχτη που μπορεί να σηκωθεί στον αέρα με οποιαδήποτε ριπή ανέμου.
Η συσσωρευτική επίδραση των μικροσωματιδίων του τοξικού νέφους
Σε αντίθεση με την στάχτη που είναι ορατός τοξικός ρύπος, τα αιωρούμενα σωματίδια της καπνιάς -της αιθάλης δηλαδή -που μένει πίσω ακόμα και όταν η φωτιά έχει σβήσει είναι αόρατα και αιωρούνται χαμηλά κοντά στο έδαφος, με αποτέλεσμα να εισπνέονται σε μεγαλύτερες ποσότητες από τους ανθρώπους που έχουν χαμηλό ύψος όπως είναι τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι.
«Η εισπνοή των αιωρούμενων μικροσωματιδίων επιβαρύνει τους αναπνευστικούς ασθενείς και κυρίως μπορεί να απορρυθμίσει τους ρυθμισμένου ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, μέτριο ή σοβαρό άσθμα κι άλλα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, με συνέπεια να χρειαστεί να επέμβει ο γιατρός τους για να μπορέσει να τους ρυθμίσει ξανά» εξηγεί από το νοσοκομείο «Αττικόν» ο καθηγητής πνευμονολογίας Στέλιος Λουκίδης πρόεδρος της ελληνικής πνευμονολογικής εταιρείας.
Στα άτομα με επιβαρυμένο αναπνευστικό σύστημα συμπεριλαμβάνονται οι χρόνοι οι καπνιστές οι οποίοι έχουνε χάσει μέρος της αναπνευστικής ικανότητας από το τσιγάρο και ακριβώς επειδή οι καπνιστές είναι ευπαθείς ομάδα και η ατμόσφαιρα είναι ήδη επιβαρυμένη με ορατούς και αόρατους τους ρύπους απαγορεύεται τελείως το κάπνισμα σε οποιοδήποτε εσωτερικό χώρο με την απαγόρευση να ισχύει για οποιαδήποτε είδους τσιγάρου, συμβατικό ή εναλλακτικό καπνικό προϊόν. Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια μέσω της εισπνοής διεισδύουν στους πνεύμονες, φτάνουν στο κροσσωτό επιθήλιο και εγκλωβίζονται εκεί όπου παραμένουν επί μακρόν προκαλώντας αθροιστική επιβάρυνση στο αναπνευστικό σύστημα κατά τον ίδιο τρόπο που το κάπνισμα προκαλεί αθροιστική επιβάρυνση και πλήττει περισσότερο τον οργανισμό όσο περισσότερα χρόνια είναι ένα άτομο ενεργός καπνιστής.
Ευπαθής ομάδα πληθυσμού για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες από το αποπνικτικό νέφος των πυρκαγιών είναι και οι καρδιολογικοί ασθενείς πολλοί εκ των οποίων αντιμετωπίζουν και υποκείμενο αναπνευστικό νόσημα, με συνέπεια να έχουν αθροιστική επιβάρυνση στην υγεία τους.
Όταν ένα άτομο έχει δυο ή περισσότερα υποκείμενα νοσήματα, η επιβάρυνση στον οργανισμό του δεν είναι διπλή αλλά μεγαλύτερη γιατί οι παράγοντες κινδύνου πολλαπλασιάζονται.
Η αναπνευστική απορρύθμιση επιβαρύνει την καρδιά
Επιπλέον με την απορρύθμιση των αναπνευστικών νοσημάτων λόγω της εισπνοής του καπνού, τόσο των τοξικών αερίων των πρώτων ημερών των πυρκαγιών (μονοξείδιο του άνθρακα, υπεροξείδιο του κυανίου κι άλλα τοξικά αέρια) όσο και από τα αιωρούμενα μικροσωματίδια που οι συγκεντρώσεις τους 10πλασιαστηκαν και χτύπησαν «κόκκινο συναγερμό» στο εργαστήριο περιβαλλοντικών χημικών διεργασιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, ξεκινά άμεσα η καρδιολογική επιβάρυνση πρωτίστως των ατόμων που πάσχουν από κάποια καρδιοπάθεια, όπως εξηγεί ο καρδιολόγος Δημήτρης Ρίχτερ μέλος του ΔΣ του ελληνικού ιδρύματος καρδιολογίας (ΕΛΙΚΑΡ) και διευθυντής της Β καρδιολογικής κλινικής της Ευρωκλινικής Αθηνών.
Η καρδιά επιβαρύνεται όταν καλείται να κάνει δυσκολότερο έργο με λιγότερο διαθέσιμο οξυγόνο, λόγω της περιορισμένης ανταλλαγής αερίων στον πνεύμονα από το αποπνικτικό νέφος της καπνιάς και η παρατεταμένη έκθεση σε αυτά τα τοξικά συστατικά μπορεί να επηρεάσει και ανθρώπους οι οποίοι δεν γνώριζαν ότι αντιμετώπιζαν κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα.
Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες
Για όλους αυτούς τους λόγους όσο διαρκεί η αποπνικτική ατμόσφαιρα θα πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε σωματική καταπόνηση και αθλητική δραστηριότητα ακόμα και οποιαδήποτε εργασία αυξάνει τους παλμούς (περπάτημα, κουβάλημα) σε περιοχές όπου η ατμοσφαιρική επιβάρυνση παραμένει στο κόκκινο, Ειδικά από ανθρώπους οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα με το αναπνευστικό τους είμαι την καρδιά τους ή και συνδυασμό των δύο κάτι το οποίο συμβαίνει συχνά.
Η αποφυγή εισπνοής καπνού τσιγάρου, η απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους τους εσωτερικούς χώρους και ει δυνατόν και στους εξωτερικούς, η κατανάλωση άφθονου νερού και η συστηματική χρήση μάσκας κατά τις μετακινήσεις, Ακόμα και η χρήση μάσκας στο εσωτερικό των σπιτιών εάν το απαιτούν οι περιστάσεις και τα κλιματιστικά μηχανήματα είναι παλιάς τεχνολογίας και δεν μπορούν να δουλέψουν ανακυκλώνοντας μόνο τον εσωτερικό αέρα είναι μερικές ακόμα συμβουλές που βοηθούν τους ανθρώπους οι οποίοι ζουν κοντά στις πυρόπληκτες περιοχές και το 50% περίπου του ελληνικού πληθυσμού που ζει στο λεκανοπέδιο Αττικής το οποίο για 6ο συνεχόμενο εικοσιτετράωρο είναι σκεπασμένο με ένα νέφος καπνού.
Covid 19 και τοξικός καπνός πυρκαγιάς
Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή και στενή επαφή με το γιατρό συστήνεται και σε όλους τους ασθενείς οι οποίοι πέρασαν την λοίμωξη του κορονοϊού, γιατί οι επιπλοκές της νόσου που εμφανίζονται με χρονοκαθυστέρηση (late COVID) και τα υπολείμματα που αφήνει η λοίμωξη COVID στους πνεύμονες αποτελούν ξεχωριστή αιτία επιβάρυνσης του αναπνευστικού συστήματος και όπως δείχνει μελέτη από το διεπιστημονικό ιατρείο παρακολούθησης αυτών των ασθενών στο νοσοκομείο «Αττικόν» η επιβάρυνση μπορεί να παραμείνει αρκετούς μήνες μετά την λοίμωξη.
Στο νέο αυτό μεγάλο «πακέτο» της πρόσθετης επιβάρυνσης της υγείας από τις συνέπειες των πυρκαγιών δεν θα πρέπει να εξαιρεθεί ο καταλυτικός ρόλος του στρες στην υγεία. Στα άτομα με ιδιαίτερα επιβαρυμένο καρδιολογικό σύστημα το στρες μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αιφνίδιο θάνατο προκαλώντας έμφραγμα του μυοκαρδίου και επειδή πολλοί άνθρωποι έχουν δει τις περιουσίες τους και τις περιοχές τους να γίνονται στάχτη τις τελευταίες μέρες, θα πρέπει να προστατέψουμε όσο το δυνατόν τους ηλικιωμένους και τους ευπαθείς να μην βλέπουν διαρκώς αυτές τις τραγικές ειδήσεις στην τηλεόραση και να μην τις ακούν, να τους απασχολήσουμε ώστε να έχουν και λίγο το μυαλό τους άλλου για να αποφύγουμε τα χειρότερα.
